Ανταπόκριση από Στρασβούργο- Νίκος Ρούσσης
Με απόφαση του Τμήματος Ι, το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Στρασβούργου, εκδικάζοντας την προσφυγή Παπαγεωργίου και λοιποί κατά της Ελλάδας (υπ ‘αριθμ. 4762/18 και 6140/18), καταδίκασε την Ελλάδα για την υποχρεωτική θρησκευτική εκπαίδευση που επιβάλλεται στα ελληνικά σχολεία.
Ειδικότερα, το Δικαστήριο έκρινε ομόφωνα ότι στην εν λόγω υπόθεση υπήρξε:
-Παραβίαση του άρθρου 2 του Πρωτοκόλλου αριθ. 1 (δικαίωμα στην εκπαίδευση) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, υπό το πρίσμα του άρθρου 9 (ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας).
Το Δικαστήριο επεσήμανε ότι οι Αρχές δεν είχαν το δικαίωμα να υποχρεώσουν τους ιδιώτες να αποκαλύψουν τις δικές τους θρησκευτικές πεποιθήσεις, υπογραμμίζοντας ότι, με βάση το σημερινό σύστημα στην Ελλάδα για την απαλλαγή των παιδιών από τη θρησκευτική εκπαίδευση, απαιτείται από τους γονείς να υποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση λέγοντας ότι τα παιδιά τους δεν είναι χριστιανοί ορθόδοξοι.
Όπως αναφέρει στην απόφασή του το ΕΔΑΔ, η απαίτηση αυτή επιβάρυνε αδικαιολόγητα τους γονείς να αποκαλύψουν πληροφορίες με τις οποίες θα μπορούσε να συναχθεί ότι αυτοί και τα παιδιά τους κράτησαν, ή δεν είχαν, μία συγκεκριμένη θρησκευτική πίστη.
Επιπλέον, όπως υπογραμμίζεται στην απόφαση, ένα τέτοιο σύστημα θα μπορούσε ακόμη και να αποθαρρύνει τους γονείς να υποβάλλουν αίτηση απαλλαγής, ιδίως σε μια υπόθεση όπως αυτή των προσφευγόντων, οι οποίοι έζησαν σε μικρά νησιά, όπου η μεγάλη πλειονότητα των κατοίκων οφείλει την υπακοή σε μια συγκεκριμένη θρησκεία και ο κίνδυνος στιγματισμού ήταν πολύ μεγαλύτερος.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Ελλάδα πρέπει να καταβάλει 8.000 ευρώ για μη χρηματική ζημία,
από κοινού, στους τρεις πρώτους υποψηφίους και το ίδιο ποσό, από κοινού, στον τέταρτο και στον πέμπτο αιτούντα.
Το ποσό των 6,566,52 ευρώ καταβλήθηκε στους τρεις πρώτους αιτούντες για δαπάνες και έξοδα.
Υπενθυμίζεται ότι η εκδικασθείσα υπόθεση Παπαγεωργίου και άλλοι κατά Ελλάδας (αρ. 4762/18 και 6140/18) αφορούσε στην υποχρεωτική θρησκευτική εκπαίδευση στα ελληνικά σχολεία και οι αιτούντες είναι πέντε Έλληνες υπήκοοι, γονείς και παιδιά, που ζουν στα μικρά ελληνικά νησιά Μήλος και Σίφνος. Είναι η οικογένεια του Πέτρου Παπαγεωργίου και η Ροδόπη Αναστασιάδου, με την κόρη της Σμαράγδα Ραβιόλου.
Στην προσφυγή αναφερόταν ότι οι αιτούντες ζήτησαν τον Ιούλιο του 2017, από το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο στην Ελλάδα, να ακυρώσει δύο πρόσφατες υπουργικές αποφάσεις για τη θέσπιση του προγράμματος θρησκευτικής εκπαίδευσης για το σχολικό έτος 2017/18.
Την εποχή εκείνη η Μαρία Ραφαήλ Παπαγεωργίου ήταν στην τρίτη και τελική τάξη του Γενικού Γυμνασίου Μήλου, ενώ η Σμαράγδα Ραβιόλου ήταν στην τέταρτη τάξη του δημοτικού σχολείου της Σίφνου.
Οι αιτούντες ζήτησαν την εξέταση της υπόθεσής τους με διαδικασία του επείγοντος πριν από την έναρξη του νέου σχολικού έτους, αλλά το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο απέρριψε τα αιτήματά τους.
Ομοίως, το δικαστήριο αυτό δεν αποφάνθηκε επί της υποθέσεώς τους, διότι η αρχική ακρόαση αναβλήθηκε μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2018, οπότε το σχολικό έτος είχε ήδη τελειώσει.
Στην προσφυγή τους, οι αιτούντες υποστηρίζουν εκτενώς ότι η υποχρεωτική διδασκαλία των θρησκευτικών στα σχολεία είναι αντίθετη με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Διαμαρτύρονταν, δε, στο ΕΔΑΔ και για το γεγονός ότι, προκειμένου να απαλλαγούν τα παιδιά τους από τη θρησκευτική εκπαίδευση, τους ζητήθηκε να υπογράψουν δηλώσεις ότι δεν είναι χριστιανοί ορθόδοξοι.
