«Ξύπνησε» από τη «χειμερία νάρκη» του το διαστημικό τηλεσκόπιο Κέπλερ

Το διαστημικό τηλεσκόπιο «Κέπλερ» της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), το οποίο έχει ανακαλύψει 2.652 εξωπλανήτες μέχρι σήμερα -περίπου το 70% όλων των γνωστών εξωπλανητών- αλλά ξεμένει από καύσιμα, μόλις «ξύπνησε» από ακόμη μία «χειμερία νάρκη» του και άρχισε νέες αστρονομικές παρατηρήσεις.

Το κόστους 600 εκατ. δολαρίων «Κέπλερ» είχε εκτοξευθεί το 2009, έπαθε σοβαρή βλάβη το 2013, αλλά επιδιορθώθηκε και από το 2014 συνέχισε τη δεύτερη φάση της αποστολής του, γνωστή εν συντομία ως Κ2. Εφέτος τον Ιούλιο τέθηκε σε ύπνωση, ώστε να κάνει εξοικονόμηση καυσίμων, προκειμένου να μπορέσει να αναπροσανατολισθεί προς τη Γη τον Αύγουστο για να στείλει τα στοιχεία που στο μεταξύ είχε συλλέξει.

Αφού το έκανε, έπεσε εκ νέου σε νάρκη στις 24 Αυγούστου, από την οποία βγήκε στις 5 Σεπτεμβρίου, για να ξαναρχίσει να «κυνηγά» εξωπλανήτες. Όμως η NASA παραδέχθηκε ότι παραμένει αβέβαιο πόσα καύσιμα του έχουν απομείνει και για πόσο ακόμη θα είναι σε θέση να λειτουργεί.

Στο μεταξύ, μια υψηλού επιπέδου κοινή επιστημονική επιτροπή των Εθνικών Ακαδημιών Επιστημών, Μηχανικής και Ιατρικής, έπειτα από σχετική εντολή του Κογκρέσου των ΗΠΑ, μόλις έδωσε στη δημοσιότητα μια έκθεση με την οποία τονίζει ότι η NASA, αν θέλει να βρει εξωγήινη ζωή, πρέπει να κατασκευάσει μεγαλύτερα και πιο φιλόδοξα διαστημικά και επίγεια τηλεσκόπια, ειδικά για άμεσες παρατηρήσεις εξωπλανητών.

Η έκθεση -την οποία συνυπογράφει μια διακεκριμένη Ελληνίδα επιστήμων της διασποράς, η Χρύσα Κουβελιώτου, καθηγήτρια αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Τζορτζ Ουάσινγκτον και μέλος της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ- εκτιμά ότι, αν γίνουν οι σωστές επενδύσεις σε νέα τηλεσκόπια, πιθανώς μέσα στα επόμενα 20 χρόνια θα απαντηθεί το μεγάλο ερώτημα αν υπάρχει ζωή (όχι κατ’ ανάγκη νοήμων) σε άλλους πλανήτες.

Ως βασική προτεραιότητα κρίνεται η κατασκευή ενός νέου ισχυρού διαστημικού τηλεσκοπίου που θα μπορεί να δει απευθείας τους εξωπλανήτες, ενώ παράλληλα θα συνεχίζεται η ανάπτυξη του υπέρυθρου διαστημικού τηλεσκοπίου WFIRST που προγραμματίζεται να εκτοξευθεί το 2025, καθώς επίσης του νέου διαστημικού τηλεσκοπίου James webb που προγραμματίζεται να εκτοξευθεί το 2021.

Ουσιαστικά η επιτροπή λέει αφενός ότι μέχρι σήμερα η γνώση μας για τους εξωπλανήτες παραμένει τρομερά λειψή και αφετέρου ότι οι ΗΠΑ δεν πρέπει να «βάλουν όλα τα αβγά τους σε ένα καλάθι», όσον αφορά στην αναζήτηση εξωπλανητών.

Ανάμεσα στις προτάσεις για μελλοντικά διαστημικά τηλεσκόπια είναι το LUVOIR (Large Ultraviolet/Optical.Infrared Surveyor) και το Habitable Exoplanet Observatory, ενώ ανάμεσα στα μελλοντικά επίγεια τηλεσκόπια το διαμέτρου 30 μέτρων τηλεσκόπιο Thirty Meter Telescope (πιθανώς στη Χαβάη) και το Γιγάντιο Μαγγελανικό Τηλεσκόπιο (Giant Magellan Telescope) στη Χιλή.

Μέχρι σήμερα οι παρατηρήσεις των εξωπλανητών ουσιαστικά γίνονται έμμεσα, π.χ. από την ανεπαίσθητη αυξομείωση της φωτεινότητας ενός άστρου όταν ένας εξωπλανήτης παρεμβάλλεται ανάμεσα σε αυτό και στη Γη ή όταν ο εξωπλανήτης προκαλεί με τη βαρύτητά του μία ακόμη πιο ανεπαίσθητη μεταβολή στην κίνηση του μητρικού άστρου του.