Αντικείμενο έντονης δικαστικής διαμάχης αποτελούν τα ελαττωματικά γονίδια που ευθύνονται για τους περισσότερους τύπους κληρονομικού καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών, καθώς εταιρεία βιοτεχνολογίας διεκδικεί τα αποκλειστικά τους δικαιώματα.
Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αναμένεται να αποφανθεί τον επόμενο μήνα σχετικά με την αντιπαράθεση που έχει ξεσπάσει ανάμεσα στην εταιρεία Myriad Genetics και οργανώσεις ιατρών, ασθενών και υπερασπιστών των ανθρώπινων ελευθεριών, οι οποίοι δεν δέχονται ότι πρέπει να ισχύουν δικαιώματα αποκλειστικότητας στα γονίδια και για τον λόγο αυτό κατέθεσαν προσφυγή εναντίον της.
Η πρόσφατη εξομολόγηση της Αντζελίνα Τζολί σχετικά με την προληπτική, διπλή μαστεκτομή στην οποία υπεβλήθη, αλλά και η αποκάλυψη ότι εντός τριετίας πρόκειται να προχωρήσει και σε υστερεκτομή έγιναν δεκτές με ικανοποίηση από την πλευρά των οργανώσεων – παρά το γεγονός ότι οι ειδικοί εκτιμούν πως δεν θα επηρεάσουν σημαντικά τη δικαστική απόφαση.
Η εν λόγω εταιρεία απομόνωσε τα δύο αυτά γονίδια τη δεκαετία του ’90 και ως εκ τούτου διαθέτει το αποκλειστικό δικαίωμα έρευνας γι’ αυτά, έχοντας καταθέσει ήδη μέχρι σήμερα εννιά άδειες εκμετάλλευσης ευρεσιτεχνίας. Οι αντίδικοι, ωστόσο, επιμένουν ότι το μονοπώλιο αυτό στερεί το δικαίωμα διεύρυνσης των ερευνών, εμποδίζοντας έτσι την ιατρική πρόοδο σχετικά με τον καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών. «Οι απαγορευτικοί φραγμοί στα τεστ και κυρίως το κόστος τους είναι από τα κύρια θέματα της υπόθεσής μας» δήλωσε η συνήγορος της Αμερικανικής Ένωσης για την Υπεράσπιση των Ελευθεριών, επισημαίνοντας ότι δεν είναι δυνατό να αποκτά κανείς δικαίωμα ευρεσιτεχνίας για κάτι που βρίσκεται ήδη στη φύση.
Το κίνητρο της εταιρείας, φυσικά, είναι καθαρά οικονομικό, καθώς έχει επενδύσει 500 εκατομμύρια δολάρια στην ανάπτυξη των τεστ BRACAnalysis, που προσφέρουν υψηλή ποιότητα και γρήγορα αποτελέσματα. Το γεγονός, μάλιστα, ότι στα συγκεκριμένα τεστ έχει πρόσβαση το 95% των Αμερικανών ασθενών μέσω ασφαλιστικού φορέα (με κόστος που δεν υπερβαίνει τα 100 δολάρια) αποτελεί ένα από τα ισχυρά επιχειρήματα της Myriad Genetics, η οποία επισημαίνει ότι δεν είναι η μοναδική εταιρεία που έχει πατέντα για αλληλουχίες DNA, καθώς αυτό συμβαίνει στο 20% των γονιδίων.
Επιμέλεια: Κωνσταντίνα Παπατσάκωνα
