Σε μια τελετή στο Φιβιτσάνο οι πρόεδροι της Ιταλίας και της Γερμανίας έστειλαν κοινό μήνυμα κατά του εθνικισμού. Και τόνισαν ότι τα ναζιστικά εγκλήματα που διεπράχθησαν εκεί πριν από 75 χρόνια δεν πρέπει να ξεχαστούν.
Όσα συνέβησαν στα μικρά χωριά γύρω από το μαρτυρικό Φιβιτσάνο το 1944 δεν είναι ευρέως γνωστά. Στα πανέμορφα χωριά της βόρειας Τοσκάνης, Μόμιο, Σαν Τερέντσε, Γκαρντίνε ντι σαν Τερέντσο και Βίνκα το 1944 έγιναν θηριωδίες. Περίπου 400 άνθρωποι, κυρίως ηλικιωμένοι, γυναίκες και παιδιά εκτελέστηκαν. 75 χρόνια μετά τη σφαγή εκατοντάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στη μικρή πλατεία Γκαριμπάλντι του Φιβιτσάνο για να δουν από κοντά τον Γερμανό πρόεδρο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ μαζί με τον Ιταλό ομόλογό του Σέρτζιο Ματαρέλα. Ο Γερμανός πρόεδρος μάλιστα απηύθυνε το μήνυμά του στα ιταλικά, προκειμένου να γίνει αμέσως κατανοητή η γερμανική συγγνώμη.
Θηριωδίες που έχουν ξεχαστεί
Στο Φιβιτσάνο ο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ συναντήθηκε και με δύο επιζώντες από την πόλη. Η Λουίζα Τσίνκα ήταν 5 ετών όταν έχασε τη μητέρα της, τέσσερεις θείες και μια ξαδέρφη της από τη ναζιστική επίθεση. Ο Αντρέα Κουαρτιέρι ήταν 13 ετών όταν έχασε την γιαγιά του και πολλά ξαδέρφια του στο γειτονικό χωριό Βίνκα. «Στέκομαι απέναντί σας ως Γερμανός πρόεδρος και νιώθω ντροπή για όλα όσα σας έκαναν οι Γερμανοί» δήλωσε ο Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ. Από την πλευρά του ο Ιταλός πρόεδρος Σέρτζιο Ματαρέλα υπενθύμισε ότι στο πλευρό ναζιστικών στρατευμάτων είχαν ταχθεί και ιταλικές φασιστικές ομάδες. «Είναι καλό να θυμόμαστε από κοινού αυτά τα σκοτεινά κεφάλαια», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η τιμωρία και η συμφιλίωση
Οι δεκαετίες περνούσαν και πολλοί έμεναν ατιμώρητοι μέχρι που η Εισαγγελία Στουτγκάρδης, στα μέσα της δεκαετίας του 90, αποφάσισε να διακόψει όλες τις σχετικές έρευνες λόγω έλλειψης πλέον επαρκών αποδεικτικών στοιχείων. Η ισχύουσα τότε νομοθεσία εμπόδιζε την ποινική καταδίκη όσων είχαν συμμετάσχει σε ναζιστικές θηριωδίες. Ωστόσο το 2011 η κατάσταση άλλαξε χάρη στη νομολογία, με αφορμή την υπόθεση που Ουκρανού Τζον Ντεμνγιαγιούκ, η οποία έφτασε σε δικαστήριο του Μονάχου. Οι δικαστές αποφάσισαν την καταδίκη του παρά το ότι δεν μπορούσε να αποδειχθεί συγκεκριμένα η συμμετοχή του ιδίου προσωπικά σε ναζιστικά εγκλήματα λόγω της παρέλευσης πολλών δεκαετιών. «Η αλλαγή αυτή ήρθε πολύ αργά», εκτιμά ο Γερμανοϊταλός ιστορικός Κάρλο Τζεντίλε, επειδή οι περισσότεροι δράστες έχουν πεθάνει.
Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, ότι ο Φρανκ- Βάλτερ Σταϊμάιερ έχει επισκεφθεί πολλές φορές περιοχές όπου διεπράχθησαν ναζιστικά εγκλήματα, μεταξύ αυτών και το στρατόπεδο Χαϊδαρίου στην Αθήνα.
Πηγή: Deutsche Welle