Σε συνέντευξή του στο Spiegel, ο 85χρονος, Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι, πρώην Σύμβουλος για Θέματα Ασφαλείας του προέδρου των ΗΠΑ, Τζίμι Κάρτερ, χαρακτηρίζει ουσιαστικά χλιαρή την στάση του προέδρου, Μπαράκ Ομπάμα, στον εμφύλιο της Συρίας. Και εκτιμά ότι η Ουάσιγκτον δεν διαθέτει σαφή στρατηγική, ούτε ήρθε σε συνεννόηση με τη Μόσχα ή το Πεκίνο ώστε να μην εγκλωβιστεί σε διπλωματικό αδιέξοδο.
– Spiegel: Πάντοτε επικαλούσασταν μια εξωτερική πολιτική στρατηγική η οποία συνδυάζει τα εθνικά συμφέροντα των ΗΠΑ με ένα ηθικό σκοπό. Εφαρμόζοντας αυτό το σκηνικό στη Συρία τι θα προτείνατε;
– Μπρεζίνσκι: Μετά λύπης μου δηλώνω ότι είμαι ένας από αυτούς που υποστηρίζουν ότι στην παρούσα φάση δεν είναι πολλά αυτά που μπορούν να γίνουν. Αυτή είναι η πραγματικότητα που πρέπει να αντιμετωπίζουμε. Οι ΗΠΑ έκαναν κακή αρχή μόλις ξεκίνησαν οι συγκρούσεις. Ο πρόεδρος Ομπάμα μίλησε δημόσια και με μια προσέγγιση που αρμόζει σε σχολείο δήλωσε ότι ο Άσαντ πρέπει να φύγει. Ήταν μια υπέροχη ιδέα, αλλά ο Άσαντ δεν υποχρεώνεται για κάτι. Έχει κάποιο σχέδιο ο Ομπάμα για να τον κάνει να φύγει; Όχι ακριβώς. Πήγαμε στα Ηνωμένα Έθνη με μια πρόταση σχεδιασμένη να αναγκάσει τον Άσαντ να εγκαταλείψει την εξουσία, όμως δεν συμβουλευτήκαμε τους Ρώσους και τους Κινέζους. Όταν αυτοί μπλόκαραν το σχέδιο, τους καταδικάσαμε δια στόματος του πρέσβη μας στα Ηνωμένα Έθνη ότι λειτουργούν νηπιακά, κάτι που δεν συνιστά το σωστό τρόπο για να τους πείσουμε να μας στηρίξουν. Εν ολίγοις, δεν έχουμε στρατηγική για την Συρία. Η μόνη στρατηγική που θα είχε μια σημαντική επίδραση θα ήταν να οργανωθεί μια στρατιωτική επέμβαση.
– Spiegel: Ήταν αυτό ένα ακόμη παράδειγμα σχετικά με την ασυμφωνία μεταξύ της ρητορικής του προέδρου και των τακτικών που ακολουθεί;
– Μπρεζίνσκι: Εν προκειμένω δεν υπήρξε καν ρητορική. Ήταν απλά μια ρηχή δήλωση σχολικού επιπέδου χωρίς καμία στρατηγική για την υλοποίηση της.
– Spiegel: Το Ισραήλ ισχυρίστηκε πρόσφατα ότι είναι σε θέση να αποδείξει πως η κυβέρνηση της Συρίας έχει κάνει χρήση χημικών όπλων. Η Βρετανία και η Γαλλία έχουν εκδώσει επίσης αντίστοιχες προειδοποιήσεις. Εάν πράγματι συνέβη αυτό, τότε ο Άσαντ θα έχει περάσει την «κόκκινη γραμμή» που είχε θέσει ο πρόεδρος Ομπάμα το περασμένο καλοκαίρι. Θα υποχρεωθούν τώρα τα Ηνωμένα Έθνη να παρέμβουν;
– Μπρεζίνσκι: Όταν η χρήση χημικών όπλων από το καθεστώς του Άσαντ επιβεβαιωθεί, θα χρειαστεί να προσπαθήσουμε να δούμε εάν η Κίνα και η Ρωσία είναι πρόθυμες να στηρίξουν μια πρόταση των Ηνωμένων Εθνών αναφορικά με εκλογές οι οποίες θα διεξαχθούν υπό εποπτεία και στις οποίες θα μπορεί ο καθένας να διεκδικήσει την προεδρία. Θα είναι μια «λύση γοήτρου» την οποία όμως ο Άσαντ πιθανότατα θα απορρίψει. Τότε η Κίνα και η Ρωσία ίσως επιδοκιμάσουν και υποστηρίξουν μια από κοινού στρατιωτική δράση.
– Spiegel: Πιστεύετε ότι υπάρχει κάποια πιθανότητα να πειστεί ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν να αφήσει τον Άσαντ να χάσει την κυριαρχία;
– Μπρεζίνσκι: Στην περίπτωση της Συρίας, δεν εμπλέκεται μόνο η Ρωσία. Εμπλέκεται και το Ιράν, γεγονός διόλου αμελητέο. Και στο παρασκήνιο βρίσκεται η Κίνα, την οποία δε βρίσκουμε σύμφωνη με τις πρακτικές μας, εν μέρει εξαιτίας του ενδιαφέροντος της για σταθερή πρόσβαση στις ενεργειακές πηγές της Μέσης Ανατολής.
– Spiegel: Εννοείτε ότι η κατάσταση στη Συρία παραείναι περίπλοκη για να επιτρέψει στις ΗΠΑ να παρέμβουν;
– Μπρεζίνσκι: Ο όρος «περίπλοκη» είναι ελλιπής για να περιγράψει την επικρατούσα φάση. Είναι μια εξαιρετικά πολύπλοκη κατάσταση. Μέχρι ένα πρόσφατο άρθρο Ντέιβιντ Ιγκνάσιους στην Washington Post δεν είχα διαβάσει μια σοβαρή ανάλυση για τη φύση όλων αυτών των ποικίλων επαναστατικών ομάδων. Γνωρίζουμε ότι μερικοί από αυτούς είναι σαλαφιστές, κίνημα που έχει την υποστήριξη των Σαουδαράβων. Γνωρίζουμε ότι εμπλέκονται ομάδες από το Ιράκ, καθώς και Κούρδοι. Και ξέρουμε ότι ένας σημαντικός αριθμός προσφύγων έχουν καταφύγει στην Τουρκία. Το ζήτημα είναι ότι πρόκειται για ένα χάος στο πλαίσιο του οποίου δεν είσαι σε θέση να πάρεις σωστές και καλές αποφάσεις. Το να βουτά κάποιος στο άγνωστο δεν είναι τόσο σοφό. Και αν ακόμα το κάναμε, υποθετικά, ποιος θα ήταν με το μέρος μας;
