Σύνταξη-Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Τα κινεζικά και τα ρωσικά εμβόλια παραμένουν ακόμη υπό αίρεση, αλλά απελπισμένες χώρες σχεδιάζουν να τα χρησιμοποιήσουν ούτως ή άλλως.
Στον αγώνα για τον εμβολιασμό του παγκόσμιου πληθυσμού, η Κίνα και η Ρωσία φαίνεται να γίνονται διεθνείς παίκτες, καθώς οι χώρες αγοράζουν δόσεις και προωθούν σε εγκρίσεις εμβολίων ακόμη και πριν την δημοσίευση κρίσιμων δεδομένων που σχετίζονται με την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά τους.
Αν και οι προσπάθειες των δύο χωρών για τη δημιουργία εμβολίων κατά του κορωνοϊού αντιμετωπίστηκαν αρχικά με σκεπτικισμό, μια αυξανόμενη λίστα χωρών παραμένει πρόθυμη να συνεργαστεί με το Πεκίνο και τη Μόσχα για να επιβραδύνει τη θανατηφόρα εξάπλωση του ιού.
Πολλά από αυτά έχουν να κάνουν με την οικονομική συγκυρία. Πλούσιες χώρες έχουν εξασφαλίσει τις περισσότερες από τις πρώτες δόσεις των πολλά υποσχόμενων εμβολίων της Pfizer/Biontech και Moderna που όμως είναι ακριβά. Μια πολυμερής προσπάθεια για δίκαιη κατανομή των δόσεων κινείται με αργούς ρυθμούς. Για ορισμένους, η Κίνα και η Ρωσία είναι η μόνη άμεση επιλογή που αντικατοπτρίζει επίσης την αυξανόμενη αίσθηση ότι τα εμβόλια των δύο χωρών δείχνουν επιστημονική υπόσχεση και θα μπορούσαν να διαδραματίσουν σοβαρό ρόλο στην εξάλειψη της πανδημίας – έστω και αν εξακολουθούν να υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με την ασφάλεια τους και την διαφάνεια.
«Η ιδέα ότι οι Ρώσοι και οι Κινέζοι δεν είναι τόσο καλοί όσο είμαστε εμείς στη Δύση, είναι απλώς εθνικισμός εμβολίων», δήλωσε ο Naor Bar-Zeev, ιατρός λοιμωξιολόγος και στατιστικός επιδημιολόγος, αναπληρωτής καθηγητής στη Σχολή Johns Hopkins Bloomberg στην Δημόσια Υγεία. «Δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι αυτά τα εμβόλια δεν θα λειτουργήσουν, αλλά δεν έχουμε δει ακόμη τα αποτελέσματα της Φάσης 3», είπε.
Ωστόσο, οι απόψεις για τα εμβόλια των δύο χωρών παραμένουν αντικρουόμενες.
Ο πρωθυπουργός της Καμπότζης, Hun Sen δήλωσε την Τρίτη ότι η χώρα του δεν θα παραγγείλει το εμβόλιο που αναπτύχθηκε από την κινεζική εταιρεία βιοτεχνολογίας Sinovac, επειδή δεν έχει πιστοποιηθεί από κάποιον παγκόσμιο οργανισμό. «Η Καμπότζη δεν είναι σκουπιδοτενεκές… και δεν είναι μέρος για δοκιμή εμβολίων», είπε. Ωστόσο, οι ερωτήσεις σχετικά με τα εμβόλια της Κίνας και της Ρωσίας δεν εμπόδισαν άλλες χώρες να προχωρήσουν σε συμφωνίες, εγκρίσεις και εμβολιασμούς.
Την περασμένη εβδομάδα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ενέκριναν ένα εμβόλιο της Sinopharm (της Κίνας) για χρήση, υποστηρίζοντας ότι είναι 86% αποτελεσματικό, χωρίς άλλες λεπτομέρειες. Το Μπαχρέιν ακολούθησε άμεσα. Η πιο πυκνοκατοικημένη Πολιτεία της Βραζιλίας, το Σάο Πάολο, σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει το εμβόλιο της Sinovac σε αυτό που ο κυβερνήτης ελπίζει ότι θα εξελιχθεί σε υποχρεωτικό εμβολιασμό όλου του πληθυσμού.
Η συνεργασία του Άγγλοσουηδικού κολοσσού Astra/Zeneca με το Ρωσικό Ινστιτούτο Gamaleya, για την ανάπτυξη κοινού εμβολίου που να στηρίζεται σε αυτά της Οξφόρδης και του Sputnik V, ανακοινώθηκε στις 11 Δεκεμβρίου και θεωρήθηκε ψήφος εμπιστοσύνης στο ρωσικό εμβόλιο. Η Τουρκία, που είχε εκφράσει αμφιβολίες σχετικά με την προσφορά της Ρωσίας, σταμάτησε γρήγορα την κριτική. Η Αργεντινή ανακοίνωσε ότι θα αρχίσει να χρησιμοποιεί το Sputnik V αυτόν τον μήνα.
Όλες αυτές οι γρήγορες αποφάσεις λαμβάνονται χωρίς να έχουν δημοσιευθεί ακόμη τα πλήρη δεδομένα σχετικά με κλινικές δοκιμές της φάσης 3, σε Ιατρικά επιστημονικά περιοδικά. «Όλα συνδέονται με τα αποτελέσματα της Φάσης 3», δήλωσε η Jennifer Huang Bouey, ερευνήτρια που επικεντρώνεται στην Κίνα και την παγκόσμια υγεία στο Rand Corp. «Δεν έχουμε δει τίποτα ακόμη», συνέχισε.
Η Κίνα έχει κάνει μια τολμηρή προσπάθεια να βελτιώσει τα επιστημονικά της διαπιστευτήρια και να επεκτείνει την παγκόσμια εμβέλειά της και συμμετέχοντας στη διπλωματία εμβολίων, συνδέοντας τον αγώνα κατα της πανδημίας με άλλες προσπάθειες για την επέκταση των πολιτικών και οικονομικών δεσμών της. Η χώρα έχει πέντε υποψήφια εμβόλια στα τελικά στάδια των δοκιμών, οι οποίες έχουν πραγματοποιηθεί σε περιοχές στρατηγικής σημασίας για το Πεκίνο. Οι δοκιμές βρίσκονται σε εξέλιξη σε περισσότερες από δώδεκα χώρες, συμπεριλαμβανομένων του Πακιστάν, της Τουρκίας, της Αιγύπτου, της Σαουδικής Αραβίας, της Ινδονησίας και της Βραζιλίας. Η κυβέρνηση του Μεξικού δήλωσε ότι ελπίζει να ολοκληρώσει μια σύμβαση με την CanSino της Κίνας για την προμήθεια εμβολίων της, έως το τέλος του μήνα.
Το Πεκίνο όμως, αντιμετώπισε ερωτήσεις από επιστήμονες και αξιωματούχους για τη διάθεση των εμβολίων πριν ολοκληρωθούν οι κλινικές δοκιμές. Η Sinopharm δήλωσε τον Νοέμβριο ότι είχε υποβάλει αίτηση για τελική έγκριση στις κινεζικές ρυθμιστικές αρχές. Το εμβόλιο της Sinovac ήταν πολιτικά διχαστικό σε χώρες όπως η Βραζιλία, με τον κυβερνήτη του Σάο Πάολο, João Doria, να το υποστηρίζει σθεναρά και να το αποκαλεί το ασφαλέστερο μεταξύ των επιλογών. Ωστόσο, ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Jair Bolsonaro, σκεπτικιστής και συχνός επικριτής της Κίνας, αντιτίθεται στα σχέδιά του.
Ένας άλλος κυβερνήτης είπε, πάντως, αυτή την εβδομάδα ότι η Βραζιλία σκοπεύει να αγοράσει 46 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου Sinovac, σύμφωνα με το Reuters. Η απόφαση της Κίνας να πραγματοποιήσει δοκιμές Φάσης 3 σε όλο τον κόσμο, βοήθησε στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης στα εμβόλια της, με τις ξένες κυβερνήσεις να μπορούν να επιβλέπουν και να παρακολουθούν οι ίδιες, τις δοκιμές. Αυτές οι επιτόπιες δοκιμές σε άλλες χώρες ήταν ιδιαίτερα χρήσιμες, δεδομένης της ιστορίας της βιομηχανίας εμβολίων στην Κίνα. Μεταξύ των δύο πρωταγωνιστών, η Sinopharm αντιμετώπισε σκάνδαλα ποιότητας εμβολίου στο παρελθόν, ενώ ο διευθύνων σύμβουλος της Sinovac παραδέχθηκε στο δικαστήριο ότι επιχείρησε να δωροδοκήσει τη ρυθμιστική αρχή ναρκωτικών της Κίνας για έγκριση προηγούμενων προϊόντων της, πριν από την πανδημία.
Παρά τη διαφθορά και τα σκάνδαλα ποιότητας, η βιομηχανία εμβολίων της Κίνας έχει αναπτύξει τεχνική επάρκεια με την πάροδο των ετών, εν μέρει μέσω μεταφοράς τεχνολογίας από ξένες εταιρείες και επιστήμονες που επιστρέφουν στην Κίνα μετά από εργασία και σπουδές στο εξωτερικό. Η εμπειρία της πανδημίας SARS από το 2002 έως το 2004 – επικεντρωμένη στην Κίνα – προκάλεσε επίσης επείγουσα ανάγκη για ετοιμότητα εμβολίων στη χώρα.
«Μπορεί να δικαιολογηθεί κάποιος σκεπτικισμός σχετικά με τα ρωσικά και τα κινέζικα εμβόλια, αλλά η αυτόματη απόρριψη αυτών των εμβολίων ως αναποτελεσματικών ή μη ασφαλών θα ήταν λάθος», δήλωσε ο Stephen Evans, καθηγητής φαρμακοεπιδημιολογίας στο London School of Hygiene and Tropical Medicine. «Αυτές οι χώρες έχουν πολλούς πάρα πολύ καλούς και άξιους επιστήμονες, συμπεριλαμβανομένης της εμπειρογνωμοσύνης για τα εμβόλια και την ανοσολογία», συνέχισε ο ίδιος. Σημείωσε επίσης ότι η Κίνα βοήθησε να ξεκινήσει η άνευ προηγουμένου παγκόσμια προσπάθεια δημιουργίας εμβολίων, δημοσιεύοντας «τη σχετική γονιδιακή ακολουθία» στις αρχές της πανδημίας – παρέχοντας έτσι ελεύθερη πρόσβαση σ’αυτην, σε όλους τους επιστήμονες, σε χρόνο ρεκόρ. Ο Evans συμπλήρωσε ότι ο μεγάλος άγνωστος είναι τα δεδομένα των δοκιμών. «Δεν θεωρούμε πως είναι μη αποτελεσματικά», είπε. Όμως, ο σκεπτικισμός τροφοδοτείται από την «έλλειψη πληροφοριών σχετικά με τις διαδικασίες και την παρακολούθηση», ολοκλήρωσε. Οι αποστολές του εμβολίου Sinovac έχουν ήδη φτάσει στη Βραζιλία και την Ινδονησία, ασκώντας πίεση στις ρυθμιστικές αρχές των κρατών αυτών να εγκρίνουν τη χρήση του.
Όπως προαναφέρθηκε, η AstraZeneca δήλωσε ότι σύντομα θα ξεκινήσει να συνεργάζεται με το Εθνικό Κέντρο Επιδημιολογίας και Μικροβιολογίας Gamaleya της Ρωσίας, που παρασκεύασε το εμβόλιο Sputnik V, για να διερευνήσει το συνδυασμό συστατικών των δύο εμβολίων που βασίζονται στον κοινό ιό του κρυολογήματος, σε νέα κοινή δοκιμή. Οι επιστήμονες της Gamaleya έχουν επίσης προσφερθεί να μοιραστούν το ρωσικό εμβόλιο με τη γαλλική Sanofi και τη βρετανική GSK. Η προσφορά ήρθε όταν η Sanofi και η GSK ανακοίνωσαν ότι το εμβόλιο τους θα καθυστερούσε μέχρι το τέλος του επόμενου έτους, επειδή τα αποτελέσματα της δοκιμής Φάσης 1/2 διαπίστωσαν χαμηλή ανοσολογική απόκριση σε ηλικιωμένους ασθενείς.
Σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση του ρωσικού Ταμείου Άμεσων Επενδύσεων, η αποτελεσματικότητα του Sputnik V στην πρόληψη της λοίμωξης είναι 91,4% και όσοι προσβλήθηκαν από τον ιό μετά τη λήψη του εμβολίου δεν παρουσίασαν «σοβαρά συμπτώματα». Μέχρι στιγμής, 20.000 άτομα έχουν λάβει και τις δύο δόσεις του εμβολίου σε δοκιμές Φάσης 3.
Ο Denis Logunov, αναπληρωτής διευθυντής του κέντρου Gamaleya, δήλωσε ότι υπήρξαν ηθικά ερωτήματα σχετικά με τη συνέχιση της στρατολόγησης εθελοντών σε συνεχιζόμενες δοκιμές και τη χορήγηση του 25% του εικονικού φαρμάκου, όταν υπάρχει διαθέσιμο αποτελεσματικό εμβόλιο. Οι συνομιλίες με το Υπουργείο Υγείας και άλλους φορείς είναι σε εξέλιξη σχετικά με το μέλλον των δοκιμών αυτών.
Ρώσοι αξιωματούχοι εξεπλάγησαν την περασμένη εβδομάδα όταν η Τουρκία απέρριψε δημόσια το εμβόλιο Sputnik V. Ο Τούρκος υπουργός Υγείας Fahrettin Koca δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων Haberturk πως η Τουρκία είχε εγκαταλείψει τα σχέδια για λήψη του εμβολίου και προχώρησε περαιτέρω, δημιουργώντας αμφιβολίες για τις επιστημονικές μεθόδους της Ρωσίας. Ο Koca ανέστρεψε την ίδια μέρα, καλώντας μια συνέντευξη τύπου για να δηλώσει ότι η Τουρκία «δεν έχει κανένα πρόβλημα να προμηθευτεί το εμβόλιο που παράγεται στη Ρωσία» εάν οι δοκιμές είναι «επιτυχημένες» όμως δεν έδωσε κάποιο σχετικό χρονοδιάγραμμα. Ο Ρώσος πρωθυπουργός Mikhail Mishustin δήλωσε πάντως, την περασμένη εβδομάδα, ότι αναμένει «εκρηκτική αύξηση της ζήτησης», στο εξωτερικό.
Ο Bar-Zeev σημείωσε ότι εάν οι χώρες θέλουν να διανείμουν μαζικά τα εμβόλια στο εξωτερικό, πιθανότατα θα επιδιώξουν να «προεπιλεγούν» μέσω του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο οποίος θα μπορούσε να καθησυχάσει κάποιες αμφιβολίες σχετικά με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα τους. «Θα επανεξεταστούν καθώς όλα τα προϊόντα θα πρέπει να αναθεωρηθούν», είπε «και θα πρέπει να περάσουν αυτή τη δοκιμασία προτού ο Π.Ο.Υ. υποστηρίξει την ευρεία χρήση τους», συμπλήρωσε ο ίδιος
Πηγή: The Washington Post
