Οι 10 βασικές θέσεις της ρωσικής διπλωματίας για την κατάσταση στην Ουκρανία και τις ρωσο-ευρωπαϊκές σχέσεις, όπως διατυπώθηκαν σε πρόσφατο άρθρο του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, στην εφημερίδα, «Kommersant».
Στα Δυτικά ΜΜΕ βρίσκεται σε εξέλιξη μια αντι-ρωσική εκστρατεία. Η φρασεολογία που χρησιμοποιείται, θυμίζει κλίμα Ψυχρού Πολέμου. Στην καρδιά αυτής της επίθεσης βρίσκεται η κατάσταση στην Ουκρανία. «Μήλον της έριδος» είναι το θέμα της σύναψης συμφωνίας σύνδεσης του Κιέβου με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μια συνθήκη που είχε προετοιμαστεί στο πλαίσιο του προγράμματος ΕΕ-«Ανατολική Εταιρική Σχέση».
2. Η «Ανατολική Εταιρική Σχέση»
Οι δημιουργοί της «Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης», από την αρχή διαβεβαίωναν ότι το έργο δεν έχει συγκρουσιακό χαρακτήρα. Ωστόσο σχετικά γρήγορα, στους κοινούς γείτονες μας με την ΕΕ, το ζήτημα άρχισε να τίθεται διαφορετικά: Πρέπει να αποφασίσετε με ποιόν είστε: Με την Ευρώπη ή με τη Ρωσία; Η προσέγγιση αυτή έρχεται σε αντίθεση με τη λογική που αποσκοπεί στην κατάργηση των διαχωριστικών γραμμών στην Ευρώπη. Στόχος που περιλαμβάνεται στα επίσημα έγγραφα του ΟΑΣΕ (Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη). Στην πράξη, μάλιστα, μοιάζει σαν μια ακόμη προσπάθεια μετατόπισης αυτής της γραμμής προς τα Ανατολικά.
3. Σχέσεις Ρωσίας – Ουκρανίας
Εμείς προχωρούσαμε στις διεθνείς μας σχέσεις πάντα με σαφήνεια και συνέπεια, έχοντας σαν βασική αρχή ότι η επιλογή της όποιας κατεύθυνσης, η απόφαση δηλαδή για τη συμμετοχή στη μια ή στην άλλη δομή ολοκλήρωσης, αποτελούν κυριαρχικό δικαίωμα κάθε κράτους. Εμείς ποτέ δεν προσπαθήσαμε να επιβάλουμε τίποτα σε κανέναν, γνωρίζοντας ότι η ένταξη σε μια ευρύτερη αναπτυξιακή ένωση μπορεί να είναι ισχυρή και αποτελεσματική μόνο όταν βασίζεται σε αμοιβαία συμφέροντα. Τη θέση αυτή κρατήσαμε και συνεχίζουμε να έχουμε σε σχέση με την Ουκρανία. Γι’ αυτό άλλωστε, πολύ απλά εξηγήσαμε στους Ουκρανούς φίλους μας, ότι η μεταβολή των οικονομικών κανόνων του παιχνιδιού από την πλευρά τους, θα μπορούσε να προκαλέσει μια αντίστοιχα αποφασιστική απάντηση της Ρωσίας, σε πλήρη συμφωνία με τα διεθνή πρότυπα, περιλαμβανομένων των κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.
4. Για την πολιτική της Ε.Ε
Αναμέναμε ότι τον ίδιο σεβασμό για την ελευθερία επιλογής του ουκρανικού λαού θα έδειχναν και οι ευρωπαίοι εταίροι μας. Και εκπλαγήκαμε δυσάρεστα, όταν αποδείχθηκε ότι η έννοια «ελεύθερη επιλογή», στην αντίληψη της Ε.Ε και των ΗΠΑ έχει ήδη καθοριστεί. Και για αυτούς «ελεύθερη επιλογή» σημαίνει μονοσήμαντα: «Ευρωπαϊκό μέλλον». Βέβαια, είναι προφανώς λάθος ότι η Ουκρανία θα μπορέσει να επαναλάβει το ίδιο ενταξιακό μονοπάτι που ακολούθησαν η Πολωνία και οι άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Κανείς δεν προσφέρει στο Κίεβο καμιά ρεαλιστική προοπτική για την ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην πραγματικότητα, η προτεινόμενη συμφωνία είναι μια μονομερής επιβολή όρων που υπαγορεύονται από τις Βρυξέλλες, συμπεριλαμβανομένου του όρου της κατάργησης των εμποδίων στην εμπορική επέκταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
5. Για την τρέχουσα κατάσταση στην Ουκρανία
Πρόκειται για μια κατάσταση, όπου η έκφραση της δημοκρατικής βούλησης του λαού, αντικαθίσταται από τη «δημοκρατία του δρόμου». Και η γνώμη μερικών χιλιάδων διαδηλωτών που προσπαθούν να ασκήσουν πίεση στην κυβέρνηση, παρουσιάζεται ως «η φωνή του λαού». Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό. Η όξυνση της κατάστασης σε ένα κράτος που βρίσκεται στο κέντρο της Ευρώπης, δεν μπορεί να ανταποκρίνεται στα συμφέροντα κανενός. Είναι απαράδεκτο να μην θέλουν να δουν ότι στις ενέργειες των αντικυβερνητικών δυνάμεων στην Ουκρανία εκδηλώνονται ολοένα εντονότερα εθνικιστικές, και εξτρεμιστικές διαθέσεις και ότι η αντι-ρωσική ρητορική «διανθίζεται» από ορισμένους κύκλους με αντισημιτικά και ρατσιστικά συνθήματα.
6. Κοντόφθαλμη η προσέγγιση της Ε.Ε
Το να κλείνουν τα μάτια στην τάση της -με οποιοδήποτε κόστος– προβολής της εικόνας των γεγονότων στο πλαίσιο του πρότυπου «Η «καλή» αντιπολίτευση και η «κακή» κυβέρνηση», είναι μια κοντόφθαλμη τακτική. Όπως το ίδιο κοντόφθαλμη προσέγγιση είναι το να αγνοούμε την πραγματικότητα και να υποτιμούμε τα ίδια τα προβλήματα, περιλαμβανομένων όσων σχετίζονται με τις διεθνοτικές και διαθρησκευτικές σχέσεις. Στο πλαίσιο αυτό, υπενθυμίζουμε το σοφό ανατολικό γνωμικό: «Μην πετάνε πέτρες σε γυάλινο σπίτι».
7. Η Ρωσία δεν σκέφτεται να ενταχθεί στην Ε.Ε
Ταυτόχρονα, στην ΕΕ συνεχίζει να κυριαρχεί η τάση που θέλει να διαμορφώνονται οι σχέσεων με τους γείτονές της, αποκλειστικά στα πρότυπα και τις πολιτικές της ΕΕ, και οι υποψήφιες -για ένταξη- χώρες να κινούνται στο δρόμο που χαράσσουν οι Βρυξέλλες. Η Ρωσία πάντως, δεν έχει ως στόχο της την ένταξη στην ΕΕ. Ως εκ τούτου, η συνεργασία μεταξύ των δύο μεγαλύτερων παικτών στον ευρωπαϊκό χώρο μπορεί να είναι μόνο ισότιμη. Οι εταίροι μας στην ΕΕ, πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψιν τους ότι στον ευρασιατικό χώρο υλοποιείται ένα μεγάλης κλίμακας έργο ολοκλήρωσης.
8. Για τη συνεργασία Μόσχας–Βρυξελλών
Η βάση για συνεργασία μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ είναι τεράστια. Οι χώρες μας καλύπτουν μια έκταση μεγαλύτερη από 21 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα και είναι το σπίτι για περίπου 650 εκατομμύρια ανθρώπους. Μας ενώνει η αλληλεξάρτηση των οικονομιών μας και οι κοινές πολιτιστικές ρίζες. Η Ρωσία προμηθεύει το ένα τρίτο των αναγκών της ΕΕ σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, σχεδόν το ένα τέταρτο σε άνθρακα και σε προϊόντα πετρελαίου. Άλλος τέτοιος εταίρος, που να είναι σε θέση να παρέχει μια σταθερή ροή πρώτων υλών στις απαιτούμενες ποσότητες στην ΕΕ, απλά δεν υπάρχει.
9. Κοινές απειλές
Η αποδυνάμωση της συνεργασίας των δύο μερών, και η αύξηση της αποξένωσης που παρατηρείται, δεν θα βοηθήσουν στην καταπολέμηση των κοινών προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε, και οι οποίες, δυστυχώς, δεν θα μειωθούν. Εννοώ, κυρίως, τις αναδυόμενες σε διάφορα σημεία του κόσμου εστίες εξτρεμισμού, την τρομοκρατική δραστηριότητα, τα κύματα της παράνομης μετανάστευσης, τους αυξανόμενους κινδύνους διαθρησκειακών και διαπολιτισμικών εντάσεων.
10. Ποιός καθορίζει τις αξίες;
Ουδείς μπορεί να διαφωνήσει ότι το βασικό συστατικό της κατασκευής του κοινού ευρωπαϊκού σπιτιού πρέπει είναι οι κοινές μας αξίες. Ωστόσο, θα πρέπει να συμφωνήσουμε ποιές είναι αυτές και ποιός τις καθορίζει. Θεωρούμε ότι οι αξιακές κατευθύνσεις θα πρέπει να είναι προϊόν αμοιβαίας συναίνεσης και όχι το δημιούργημα κάποιου κράτους ή ομάδας χωρών. Θα ήθελα σε σχέση με αυτό να υπενθυμίσω ότι οι θεμελιώδεις αρχές της δημοκρατίας προϋποθέτουν –πρωτίστως- τον σεβασμό στις απόψεις των άλλων.
Επιμέλεια: Κ. Μπετινάκης
Πηγή: Kommersant
