Του Κώστα Μπετινάκη
Η αιματηρή διαμάχη Αρμενίων και Αζέρων φαίνεται να αναζωπυρώνεται. Οι δυο πρώην σοβιετικές δημοκρατίες διεκδικούν εδώ και δεκαετίες το Ναγκόρνο Καραμπάχ στο νότιο Καύκασο, ένα από τα ζητήματα που δημιουργήθηκαν μετά την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης.
Αλλά η επανάληψη των συγκρούσεων, ήταν κάτι που αναμενόταν; Μα φυσικά, αν θέλουμε να δούμε το
«Πρόκειται για τις πιο σφοδρές μάχες από την εποχή της κατάπαυσης του πυρός το 1994» δήλωσε ο Πρόεδρος της Αρμενίας Σερς Σαργισιάν.
Οι δυο πρώην σοβιετικές δημοκρατίες αλληλοκατηγορούνται. Η πλειονότητα των κατοίκων στο Ναγκόρνο Κάραμπαχ είναι χριστιανοί. Η περιοχή όμως διοικητικά ανήκει στο Αζερμπαϊτζάν, οι κάτοικοι του οποίου είναι μουσουλμάνοι.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 είχε ξεσπάσει πόλεμος ανάμεσα στις δυο χώρες με τουλάχιστον 30.000 νεκρούς. Το 1994 υπεγράφη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, η οποία όμως παρέμενε εξαιρετικά εύθραυστη.
Η κυβέρνηση στο Μπακού, έχει απειλήσει πολλές φορές να ανακαταλάβει την αποσχισθείσα περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Το αρμενικό υπουργείο Άμυνας υποστηρίζει πως η επίθεση έγιεν από το Αζερμπαϊτζάν με τανκς, πυρομαχικά και στρατιωτικά αεροσκάφη. Οι αρχές στο Ναγκόρνο Καραμπάχ ανακοίνωσαν το θάνατο δύο παιδιών.
Η ομάδα του Μινσκ επαναλαμβάνει την διαπραγμάτευση
Η λεγόμενη ομάδα του Μινσκ -του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη- η οποία μεσολαβεί μεταξύ των δυο πλευρών, καταδίκασε την κλιμάκωση.
Ο Αμερικανός πρέσβης Τζέιμς Γουόρλικ, ο οποίος συμμετέχει στην ομάδα, δήλωσε πως έχει προγραμματιστεί συνάντηση για την ερχόμενη Τρίτη. Στην ομάδα του Μινσκ συμμετέχουν μεταξύ άλλων η Ρωσία, οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Γαλλία και η Τουρκία.
Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Φρανκ Βάλτερ Στάινμαγερ κάλεσε τις δυο πλευρές να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. «Σε αυτή τη διένεξη δεν μπορεί να υπάρξει μια στρατιωτική λύση» τόνισε.
Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν κάλεσε τις δυο πλευρές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση. Η Ρωσία στηρίζει την Αρμενία και χιλιάδες Ρώσοι στρατιώτες σταθμεύουν στη χώρα των τριών εκατομμυρίων κατοίκων.
Οι μάχες που ξέσπασαν τη νύχτα της Παρασκευής, ήταν οι χειρότερες που έχουν σημειωθεί στην «παγωμένη περιοχή» από τότε που δημιουργήθηκε η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στις στρατιωτικές δυνάμεις Αζέρων και Αρμενίων το 1994.
Οι Αζέροι, έχουν αγοράσει οπλικά συστήματα αξίας 4 δισεκατομμυρίων $, από τη Ρωσία, η οποία παραμένει στρατηγικός σύμμαχος της Αρμενίας στον Καύκασο.
Η διαμάχη ανάμεσα στις δύο χώρες, με το διαφορετικό θρήσκευμα, είχε αποτέλεσμα περίπου το 25% του πληθυσμού των μουσουλμάνων Αζέρων που ζούσαν στο Κάραμπάχ να το εγκαταλείψουν, ενώ οι χριστιανοί Αρμένιοι που ζούσαν στο Αζερμπαϊτζάν να καταφύγουν σε αρμενικά εδάφη.
Η συμφωνία με την διαμεσολάβηση της Ρωσίας, του 1994 είχε δώσει αυτονομία στο Κάραμπαχ, η οποία όμως δεν είχε επικυρωθεί στις διμερείς διαπραγματεύσεις χωρίς αποτέλεσμα του 2009.
Η κρίση Ρωσίας- Τουρκίας
Η κρίση στις σχέσεις Τουρκίας-Ρωσίας, μετά την κατάρριψη του ρωσικού τζετ το Νοέμβριο, αναμενόταν να δημιουργήσει επιπλοκές στην σταθερότητα της περιοχής.
Μόσχα και Άγκυρα -οι μεγάλοι παίκτες στην περιοχή- υποστηρίζουν για τους δικούς τους λόγους η μία την Αρμενία και η άλλη το Αζερμπαϊτζάν. Η Ρωσία μάλιστα, έχει επιβάλει κυρώσεις σε όσους αρνούνται την γενοκτονία των Αρμενίων.
Εάν το νέο ξέσπασμα της διαμάχης στην ήδη βεβαρυμμένη με μαύρα σύννεφα περιοχή, με την Τουρκία ως μέλος του ΝΑΤΟ να μπορεί να εμπλέξει τις ΗΠΑ και τότε τα πράγματα περιπλέκονται.
Από την άλλη, ακριβώς γι΄αυτούς τους λόγους, η διεθνής κοινή γνώμη ίσως θελήσει να ξεμπερδεύει πια από αυτή την παγωμένη διαμάχη, προκειμένου να ξεμπερδεύουν οι εκκρεμότητες που διαμορφώνουν την εκρηκτική κατάσταση στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.
