«Βρισκόμαστε στα όριά μας», προειδοποιεί ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, αναφερόμενος στις μεταναστευτικές ροές από τον Λίβανο προς την Κύπρο και επικρίνει την ΕΕ για ανεπαρκή εμπλοκή στην Μέση Ανατολή. Προαναγγέλλει την επανέναρξη του θαλάσσιου διαδρόμου από την Κύπρο προς την Γάζα, αλλά και την – με πρωτοβουλία της Κύπρου – ανακοίνωση οικονομικών μέτρων της ΕΕ για τον Λίβανο, η οποία θα γίνει κατά τη διάρκεια επίσκεψης του ιδίου και της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη χώρα, τον Μάιο.
Σε συνέντευξή του στο Δίκτυο Συντακτών RND, ο κ. Χριστοδουλίδης, εκφράζει την ελπίδα ότι η κρίση στη Μέση Ανατολή δεν θα κλιμακωθεί περαιτέρω, τονίζοντας ταυτόχρονα ότι η Κύπρος, το κράτος – μέλος της ΕΕ με την μεγαλύτερη εγγύτητα στην περιοχή, διατηρεί εξαιρετικές σχέσεις με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και δεν εμπλέκεται με κανέναν τρόπο σε στρατιωτικές ενέργειες. Διευκρινίζει μάλιστα ότι δεν υπήρχε εκ των προτέρων ενημέρωση από τη Βρετανία ότι επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν οι βάσεις της στην Κύπρο για τη συνδρομή του Ισραήλ κατά τη διάρκεια της επίθεσης από το Ιράν με drones. «Ανησυχώ πολύ για τον κίνδυνο κλιμάκωσης. Προσπαθούμε να αναλάβουμε ρόλο διαμεσολαβητή. Για αυτό καθιστούμε σαφές προς όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές ότι μια περαιτέρω κλιμάκωση δεν είναι προς το συμφέρον καμίας χώρας. Δεν μπορούμε να διευθετήσουμε αυτή την κρίση με στρατιωτικά μέσα», αναφέρει ο κύπριος πρόεδρος και σημειώνει ότι σύντομα αναμένεται να επανεκκινήσει η μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας από την Κύπρο, όταν θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί το προσωρινό λιμάνι που κατασκεύασε στην Λωρίδα της Γάζας ο αμερικανικός στρατός. «Είναι πολύ σημαντικό βήμα, προκειμένου να βοηθήσουμε τους ανθρώπους στη Γάζα, οι οποίοι αντιμετωπίζουν τρομακτική ανθρωπιστική καταστροφή. Είναι και για εμάς ένα μεγάλο βήμα, το γεγονός ότι έπειτα από 17 χρόνια ήρθη η απαγόρευση απόπλου από την Κύπρο προς την Γάζα», τονίζει.
Απαντώντας σε ερώτηση, εάν η ΕΕ κάνει αρκετά για την Μέση Ανατολή, ο κ. Χριστοδουλίδης αναφέρει ότι «παρόλο που πρόκειται για γείτονα της ΕΕ, «δεν διαδραματίζουμε ηγετικό ρόλο στις προσπάθειες για ειρήνη» και συνεχίζει: «Το λέω ειλικρινά, δεν είμαι καθόλου ικανοποιημένος από την έως τώρα ενασχόληση της ΕΕ με το θέμα. Πρέπει να κάνουμε σημαντικά περισσότερα και να διαδραματίσουμε έναν πολύ πιο σημαντικό ρόλο, τόσο στην αποκλιμάκωση της κρίσης όσο και στις διαπραγματεύσεις για μια λύση δύο κρατών». Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας εκφράζει την άποψη ότι η ΕΕ επικεντρώνεται πολύ στην Ουκρανία, κάτι που ίδιος δηλώνει ότι στηρίζει απόλυτα, αλλά «εάν θέλουμε να παίζουμε ηγετικό γεωπολιτικό ρόλο, θα πρέπει να είμαστε σε θέση να ασχοληθούμε με δύο ή τρεις κρίσεις ταυτόχρονα», επισημαίνει και τονίζει ότι στην κρίση στη Μέση Ανατολή το θέμα δεν είναι μόνο ο πόλεμος στη Γάζα ή η κατάσταση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν. «Αυτή η κρίση έχει και συνέπειες για την ασφάλειά μας στην Ευρώπη, έχει συνέπειες και στον τομέα της μετανάστευσης. Πρέπει τώρα με πολύ συγκεκριμένες ενέργειες να καταστήσουμε σαφές ότι αυτή η περιοχή βρίσκεται πραγματικά στην καρδιά μας», προσθέτει και αναφέρεται στην προγραμματισμένη για τις 2 Μαΐου επίσκεψη του ιδίου και της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στον Λίβανο, όπου, με κυπριακή πρωτοβουλία, θα ανακοινωθεί συγκεκριμένο πακέτο οικονομικής βοήθειας από την ΕΕ, αλλά και στήριξης των θεσμών της χώρας, για παράδειγμα των ενόπλων δυνάμεων, οι οποίες έχουν σταθεροποιητικό ρόλο στον Λίβανο. «Θέλουμε να βοηθήσουμε τον Λίβανο στο θέμα της μετανάστευσης, προκειμένου να μην έρχονται άλλοι μετανάστες στην Κύπρο», υπογραμμίζει ο κ. Χριστοδουλίδης και εξηγεί ότι τους τελευταίους δύο-τρεις μήνες φθάνουν στην Κύπρο καθημερινά Σύροι από τον Λίβανο και, καθώς η χώρα είναι νησιωτική, παραμένουν εκεί. «Αυτή τη στιγμή το 7% του πληθυσμού μας είναι μετανάστες. Τα σκάφη που φθάνουν συνεχώς με μετανάστες μας προκαλούν μεγάλη ανησυχία. Συνεργαζόμαστε μεν σε διμερές επίπεδο με τον Λίβανο (…), αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να συζητήσουμε και το γεγονός ότι κάποιες περιοχές της Συρίας είναι σήμερα εκ των πραγμάτων ασφαλείς. Ζητάμε ρητά συγκεκριμένες περιοχές της Συρίας να χαρακτηριστούν ασφαλείς», υπογραμμίζει.
Ερωτώμενος εάν η Κύπρος έχει φθάσει στο όριό της σχετικά με την υποδοχή προσφύγων, ο κύπριος πρόεδρος απαντά: «Πρέπει εδώ να χρησιμοποιήσω τα πιο ξεκάθαρα λόγια. Φτάνει. Δεν είμαστε σε θέση να δεχθούμε άλλους Σύρους πρόσφυγες. Είμαστε στο όριο και δεν μπορούμε να διαχειριστούμε άλλο αυτή τη ροή προσφύγων. Για αυτό ζήτησα τη βοήθεια της ΕΕ και αποφάσισα να αναστείλω την εξέταση νέων αιτήσεων ασύλου. Για μας είναι ζήτημα εθνικής ασφάλειας. Δεν είμαστε πλέον σε θέση να ανταποκριθούμε σε αυτή την πρόκληση». Ταυτόχρονα, επισήμανε, η κυπριακή κυβέρνηση βρίσκεται σε συνομιλίες με τον Λίβανο, την Αίγυπτο και την Ινδία προκειμένου να συνάψει συμφωνίες για την υποδοχή εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού από τις συγκεκριμένες χώρες.
Αναφερόμενος στην συμπλήρωση 20 ετών από την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, ο Νίκος Χριστοδουλίδης κάνει λόγο για «τη σημαντικότερη θετική εξέλιξη από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960» και συμπληρώνει ότι δεν θα μπορούσε να φανταστεί πώς η Κύπρος θα ήταν σε θέση να αντεπεξέλθει σε πολλές προκλήσεις, όπως η πανδημία του κορονοϊού με την απαιτούμενη προμήθεια εμβολίων ή η οικονομική κρίση, εάν δεν ήταν μέλος της ΕΕ και της Ευρωζώνης.
Ο Κύπριος πρόεδρος ερωτάται ακόμη αν η καλή σχέση που διατηρεί με τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς τον έχει βοηθήσει να εξασφαλίσει κατανόηση για τη θέση της Κύπρου σε ό,τι αφορά τις ευρωτουρκικές σχέσεις. «Ναι, έχω πράγματι μια πολύ στενή σχέση με τον γερμανό καγκελάριο και θα ήθελα να τον ευχαριστήσω για την στήριξή του στις προσπάθειές μας για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων με την Τουρκία. «Στέλνουμε τώρα ένα θετικό μήνυμα προς την Τουρκία, το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει σε συγκεκριμένα βήματα για την εξέλιξη των σχέσεων ΕΕ – Τουρκίας, εφόσον η ‘Αγκυρα επιλύσει το κυπριακό ζήτημα. Χαίρομαι πολύ έχουμε αυτή την ανοιχτή και ειλικρινή σχέση και συνομιλία με τον γερμανό καγκελάριο. (Ο καγκελάριος) συνέβαλε ώστε η Τουρκία να αποδεχθεί την προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ για την Κύπρο, προκειμένου να επιτευχθεί επανέναρξη των συνομιλιών», δηλώνει. Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το εάν ακούγεται η φωνή της Κύπρου σχετικά με τις σχέσεις ΕΕ – Τουρκίας, ο Νίκος Χριστοδουλίδης σημειώνει ότι η χώρα του δεν εκφράζει με σαφήνεια την άποψή της μόνο για το Κυπριακό, αλλά διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και όταν π.χ. συζητείται το θέμα του Λιβάνου ή της μετανάστευσης. «Η Κύπρος μπορεί να προσφέρει λύσεις σε πολλές προκλήσεις ενώπιον των οποίων βρίσκεται αυτή τη στιγμή η ΕΕ», καταλήγει ο κύπριος πρόεδρος.
