Η επίσκεψη της προέδρου της Βουλής των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόζι, στην Ταϊβάν, την Τρίτη, αποτέλεσε το σπίρτο που πυροδότησε νέες εντάσεις ανάμεσα στο Πεκίνο και την Ταϊπέι, την ώρα που οι σχέσεις μεταξύ τους ήταν ήδη τεταμένες. Το σαθρό πολιτικό έδαφος στο οποίο «στέκονταν» ανέκαθεν η Κίνα με την Ταϊβάν υποχωρεί τις τελευταίες ώρες με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Το Πεκίνο «πολιορκεί» την πρωτεύουσα της νησιωτικής χώρας με κυρώσεις-αστραπή, ενώ παράλληλα ανακοίνωσε τη διεξαγωγή στρατιωτικών γυμνασίων κοντά στα σύνορα, με πραγματικά πυρά.
Την ίδια ώρα, οι ΗΠΑ δηλώνουν πως δεν θα εγκαταλείψουν την Ταϊβάν, δημιουργώντας νέες ρωγμές στις σχέσεις τους με την Κίνα, η οποία την Τρίτη δήλωσε ότι η Αμερική «αποσταθεροποιεί τον κόσμο».
Η Κίνα προχωρεί στην ενεργοποίηση οικονομικών και εμπορικών κυρώσεων
Την Τρίτη, ο Μα Σιαογκουάνγκ, εκπρόσωπος του κινεζικού Γραφείου για τις Υποθέσεις της Ταϊβάν, ανακοίνωσε ότι το Πεκίνο θα επιβάλει κυρώσεις κατά δύο ιδρυμάτων από την Ταϊβάν, απαγορεύοντας την οικονομική συνεργασία τους με εταιρείες και φυσικά πρόσωπα από την ηπειρωτική Κίνα. Πρόκειται για το Ίδρυμα της Ταϊβάν για τη Δημοκρατία και για το Ταμείο Διεθνούς Συνεργασίας και Ανάπτυξης της Ταϊβάν, σύμφωνα τα όσα δήλωσε ο Μα.
Παράλληλα, το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας ανακοίνωσε ότι αναστέλλει τις εξαγωγές φυσικής άμμου στην Ταϊβάν. Η απαγόρευση ενεργοποιήθηκε μετά την άφιξη της προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόσι, στην Ταϊβάν. Πρόκειται για την πρώτη επίσκεψη υψηλόβαθμης Αμερικανίδας αξιωματούχου στην Ταϊβάν έπειτα από 25 χρόνια.
Επίσης, η Κίνα προχωρεί στην αναστολή των εισαγωγών εσπεριδοειδών και κατεψυγμένων ψαριών από την Ταϊβάν, όπως ανακοίνωσαν τα κινεζικά τελωνεία.
Τσάι Ινγκ-γουέν: «Δεν θα κάνουμε πίσω»
Παράλληλα, η πρόεδρος της Ταϊβάν, η Τσάι Ινγκ-γουέν, δήλωσε πως η χώρα της «δεν θα κάνει πίσω» μπροστά στην απειλή των κινεζικών όπλων, αντιδρώντας στην είδηση πως το Πεκίνο θα πραγματοποιήσει σειρά στρατιωτικών γυμνασίων με χρήση πραγματικών πυρών στα περίχωρά της εν μέσω της επίσκεψης της Νάνσι Πελόζι.
«Παρά τις εσκεμμένα αυξημένες στρατιωτικές απειλές, η Ταϊβάν δεν θα κάνει πίσω. Θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε τη δημοκρατία», είπε η κυρία Τσάι κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στην Ταϊπέι με παρούσα την κυρία Πελόζι.
Νωρίτερα, το υπουργείο Άμυνας της Ταϊβάν ανακοίνωνε ότι τα γυμνάσια της Κίνας απειλούν λιμένες και αστικές ζώνες κλειδιά στη νήσο, υποσχόμενο ότι οι άμυνες θα «ενισχυθούν» και ότι θα υπάρξει «σθεναρή» αντίδραση.
Τα γυμνάσια είναι «απόπειρα να απειληθούν μείζονα λιμάνια και αστικά κέντρα μας και να υπονομευτεί μονομερώς η ειρήνη και η σταθερότητα στην περιφέρεια», υποστήριξε το υπουργείο.
Η κινεζική πολιτική ηγεσία δεν κρύβει την οργή της για την επίσκεψη της κυρίας Πελόζι στην Ταϊβάν, την οποία θεωρεί μέρος της επικράτειάς της, προορισμένο να «επανενωθεί» με την ηπειρωτική χώρα, διά της βίας αν χρειαστεί.
Οι στρατιωτικές ασκήσεις της Κίνας
Στα γυμνάσια που ανακοίνωσε η Κίνα θα συμπεριληφθούν ρίψεις «πραγματικών πυρών μακρού βεληνεκούς» στο στενό που χωρίζει το νησί από την ηπειρωτική χώρα. Σε ορισμένες τοποθεσίες, οι κινεζικές επιχειρήσεις θα φτάσουν 20 χιλιόμετρα από την ακτογραμμή της Ταϊβάν, με βάση τις συντεταγμένες που ανακοίνωσε ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός.
Μπροστά στον κίνδυνο να ξεσπάσει πόλεμος από λάθος υπολογισμό, αξιωματούχοι της κυβέρνησης της Ταϊβάν προσπάθησαν να φανούν αποφασιστικοί και ταυτόχρονα να διατηρήσουν ψύχραιμο τον πληθυσμό.
«Το υπουργείο Άμυνας παρακολουθεί στενά την κατάσταση, ενίσχυσε τις προετοιμασίες του και θα αντιδράσει με τον προσήκοντα τρόπο τη χρονική στιγμή που κρίνει εκείνο», ανέφερε. Ο στρατός θα «μείνει στις θέσεις του και θα προστατεύσει την εθνική ασφάλεια. Ζητάμε από το κοινό να παραμείνει ήρεμο και να υποστηρίξει τις ένοπλες δυνάμεις».
Τη νύχτα της Τρίτης προς Τετάρτη, οι αρχές ανακοίνωσαν ότι 21 κινεζικά στρατιωτικά αεροσκάφη παρεισέφρησαν στη ζώνη αναγνώρισης αεροπορικής άμυνας (ή ADIZ, από το ακρώνυμο του όρου air defense identification zone στα αγγλικά), που πάντως είναι αρκετά μεγαλύτερη από τον εναέριο χώρο της Ταϊβάν.
Η Ιαπωνία εξέφρασε την «ανησυχία» της για «τις στοχευμένες στρατιωτικές ενέργειες» του Πεκίνου, ορισμένες από τις οποίες θα εκτυλιχτούν εντός της ιαπωνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ).
Το Τόκιο «εξέφρασε την ανησυχία του» στο Πεκίνο με δεδομένη τη «φύση των στρατιωτικών δραστηριοτήτων» που θα συμπεριλάβουν «πραγματικά πυρά», εξήγησε ο Χιροκάζου Ματσούνο, εκπρόσωπος της ιαπωνικής κυβέρνησης.
Η επίσκεψη της Πελόζι
«Ερχόμαστε ως φίλοι στην Ταϊβάν, ερχόμαστε με ειρήνη στην περιφέρεια», είπε η κυρία Πελόζι, η πιο υψηλόβαθμη αξιωματούχος των ΗΠΑ που επισκέπτεται τη νήσο εδώ και 25 χρόνια. Εξήρε την Ταϊβάν διότι είναι «μια από τις πιο ελεύθερες χώρες στον κόσμο».
«Η αντιπροσωπεία μας ήρθε εδώ για να καταστήσει ξεκάθαρα σαφές ότι δεν θα εγκαταλείψουμε την Ταϊβάν», δήλωσε στη συνέχεια.
«Μολονότι σεβόμαστε την πολιτική της Ενιαίας Κίνα, η αλληλεγγύη μας προς την Ταϊβάν είναι πιο σημαντική παρά ποτέ», ξεκαθάρισε η Πελόζι στη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με την πρόεδρο της χώρας. «Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν το status quo και δεν θέλουν να συμβεί οτιδήποτε δια της βίας στην Ταϊβάν», πρόσθεσε.
Ερωτηθείσα σχετικά με τις οικονομικές συνέπειες που έχει να αντιμετωπίσει η Ταϊβάν ως αποτέλεσμα της επίσκεψής της, η ίδια επισήμανε πως ο νόμος των ΗΠΑ για την παραγωγή μικροκυκλωμάτων ανοίγει την πόρτα για καλύτερες οικονομικές ανταλλαγές ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ταϊβάν.
Η 82χρονη πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, 3η στη σειρά διαδοχής του προέδρου Τζο Μπάιντεν εάν απαιτηθεί, δεν είχε αναγγείλει την επίσκεψή της στην Ταϊβάν, όμως αυτή αποτελούσε το αντικείμενο έντονης σεναριολογίας εδώ και αρκετές ημέρες και προκάλεσε πριν καν γίνει την αντίδραση του Πεκίνου.
Με την άφιξη της κυρίας Πελόζι στην Ταϊβάν, το κινεζικό ΥΠΕΞ κατήγγειλε «κατάφωρη παραβίαση» των αμερικανικών δεσμεύσεων προς την Κίνα που «καταφέρνουν σοβαρό πλήγμα στην ειρήνη και στη σταθερότητα της περιοχής».
Κάλεσε τον Αμερικανό πρέσβη στο Πεκίνο, τον Νίκολας Μπερνς και ο υφυπουργός Εξωτερικών της Κίνας Σιέ Φανγκ του εξέφρασε την «έντονη διαμαρτυρία» της χώρας του, διαμηνύοντας πως «η πρωτοβουλία» της κυρίας Πελόζι να πάει στην Ταϊβάν «είναι εξαιρετικά σοκαριστική και οι συνέπειες θα είναι πολύ σοβαρές», σύμφωνα με το κινεζικό επίσημο πρακτορείο ειδήσεων Νέα Κίνα.
Το νησί των 23 εκατομμυρίων κατοίκων είναι διοικητικά ανεξάρτητο από το τέλος του εμφυλίου πολέμου (1949), αλλά το Πεκίνο σκοπεύει να το επανεντάξει στην επικράτειά του και εναντιώνεται σε κάθε διεθνή νομιμοποίηση της κυβέρνησής του.
Σε τεντωμένο σχοινί οι σχέσεις των ΗΠΑ με την Κίνα
Αμερικανοί αξιωματούχοι επισκέπτονται συχνά τη νήσο και η Ουάσινγκτον είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων της Ταϊβάν. Όμως η επίσκεψη της κυρίας Πελόζι θεωρήθηκε μείζων πρόκληση από την Κίνα. Την περασμένη εβδομάδα, κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής συνδιάλεξης των Τζο Μπάιντεν και Σι Τζινπίνγκ, ο κινέζος πρόεδρος προειδοποίησε τις ΗΠΑ να «μην παίζουν με τη φωτιά».
Ο προηγούμενος πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων που είχε επισκεφθεί την Ταϊβάν ήταν ο Νιούτ Γκρίνγκριτς το 1997.
Επισήμως, από το 1979, η Ουάσινγκτον δεν αναγνωρίζει παρά μόνο μία κινεζική κυβέρνηση, αυτή στο Πεκίνο, παρότι διαδραματίζει ρόλο προστάτιδας δύναμης της Ταϊπέι.
Οι ΗΠΑ ασκούν την πολιτική της «στρατηγικής αμφισημίας», αποφεύγουν να ξεκαθαρίσουν εάν θα υπερασπιστούν ή όχι στρατιωτικά την Ταϊβάν σε περίπτωση κινεζικής εισβολής, και ο Λευκός Οίκος έσπευσε να την επαναβεβαιώσει έπειτα από πρόσφατες δηλώσεις του κ. Μπάιντεν που έμοιαζαν να τη θέτουν εν αμφιβόλω.
Η Ρωσία, σύμμαχος της Κίνας, κατηγόρησε την Τρίτη την αμερικανική κυβέρνηση ότι «αποσταθεροποιεί τον κόσμο» και χαρακτήρισε «αγνή πρόκληση» την επίσκεψη της κυρίας Πελόζι στην Ταϊβάν.
Η Βόρεια Κορέα, επίσης σύμμαχος της Κίνας, της εξέφρασε την «πλήρη υποστήριξή της», κάνοντας λόγο για «άφρονα επέμβαση» στις «εσωτερικές υποθέσεις» άλλων κρατών από τις ΗΠΑ και για «πολιτικές και στρατιωτικές προκλήσεις» που είναι κατ’ αυτή η «βασική αιτία» της αμφισβήτησης «της ειρήνης και της ασφάλειας στην περιοχή», όπως είπε εκπρόσωπος της διπλωματίας της Πιονγκγιάνγκ στο επίσημο πρακτορείο ειδήσεων KCNA.
