Tα παιδιά εξακολουθούν να παίζουν στην παραλία, τα καφέ μένουν ανοικτά ως αργά τη νύχτα. Η επικεφαλής σε σαλόνι ομορφιάς αναφέρει ότι οι θεραπείες με λέιζερ, η αποτρίχωση και οι θέσεις εργασίας είναι σε άνοδο. “Ο πόλεμος δεν έχει απωθήσει τα συνήθειες”, λέει η Kherea Dughman. Όλα αυτά συμβαίνουν στην Τρίπολη της Λιβύης, όπως περιγράφεται σε μεγάλο άρθρο του βρετανικού περιοδικού «Εκόνομιστ».
Κι όμως στην συνεχιζόμενη πολιορκία της πόλης πριν 24 ώρες από τους βομβαρδισμούς, είχαν σκοτωθεί 44 άνθρωποι και 130 είχαν τραυματισθεί.
Περίπου 15 χιλιόμετρα πιο μακριά, ο στρατός επαναστατών αγωνίζεται να καταλάβει την πρωτεύουσα. Όμως, μετά από οκτώ χρόνια εμφυλίου πολέμου, οι Λίβυοι έχουν συνηθίσει από τα πλήγματα του πυροβολικού.
Έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες για να σταθεροποιηθεί η κατάσταση στη Λιβύης μετά την ανατροπή το 2011 του Μουαμάρ Καντάφι.
Το 2016, ο ΟΗΕ εγκατέστησε «κυβέρνηση εθνικής συμφωνίας» (GNA) στην Τρίπολη. Αλλά αυτή δεν είναι αποδεκτή στις πολιτοφυλακές στη Δύση που υποστηρίζουν τον Χαλίφα Χάφταρ, ο επικεφαλής του σχεδόν ιδιωτικού Λιβυκού Εθνικού Στρατού (LNA), που ελέγχει την ανατολή και το μεγαλύτερο μέρος του νότου, συμπεριλαμβανομένων των μεγαλύτερων πετρελαιοφόρων περιοχών της Λιβύης.
Οι συνομιλίες που διοργάνωσε ο ΟΗΕ για να διατηρηθεί η ειρήνη τον Απρίλιο, απέρριψαν τον Haftar, ο οποίος ξεκίνησε την ξαφνική επίθεση στην πρωτεύουσα αμέσως μετά την άφιξη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ. Ο Haftar δεν ενδιαφέρεται να διαπραγματευτεί . Ο 75χρονος πρώην στρατηγός, αρχηγός του, πιστεύει ότι η Λιβύη δεν είναι ακόμα έτοιμη για δημοκρατία και ότι χρειάζεται έναν ισχυρό ηγέτη.
Ο Haftar επέστρεψε από αυτοεξόριστος στην Αμερική μετά την πτώση του Καντάφι και απέκτησε στρατιωτική δύναμη περίπου 20.000 ανδρών. Υποσχέθηκε επανειλημμένα ότι οι υποστηρικτές του, θα ξεκαθαρίσουν την πρωτεύουσα από το χάος της «τρομοκρατικής πολιτοφυλακής». Η επίθεση του έχει σκοπό να καταλάβει γρήγορα την Τρίπολη. Αλλά εδώ και τρεις μήνες οι δυνάμεις του Haftar αποκρούονται.
Οι στρατιωτικές δυνάμεις που προηγουμένως αλληλοσυγκρούονταν συσπειρώθηκαν εναντίον του Haftar. Στις 26 Ιουνίου κατέλαβαν την Gharyan, κόβοντας τη γραμμή παροχής του προς το νότο. Αυτό υποχρεώνει τα στρατεύματά του να βρίσκονται περισσότερα από 1.000 χιλιόμετρα από την κύρια βάση τους στην al-Rajmah. Ενώ οι υπερασπιστές της Τρίπολης μπορούν να πάνε σπίτι τους και να κάνουν ντους στο τέλος της ημερήσιας μάχης, τα στρατεύματα του Haftar βρίσκονται στην έρημο. Οι φυλές που τον υποστηρίζουν είναι πλέον απρόθυμες να στείλουν περισσότερους άντρες.
Ο Haftar, όμως, έχει ισχυρούς φίλους. Η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) τον ανεφοδιάζουν με όπλα, μαχητικά αεροσκάφη και χρήματα για να πληρώσει τους μισθοφόρους.
Θεωρούν τον Haftar ως σύμμαχο στην αντεπανάστασή τους ενάντια στις δημοφιλείς, ακόμη και εξεγέρσεις ισλαμιστών που ξέσπασαν το 2011 με την ‘Αραβική Άνοιξη’ και βλέπουν το πετρέλαιο, την επικράτεια και τους λιμένες της Λιβύης ως στρατηγικά περιουσιακά στοιχεία που θέλουν να αποφύγουν να πέσει στα χέρια των περιφερειακων εχθρών τους – την Τουρκία και το Κατάρ.
Με την υποστήριξή τους, ο Haftar ελπίζει να πολεμήσει όπως ακριβώς έκανε στη Βενγκάζη, τη δεύτερη πόλη της Λιβύης. Την κατέλαβε το 2017 μετά από τρία χρόνια πολιορκίας, αλλά μόνο μετά την καταστροφή και την εκδίωξη του πληθυσμού της.
Η Τουρκία και το Κατάρ, έχουν στείλει όπλα και θωρακισμένα οχήματα για να ενισχύσουν την άμυνα της Τρίπολης. Και οι δύο χώρες υποστηρίζουν ότι στηρίζουν τις δυνάμεις της δημοκρατικής και λαϊκής αλλαγής, καθώς και τις ένοπλες ομάδες που μοιράζονται την ισλαμική ιδεολογία τους.
Η ξένη παρέμβαση κινδυνεύει να μετατρέψει τον εμφύλιο πόλεμο σε περιφερειακό. Τον Ιούνιο οι άνδρες του Haftar απείλησαν να χτυπήσουν όλα τα τουρκικά πλοία στα ύδατα της Λιβύης. Συνέλαβε έξι τούρκους ναυτικούς και τους απελευθέρωσε μόνο μετά την απειλή της Τουρκίας ότι θα αναλάβει στρατιωτική δράση.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών είναι διχασμένο για να περιορίσει την αναμέτρηση ανάμεσα στα δύο αντιμαχόμενα μέρη.
Οι πρώην αποικιοκράτες ηγέτες της Λιβύης, η Γαλλία και η Ιταλία, υποστηρίζουν τα αντιτιθέμενα μέρη, αναλόγως από τα πετρελαϊκά τους συμφέροντα με τα οποία τροφοδοτούνται. (Η Total , γαλλική εταιρεία, έχει τα περισσότερα διυλιστήριά της στα ανατολικά, ενώ ο ιταλικός πετρελαϊκός γίγαντας Eni είναι συγκεντρωμένος στα δυτικά).
Η Ρωσία, η οποία ευνοεί τους «αυτοκράτορες» σε όλη την περιοχή, υποστηρίζει τον Haftar. Η Αμερική, που θα μπορούσε να είναι διαιτητής, ενεργεί σαν παρατηρητής.
Από την προεδρία του Μπαράκ Ομπάμα επέλεξε “να παρακολουθεί από κοντά”. Ο Donald Trump τηλεφώνησε για να συγχαρεί τον Haftar – πολιτογραφημένο Αμερικανό πολίτη – όταν φάνηκε ότι η επίθεσή του θα ήταν επιτυχής.
Η Αμερική, η οποία είχε υποστηρίξει τις εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός στο ΟΗΕ, απείλησε απότομα να υποβάλει βέτο. Δεδομένου ότι η επίθεση του Haftar απέτυχε, το ενδιαφέρον του κ. Trump φαίνεται να έχει εξαντληθεί σε κάποιον άλλο «ανόητο πόλεμο» της Μέσης Ανατολής.
Παρά τη σύγκρουση, το δηνάριο έχει σταθεροποιηθεί. Η παραγωγή πετρελαίου βρίσκεται κοντά στην κορυφή του 1,1 εκατ. βαρέλια την ημέρα μετά από το 2011 και σε τρέχουσες τιμές θα μπορούσε να αποδώσει τη Λιβύη 27 δισ. δολάρια εφέτος.
Στην τρέχουσα μάχη τα δύο στρατόπεδα αποφεύγουν οτιδήποτε μπορεί να βλάψει τα πετρελαιοφόρα διυλιστήρια επειδή τα έσοδα από αυτά πληρώνουν τους μισθούς των ένοπλων ομάδων σε κάθε πλευρά.
Ωστόσο, ο κ. Haftar αν και ελέγχει τα περισσότερα από τα διυλιστήρια, το εμπάργκο των Ηνωμένων Εθνών που απαγορεύει τις μη κυβερνητικές πωλήσεις τον εμποδίζει να ενισχύσει τα δικά του στρατεύματα.
Προηγούμενες προσπάθειες για την πώληση του πετρελαίου ανεξάρτητα απορρίφθηκαν από την Αμερική, αλλά ο κ. Haftar πιστεύεται ότι προσπαθεί ξανά να δοκιμάσει. Μπορεί επίσης να γίνει πιο καταστροφικός. Μετά την απώλεια της Gharyan έχει εντείνει τον βομβαρδισμό της Τρίπολης. Από τις μάχες έχει καταστραφεί το διεθνές αεροδρόμιο.
Τώρα οι αεροπορικές επιθέσεις στο δεύτερο αεροδρόμιο της Τρίπολης απειλούν να το αχρηστέψουν. Οι γραμμές μεταφοράς ενέργειας και οι σωλήνες που μεταφέρουν νερό από τις υπόγειες δεξαμενές στη Σαχάρα είναι επίσης ευάλωτοι στις επιθέσεις.
Η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας περιορίζεται σε εννέα ώρες την ημέρα. Περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τα απομακρυσμένα προάστια της πρωτεύουσας για το κέντρο της πόλης.
Οι περισσότεροι κάτοικοι της Τρίπολης θέλουν η κυβέρνηση να είναι ικανή να συλλέξει τα σκουπίδια και να σταματήσει την εκβιασμό των πολιτοφυλακών, την αφαίμαξη της κεντρικής τράπεζας και τους πολέμους στην πρωτεύουσα. (“Είναι σαν να εξημερώνονται άγρια ζώα σε ένα τσίρκο”, λέει ο κυβερνητικός αξιωματούχος που περιγράφει την Τρίπολη).
Κάποιοι ίσως χαιρέτησαν κάποτε την υπόσχεση του Haftar ότι θα τα αποκαταστήσει. Αλλά οι βομβαρδισμοί του άλλαξαν τέτοιες ελπίδες. Οι εντυπωσιακές του στολές, ο νεποτισμός του και η προαγωγή των γιων του μαζί με την υποστήριξη από τους πρώην ηγέτες του καθεστώτος, ανακατεύουν τους φόβους ότι θα είναι ο δεύτερος Καντάφι.
Εν τω μεταξύ, ο τρόμος συνεχίζεται. Τα νοσοκομεία και τα ασθενοφόρα που μεταφέρουν τους τραυματίες δέχονται επίθεση. Μια νοσοκόμα που αναζήτησε καταφύγιο σε σχολείο με τα παιδιά της, αφού βομβαρδισμός κατέστρεψε το σπίτι της ικετεύει για ανακούφιση. «Γιατί και οι δύο αντιμαχόμενοι δεν φεύγουν μακριά», αναρωτιέται με λυγμούς.
Η Ρωσία επικρίνει τον ΟΗΕ για το χάος στη Λιβύη
Στην Αφρική, οι εντάσεις παραμένουν αφού ο Εθνικός Στρατός της Λιβύης πραγματοποίησε αεροπορική επιδρομή σε κέντρο κράτησης μεταναστών κοντά στην πρωτεύουσα της χώρας, σκοτώνοντας περισσότερους από 40 ανθρώπους.
Ο Abayomi Azikiwe, συντάκτης του ‘Pan-African News Wire’, αναρωτιέται πως θα επιτευχθεί η εξάλειψη της σύγκρουσης στη Λιβύη, με βάση το σχέδιο του ΟΗΕ, υποστηρίζει το RT.com
Σύνταξη Κώστας Μπετινάκης
