Toυ Κώστα Μπετινάκη
Οι μίνι διπλωματικές κρίσεις των περασμένων μηνών μεταξύ Βερολίνου και Άγκυρας φαίνεται ότι έχουν δώσει τη θέση τους σε μια μεγαλύτερη και γενικότερη «θαλασσοταραχή» μεταξύ των δύο χωρών, με την γερμανική κυβέρνηση να δείχνει ότι επιδιώκει πλέον τον οικονομικό και στρατιωτικό «στραγγαλισμό» της Τουρκίας.
Μόλις χτες, δημοσιογραφικές πηγές από τη Γερμανία ανέφεραν ότι η κυβέρνηση της χώρας διακόπτει τις εξαγωγές όπλων προς την Τουρκία
H «υπομονή» του Βερολίνου με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φαίνεται ότι έχει φτάσει στο τέλος της, ιδιαίτερα μετά από τα… παιχνίδια της Άγκυρας με τις ΝΑΤΟϊκές βάσεις στο Ιντσιρλίκ και το Ικόνιο. Η σταθερή άρνηση της κυβέρνησης – υπό διάφορες προφάσεις- να επιτρέψει σε Γερμανούς βουλευτές να επισκεφτούν τα γερμανικά στρατεύματα που βρίσκονταν στις στρατιωτικές αυτές βάσεις φαίνεται ότι ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
Την κατάσταση όξυναν ακόμη περισσότερο και οι πρόσφατες διώξεις μελών ανθρωπιστικών οργανώσεων από το καθεστώς Ερντογάν.
Μόλις χτες, δημοσιογραφικές πηγές από τη Γερμανία ανέφεραν ότι η κυβέρνηση της χώρας διακόπτει τις εξαγωγές όπλων προς την Τουρκία.
Εκπρόσωπος του αρμόδιου για τις εξαγωγές όπλων του υπουργείου Οικονομίας δήλωσε ότι όλες οι τουρκικές παραγγελίες βρίσκονται πλέον υπό εξέταση. Ο ίδιος τόνισε ότι στη λήψη της απόφασης αυτής θα δοθεί «ειδικό βάρος» στην κατάσταση που επικρατεί στη χώρα και στο κατά πόσο γίνονται σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες που επικαλείται η Deutsche Welle, θα πρέπει να αναμένεται ότι το υπουργείο δεν πρόκειται να εγκρίνει καμία νέα άδεια εξαγωγής όπλων. Ήδη από το στρατιωτικό πραξικόπημα και μετά, η γερμανική κυβέρνηση είχε αρχίσει να εξετάζει με αυστηρότερα κριτήρια τα τουρκικά αιτήματα. Τους πρώτους 4 μήνες φέτος εγκρίθηκαν εξαγωγές όπλων ύψους 22 εκ. ευρώ που αφορούσαν εξοπλισμό για το ναυτικό και κοινά προγράμματα με άλλες χώρες του ΝΑΤΟ. Πέρυσι το γερμανικό υπουργείο Οικονομίας είχε εγκρίνει πωλήσεις ύψους σχεδόν 84 εκ. ευρώ. Δεν μπορεί να θεωρηθεί, άλλωστε, τυχαίο το γεγονός ότι ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε συνέκρινε ανοιχτά την κατάσταση στο Βόσπορο με αυτή που επικρατούσε στην πρώην Ανατολική Γερμανία.
Η κρίση στις γερμανο-τουρκικές σχέσεις προβληματίζει τον τουρκικό τουρισμό
Η Τουρκία αποτελεί έναν από τους αγαπημένους προορισμούς των Γερμανών ωστόσο οι προχθεσινές συστάσεις της γερμανικής κυβέρνησης προκαλούν ανησυχία.
Σε αντιστάθμισμα, στην Τουρκία, τα ταξιδιωτικά γραφεία ανακοίνωσαν μείωση τιμών στα ταξιδιωτικά πακέτα έως και 40% .
Ζ. Γκάμπριελ: Οι Γερμανοί πολίτες δεν είναι ασφαλείς στην Τουρκία
Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Sigmar Gabriel σε συνέντευξη Τύπου αναφέρθηκε στη κρίση στις σχέσεις με την Τουρκία που όλο και περισσότερο εντείνεται μετά και τη σύλληψη Γερμανού ακτιβιστή από τις τουρκικές αρχές.
Η κρίση στις σχέσεις Γερμανίας–Τουρκίας κορυφώνεται μετά την σύλληψη του Γερμανού ακτιβιστή και δύο Γερμανών δημοσιογράφων.
Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, ανακοίνωσε «τον επαναπροσδιορισμό της γερμανο-τουρκικής πολιτικής σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε στο Βερολίνο κατηγορώντας την Άγκυρα, ότι «έχει απομακρυνθεί από τις βασικές ευρωπαϊκές αξίες».
«Δεν μπορούμε να συμβουλεύσουμε κάποιον να επενδύσει σε μια χώρα όπου δεν υπάρχει νομική βεβαιότητα και όπου σοβαρές επιχειρήσεις κατηγορούνται για «τρομοκρατική δραστηριότητα» είπε μεταξύ άλλων ο Ζ. Γκάμπριελ.
Η κρίση ανάμεσα στους δύο εταίρους του ΝΑΤΟ έχει ξεσπάσει μετά την άρνηση του Βερολίνου να εκδώσει στην Τουρκία στρατιωτικούς που έχουν κατηγορηθεί από τις τουρκικές αρχές ότι συμμετείχαν στο αποτυχόν πραξικόπημα του περασμένου χρόνου και έχουν ζητήσει πολιτικό άσυλο στη Γερμανία.
Σε αντίποινα αρχικά η Τουρκία απαγόρευσε σε Γερμανούς βουλευτές να επικεφθούν τους Γερμανούς στρατιωτικούς που βρίσκονταν στην αεροπορική βάση Ιντσιρλίκ συμμετέχοντας στην καταπολέμηση των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Χαλιφάτου.
Η Γερμανία σε ένδειξη διαμαρτυρίας μετέφερε το προσωπικό και τα αεροσκάφη της από το Ιντσιρλίκ στην Ιορδανία.
Οι σχέσεις Άγκυρας-Βερολίνου επιδεινώθηκαν όταν οι γερμανικές αρχές δεν επέτρεψαν στον Ερντογάν να βγάλει δημόσιο λόγο σε συγκέντρωση Τούρκων πολιτών που ζουν στην Γερμανία, τον Απρίλιο λίγο πριν το δημοψήφισμα που του έδινε εξουσίες σουλτάνου.
Αποκορύφωμα όμως της διένεξης αποτέλεσαν οι συλλήψεις των Τουρκο-γερμανών δημοσιογράφων Deniz Yucel και Mesale Tolu με την κατηγορία της τρομοκρατίας, χωρίς να υπάρχουν επαρκή στοιχεία εναντίον τους. Καθώς και η σύλληψη του Γερμανού ακτιβιστή Peter Steudtner που αποτέλεσε και το επιστέγασμα της διένεξης.
Ο Ζ. Γκάμπριελ μάλιστα, δήλωσε ότι «οι Γερμανοί υπήκοοι δεν είναι πλέον ασφαλείς στην Τουρκία. Χώρα όπου δεν είμαστε σε θέση να εγγυηθούμε την προστασία των πολιτών μας εκεί. Και προειδοποιούμε τους Γερμανούς να γνωρίζουν τι μπορεί να τους συμβεί όταν ταξιδεύουν στην Τουρκία».
Ουδέν «κακόν» αμιγές καλού
Σύμφωνα με την Deutsche Welle «η Χαλκιδική επωφελείται από την αστάθεια στην Τουρκία». Εύποροι Τούρκοι έρχονται για διακοπές στη βόρεια Ελλάδα, ιδίως στη Χαλκιδική. Πολλοί σκέφτονται να μείνουν επ’ αόριστον εκεί για λόγους που έχουν να κάνουν με την πολτική κατάσταση στην Τουρκία.
Πολλοί Γερμανοί τουρίστες πηγαίνουν ακόμη στην Τουρκία
Παρά την κρίση ανάμεσα στις δύο χώρες, πολλοί Γερμανοί επιλέγουν και πάλι ως προορισμό την Τουρκία, επισημαίνει η Deutsche Welle.
Τα στοιχεία που παρουσίασε το τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού για την περασμένη άνοιξη εκπλήσσουν. Τον Απρίλιο του 2017 επισκέφθηκαν την Τουρκία, για πρώτη φορά, περισσότεροι επισκέπτες από το 2015.Απόπειρα πραξικοπήματος, τρομοκρατικός κίνδυνος και ένταση σε διπλωματικό επίπεδο μεταξύ Βερολίνου και Άγκυρας. Ποιος Γερμανός επιλέγει πλέον την Τουρκία για διακοπές; Περισσότεροι από όσοι νομίζουμε. Τα στοιχεία που παρουσίασε το τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού για την περασμένη άνοιξη εκπλήσσουν. Τον Απρίλιο του 2017 επισκέφθηκαν την Τουρκία, για πρώτη φορά, περισσότεροι επισκέπτες από το 2015.
Ακόμα και σήμερα, οι περισσότεροι τουρίστες στην Τουρκία προέρχονται από τη Γερμανία. Όπως δηλώνει ο Τόρστεν Σέφερ από τον Σύνδεσμο Γερμανών Ταξιδιωτικών Πρακτόρων (DRV) «είναι κυρίως οικογένειες εκείνες που περνούν τις all inclusive διακοπές τους στην τουρκική πλευρά του Αιγαίου ή στα νότια τουρκικά παράλια. Τα τελευταία χρόνια έγιναν στην Τουρκία σημαντικές επενδύσεις στην κατασκευή μεγάλων ξενοδοχειακών συγκροτημάτων με σκοπό να καλυφθεί η ζήτηση για τέτοιου είδους διακοπές.
Παράλληλα βελτιώθηκε η τουριστική υποδομή, αλλά και το οδικό δίκτυο».
Με το ξεκίνημα των εφετινών καλοκαιρινών διακοπών από πολλά γερμανικά κρατίδια άρχισαν και πάλι να επισκέπτονται μαζικά την Τουρκία. Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι σε πολλές περιπτώσεις κυρίως, εκείνοι που αποφασίζουν τελευταία στιγμή τον τουριστικό τους προορισμό επιλέγουν εφέτος την Τουρκία.
Ένας βασικός λόγος για την επιλογή αυτή είναι σίγουρα και οι ανταγωνιστικές τιμές.
Οι Γερμανοί φαίνεται να έχουν ξεχάσει πως δέκα τουρίστες από τη Γερμανία, έχασαν τη ζωή τους σε βομβιστική επίθεση στην Κωνσταντινούπολη, στις αρχές του 2016
Οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο στόχαστρο του Ερντογάν
Ο διωγμός που έχει εξαπολύσει το καθεστώς Ερντογάν, μετά το αποτυχόν πραξικόπημα του περασμένου χρόνου, δεν περιορίζεται σε θεωρούμενους αντιφρονούντες στρατιωτικούς, δημόσιου υπαλλήλους, Κούρδους πολιτικούς και δημοσιογράφους. Έχει επεκταθεί και στις οργανώσεις προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων, για να ολοκληρωθεί η κατρακύλα του καθεστώτος στον αυταρχισμό.
Ο δικηγόρος και υπερασπιστής των ανθρώπινων δικαιωμάτων Taner Kilic, επικεφαλής του τοπικού συμβουλίου της Διεθνούς Αμνηστίας στην Τουρκία, συμπεριλαμβάνεται στους «ενοχλητικούς» για το καθεστώς Ερντογάν που συνελήφθη κι αυτός, στις 6 Ιουνίου, μαζί με άλλους 22 δικηγόρους, μετά τις καταγγελίας της Οργάνωσης για τους διωγμούς που υφίστανται οι πολιτικοί αντίπαλοι του «σουλτάνου».
Η κατηγορία εναντίον τους , είναι η καραμέλα μετά το αποτυχόν πραξικόπημα πως είναι οπαδοί του Fethullah Gulen, του αυτοεξόριστου ιμάμη στην Πενσιλβένια των ΗΠΑ και ο οποίος -για τις τουρκικές αρχές -ήταν «ο εμπνευστής του αποτυχόντος πραξικοπήματος του περασμένου χρόνου.
Στις πλέον πρόσφατες συλλήψεις (5 Ιουλίου) περιλαμβάνονται έξι ακτιβιστές ανθρωπιστικών οργανώσεων μαζί και ο επικεφαλής της Διεθνούς Αμνηστίας -παράρτημα Τουρκίας- Idil Eser, που κατηγορούνται ως τρομοκράτες αποτελεί τη νέα φάση των διωγμών που έχει εξαπολύσει το καθεστώς του σουλτάντου εναντίον των πολιτικών του αντιπάλων.
Ο επικεφαλής της Διεθνούς Αμνηστίας του (αγγλικού παραρτήματος) Salil Shetty, δήλωσε πως οι κατηγορίες εναντίον τους, «δείχνουν την φρενίτιδα με την οποία η τουρκική κυβέρνηση διώκει τους πολιτικούς της αντιπάλους που την επικρίνουν, κατηγορώντας τους ως “εχθρούς του κράτους’’».
«Βρισκόμαστε μπροστά στη στιγμή της αλήθειας για την Τουρκία και τις σχέσεις της με τη διεθνή κοινότητα. Οι ηγέτες στον κόσμο θα πρέπει να σταματήσουν να δαγκώνουν τη γλώσσα τους και να υποκρίνονται πως η ζωή συνεχίζεται κανονικά», είπε ο Σέτι για να προσθέσει: «Οι διώξεις με πολιτικά κριτήρια δείχνουν ένα τρομαχτικό μέλλον γι την Τουρκία και τα ανθρώπινα δικαιώματα εκεί».
Αναφερόμενη στις καταγγελίες για βασανιστήρια στις τουρκικές φυλακές, η επικεφαλής της Human Rights Watch με έδρα τη Νέα Υόρκη Emma Sinclair-Webb, δήλωσε στο Al-Monitor πως αυτό «σημαίνει πως έχει δοθεί σήμα ότι η δουλειά της Διεθνούς Αμνηστίας δεν είναι αποδεκτή στην Τουρκία».
Σύμφωνα με την Σίνκλαιρ, «η τουρκική κυβέρνηση προετοιμάζει την απάντησή της στις διεθνείς αντιδράσεις που έχουν προκαλέσει αυτές οι συλλήψεις και ιδιαίτερα στις αμερικανικές επικρίσεις».
Είναι προφανές πως ο Ερντογάν έχει πάρει τις αποφάσεις του καταπατώντας κάθε έννοια διεθνούς νόμου. Και κατηγορεί τους δημοσιογράφους ότι προσπαθούν να δημιουργήσουν προβλήματα ενώ ταυτόχρονα είναι προφανέστατος ο έλεγχος που ασκεί στην τουρκική δικαιοσύνη.
Έντονη αμερικανική αντίδραση
Ακόμη και τη διακυβέρνηση Τραμπ αποδοκιμάζει την αυταρχική στάση της Τουρκίας απέναντι στη Διεθνή Αμνηστία.
Ο Αμερικανός πρεσβευτής στην Άγκυρα John Bass επιδεικτικά πραγματοποίησε επίσκεψη στα γραφεία της Διεθνούς Αμνηστίας στην Άγκυρα.
Η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντηπάρτμεντ State Heather Nauert αργότερα, σχολίασε: «Οι συλλήψεις με τόσα λίγα στοιχεία υπονομεύουν την διαφάνεια της Δικαιοσύνης στην Τουρκία, αλλά και τις υποχρεώσεις για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Καλούμε τις τουρκικές αρχές να σταματήσουν τις διώξεις και να απελευθερώσουν όσους έχουν συλληφθεί και να αποσύρουν τις διατάξεις του νόμου για έκτακτα μέτρα που περιλαμβάνουν το δικαίωμα πραγματοποίησης συλλήψεων ατόμων, με ελλιπή στοιχεία. Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε την κατάσταση», είπε.
Δείξαμε μεγάλη υπομονή με την Τουρκία αλλά φαίνεται πως δεν το εκτίμησε, είπε ο Γιοχάνες Χαν
«H αντίδραση της Γερμανίας είναι κατανοητή. Πιστεύω ότι όλοι δείξαμε μεγάλη υπομονή με την Τουρκία, αλλά φαίνεται πως δεν το εκτίμησε», είπε ο Γιοχάνες Χαν, αρμόδιος επίτροπος για την διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε συνέντευξή του στην σαββατιάτικη έκδοση της εφημερίδας «Die Welt».
«Η πρόσφατη σύλληψη ακτιβιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων επιβεβαιώνει την καταστρεπτική τακτική την οποία ακολουθεί η Τουρκία μετά την απόπειρα πραξικοπήματος την οποία καταδικάσαμε απερίφραστα. Παρά την αντίθετη ρητορική της απομακρύνεται ντε φάκτο ολοένα και περισσότερο από τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές», είπε ο Γ. Χαν.
Ο Αυστριακός επίτροπος πρόσθεσε στην συνέντευξή του στην γερμανική εφημερίδα ότι «η σύλληψη ακτιβιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αποδεδειγμένων συνεργατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ή δημοσιογράφων, ακαδημαϊκών, δικαστών, κρατικών αξιωματούχων και πολιτικών της αντιπολίτευσης είναι απαράδεκτη. Ο χρόνος των καθυστερήσεων έληξε».
Ο Γιόχανες Χαν είχε απαιτήσει την Πέμπτη από την Άγκυρα την άμεση απελευθέρωση των ακτιβιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοσιογράφων οι οποίοι κρατούνται χωρίς να τους έχει απαγγελθεί κατηγορία, καθώς επίσης και την αναγνώριση του τεκμηρίου της αθωότητας για όλους τους πολίτες. Θυμίζουμε πως τον περασμένο Απρίλιο είχαν φυλακισθεί περί τους 30 ακτιβιστές διαφόρων ανθρωπιστικών οργανώσεων, επειδή είχαν συγκεντρωθεί στην Αττάλεια για να συζητήσουν την πορεία που έχουν πάρει τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία.
Η αστυνομία τότε είχε εισβάλει κατά την τελευταία ημέρα του συνεδρίου και είχε συλλάβει όλους τους συμμετέχοντες σ΄αυτό.
Το κατηγορητήριο που συντάχθηκε ανέφερε: «Οι ύποπτοι ακολούθησαν μυστικούς κανόνες τρομοκρατικών οργανώσεων και κατηγόρησαν την αστυνομία επειδή είχε κατασχέσει τα τηλέφωνά τους για να διαπιστωθούν οι επαφές τους και με άλλους συνενόχους».
Το κατηγορητήριο καταλήγει πως «οι ύποπτοι έδρασαν με προφανή πρόθεση να βοηθήσουν τρομοκρατικέ οργανώσεις έχοντας ούτως διαπράξει εγκλήματα που επιβάλλουν προφυλάκιση ως την δίκη».
Ο Ozlem Dalkiran, ένας από τους φυλακισθέντες ακτιβιστές συμμετείχε ήταν ενεργό στέλεχος από το 2008 ως το 2015 στην οργάνωση International Hrant Dink Award Committee, (Διεθνής Οργάνωση εναντίον της Βίας) και από το 2001 ως το 2004 στην οργάνωση «New Tactics and Strategies in Human Rights» (Νέα τακτική και στρατηγική στα Ανθρώπινα Δικαιώματα) και είχε διοργανώσει ένα μεγάλο διεθνές συμπόσιο με 400 συμμετάσχοντες που είχε χρηματοδοτηθεί από την τουρκική κυβέρνηση. Την ένταξη του συμποσίου είχαν κηρύξει ο Ερντογάν (τότε ακόμη πρωθυπουργός) και ο Αμπντουλά Γκιουλ ως υπουργός Εξωτερικών.
Και οι δύο είχαν εξάρει –τότε- «τη σημασία που έχουν οι προσπάθειες για την εφαρμογή των ανθρώπινων δικαιωμάτων στη Νέα Τουρκία».
Άλλοι καιροί –άλλες πολιτικές επιδιώξεις.
Προβλήματα και με τις ΗΠΑ
Εκτός από τη Γερμανία, η Άγκυρα είναι αντιμέτωπη και με «πάγωμα» των σχέσεων με τις ΗΠΑ. Η άρνηση της αμερικανικής δικαιοσύνης να εκδώσει στην Τουρκία τον ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν – τον άνθρωπο που ο Ερντογάν κατηγορεί ως υποκινητή του αποτυχημένου πραξικοπήματος- εξόργισε τον Τούρκο πρόεδρο και ψύχρανε ακόμη περισσότερο τις σχέσεις των δύο χωρών. Μάλιστα, πριν από λίγο καιρό αποκαλύφθηκε και ένα παράτολμο εγχείρημα των Αμερικανών.
Η μεταφορά των υπηρεσιών της βάσης του Ιντσιρλίκ καθώς και των στρατιωτικών μονάδων που εδρεύουν εκεί, στη βορειοδυτική Συρία, και μάλιστα πολύ κοντά στα σύνορα Συρίας-Ιράκ με επίκεντρο το αεροδρόμιο της πόλης Tabqa, μόλις 110 χιλιόμετρα από τη Ράκκα, όπου εδρεύει ο ISIS.
