Εξετάσεις γλωσσομάθειας χρησιμοποιούν στη συντριπτική τους πλειονότητα οι χώρες- μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης για την υποδοχή, την παραμονή ή την πολιτογράφηση των μεταναστών στην επικράτειά τους, σύμφωνα με έρευνα του διεθνούς οργανισμού.
Η έρευνα διεξήχθη το 2018 από το Συμβούλιο της Ευρώπης σε συνεργασία με την Ένωση Εξεταστών Γλωσσομάθειας της Ευρώπης (ALTE) στα 40 από τα 47 κράτη-μέλη του Συμβουλίου.
Όπως διαπιστώθηκε, το 83% των κρατών, στα οποία διεξήχθη η έρευνα, χρησιμοποιεί διαδικασίες πιστοποίησης γλωσσομάθειας, ως προϋπόθεση υποδοχής στη χώρα ή για την έκδοση άδειας παραμονής (προσωρινής ή μόνιμης) ή για την απόδοση ιθαγένειας.
Το 78% των κρατών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, χρησιμοποιεί τις εξετάσεις γλώσσας ή κατανόησης της κοινωνίας για να αποδώσει στους μετανάστες την ιθαγένεια.
Το 27% των κρατών έχει εισαγάγει εξετάσεις γλωσσομάθειας ήδη σε πρώιμο στάδιο της υποδοχής, συχνά στο πλαίσιο της διαδικασίας οικογενειακής επανένωσης. Μεταξύ αυτών η Αυστρία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ολλανδία και η Πολωνία.
Ένα 15% των κρατών έχει απαίτηση γλωσσομάθειας σε όλα τα στάδια της μεταναστευτικής πολιτικής τους: υποδοχή, προσωρινή παραμονή, μόνιμη παραμονή και απόδοση ιθαγένειας. Τέλος, μόλις το 17% των χωρών δεν είχε κατά την περίοδο διεξαγωγής της έρευνας κανένα τέτοιο κριτήριο για την προσωρινή ή μόνιμη διαμονή ή για την πολιτογράφηση των μεταναστών. Πρόκειται για την Ανδόρα, τη Βουλγαρία, την Ιρλανδία, το Μονακό, το Σαν Μαρίνο, τη Σερβία και τη Σουηδία.
Όπως κατέδειξε η έρευνα, υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών-μελών στο επίπεδο γλωσσικής επάρκειας που ζητούν, με το υψηλότερο επίπεδο να ζητείται στη Δανία και στην Αγγλία για την άδεια μόνιμης παραμονής, ενώ για την κτήση της ιθαγένειας πολλές χώρες έχουν πιο αυξημένες απαιτήσεις γνώσης της γλώσσας, με το υψηλότερο επίπεδο να ζητείται από την Αυστρία, τη Δανία, την Ελλάδα και τη Μολδαβία.
