Σύνταξη – επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Οι στολές σύλληψης κίνησης, που ζωντανεύουν τους χαρακτήρες σε ταινίες όπως το Avatar, βοηθούν τους ερευνητές να παρακολουθούν την εξέλιξη ασθενειών που επηρεάζουν την κίνηση. Σε πολλές περιπτώσεις, όσο πιο γρήγορα αξιολογούνται τέτοιες καταστάσεις, τόσο πιο γρήγορα θα είναι σε θέση να λάβει ο ασθενής την κατάλληλη υποστήριξη και θεραπεία.
Το νέο σύστημα χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για να αναλύει τις κινήσεις του σώματος. Σε διάφορες δοκιμές, ειδικοί στο Ηνωμένο Βασίλειο μέτρησαν τη σοβαρότητα δύο γενετικών διαταραχών με διπλάσια ταχύτητα από τους πιο έμπειρους γιατρούς. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η τεχνολογία θα μπορούσε επίσης να μειώσει στο μισό το χρόνο (και σημαντικά το κόστος) που απαιτείται για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων σε κλινικές δοκιμές. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Medicine.
Η Δρ. Valeria Ricotti, από το Great Ormond Street Institute for Child Health, είπε στο BBC News: «είμαι πολύ έκπληκτη από τα αποτελέσματα» και συμπλήρωσε: «Ο αντίκτυπος στη διάγνωση και την ανάπτυξη νέων φαρμάκων για ένα ευρύ φάσμα ασθενειών θα μπορούσε να είναι απολύτως τεράστιος». Η Δρ. Ricotti ήταν μεταξύ μιας ομάδας ερευνητών στο Imperial College και στο University College του Λονδίνου που δουλεύουν πάνω από 10 χρόνια, αναπτύσσοντας τη νέα τεχνολογία.
Η τεχνολογία έχει δοκιμαστεί σε ασθενείς με αταξία τύπου Friedreich (FA) και μυϊκή δυστροφία τύπου Duchenne (DMD), σε δύο ξεχωριστές μελέτες. Οι ερευνητές λένε ότι θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθηση ασθενών που αναρρώνουν από άλλες ασθένειες που επηρεάζουν την κίνηση. Αυτές περιλαμβάνουν οποιαδήποτε πάθηση που αφορά τον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα, την καρδιά, τους πνεύμονες, τους μύες, τα οστά και μια σειρά από ψυχικές διαταραχές.
Η παρακολούθηση της σοβαρότητας και της πιθανής εξέλιξης τέτοιων ασθενειών συνήθως περιλαμβάνει την κλινική μέτρηση της ταχύτητας και της ακρίβειας με την οποία οι ασθενείς εκτελούν ένα σύνολο τυποποιημένων κινήσεων. Αυτή η αξιολόγηση – ζωτικής σημασίας για τον προσδιορισμό της υποστήριξης και της θεραπείας που χρειάζεται ένας ασθενής – μπορεί να διαρκέσει χρόνια.
Οι δύο μελέτες που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα δείχνουν ότι το σύστημα σύλληψης κίνησης, μπορεί να το πετύχει αυτό πολύ πιο γρήγορα και με μεγάλη ακρίβεια. Προσαρμόστηκε από την τεχνολογία που χρησιμοποίησαν οι κινηματογραφιστές για να καταγράψουν την κίνηση των ηθοποιών στις ταινίες Avatar, προκειμένου να δημιουργήσουν ζωντανούς εξωγήινους στην οθόνη. Ο καθηγητής Aldo Faisal του Imperial College, που ήταν ένας από τους επιστήμονες που ανέπτυξαν την ιδέα, είπε ότι πρόκειται για μια τεράστια βελτίωση.
«Η νέα μας προσέγγιση ανιχνεύει λεπτές κινήσεις που οι άνθρωποι δεν μπορούν να συλλάβουν», είπε. «Έχει την ικανότητα να μεταμορφώσει τις κλινικές δοκιμές καθώς και να βελτιώσει τη διάγνωση και την παρακολούθηση των ασθενών», συμπλήρωσε ο ίδιος.
Η FA εμφανίζεται συνήθως στην εφηβεία και επηρεάζει ένα στα 50.000 άτομα, ενώ η DMD επηρεάζει 20.000 παιδιά – κυρίως αγόρια – παγκοσμίως κάθε χρόνο. Προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία για καμία από τις δύο. Μια ομάδα στο Imperial College δοκίμασε, για πρώτη φορά, τις στολές του αισθητήρα κίνησης σε ασθενείς με FA. Διαπίστωσαν ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορούσε να προβλέψει την επιδείνωση της νόσου σε διάστημα δώδεκα μηνών, τον μισό χρόνο που κανονικά θα χρειαζόταν ένας ειδικός. Μια ξεχωριστή ομάδα στο Great Ormond Street δοκίμασε την τεχνολογία σε 21 αγόρια με DMD ηλικίας μεταξύ πέντε και 18 ετών. Προέβλεψε πώς θα επηρεαζόταν η κίνησή στους επόμενους έξι μήνες με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια από έναν γιατρό.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το σύστημά τους θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να επιταχύνει και να μειώσει το κόστος των κλινικών δοκιμών νέων φαρμάκων για ένα ευρύ φάσμα νόσων που επηρεάζουν την κίνηση. Συγκεκριμένα, μπορεί να καταστήσει πιο αποδοτικές τις δοκιμές νέων φαρμάκων για σπάνιες γενετικές διαταραχές.
Η καθηγήτρια Paola Giunti, Επικεφαλής του Κέντρου Ataxia του UCL, είπε: «Θα είμαστε σε θέση να δοκιμάσουμε περισσότερα φάρμακα σε λιγότερους ασθενείς, με χαμηλότερο κόστος».
Στην περίπτωση της DMD απαιτείται η παρακολούθηση τουλάχιστον 100 ασθενών κατά τη διάρκεια περίπου 18 μηνών, για να ληφθούν στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα ενός νέου φαρμάκου. Η νέα μελέτη έδειξε ότι χρησιμοποιώντας το νέο σύστημα θα μπορούσε ενδεχομένως να γίνει με 15 ασθενείς σε διάστημα έξι μηνών.
Περίπου 6.000 σπάνιες γενετικές ασθένειες επηρεάζουν συνολικά περίπου 1 στους 17 ανθρώπους στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο αριθμός των πασχόντων από κάθε ασθένεια μπορεί να ανέλθει σε μερικές εκατοντάδες ή και λιγότερους. Αυτό αποτελεί αντικίνητρο για τις φαρμακευτικές εταιρείες, προκειμένου να αναλάβουν ακριβές κλινικές δοκιμές για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων για τη θεραπεία τους.
Ο καθηγητής Richard Festenstein του Ινστιτούτου Ιατρικών Επιστημών και του Συμβουλίου Ιατρικών Ερευνών, του Λονδίνου, είπε ότι η τεχνολογία στολής σύλληψης κίνησης – την οποία βοήθησε να αναπτυχθεί – είχε τη δυνατότητα να αλλάξει τα οικονομικά της ανακάλυψης νέων φαρμάκων. «Αυτό θα προσελκύσει τη φαρμακοβιομηχανία να επενδύσει σε σπάνιες ασθένειες», πρόσθεσε. «Ο κύριος ωφελούμενος από την έρευνά μας θα είναι οι ασθενείς, επειδή η τεχνολογία θα είναι σε θέση να βρει νέες θεραπείες πολύ πιο γρήγορα». Οι ερευνητές αναζητούν ήδη έγκριση για τη χρήση της τεχνολογίας σύλληψης κίνησης για δοκιμές φαρμάκων για FA και DMD, οι οποίες εάν είναι επιτυχείς θα μπορούσαν να ξεκινήσουν σε δύο χρόνια. Επίσης, συγκεντρώνουν δεδομένα για τη χρήση της σε νόσο του Πάρκινσον, Αλτσχάιμερ και Σκλήρυνση κατά Πλάκας.
Πηγή: BBC News
