Το πρόγραμμα να αποκτήσει η Τουρκία μεγάλου βεληνεκούς αντιαεροπορικό σύστημα, ακούγεται εδώ και δέκα χρόνια, αλλά οι τελευταίες ειδήσεις για το ζήτημα φαίνεται να έχουν προκαλέσει έντονη κρίση στις σχέσεις Άγκυρας με τη ΝΑΤΟϊκή συμμαχία.
Η πρόσφατη ανακοίνωση ότι η συμφωνία για την αγορά των αντιαεροπορικών πυραύλων S-400 προκάλεσε αντιδράσεις τόσο στην Ουάσινγκτον όσο και στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες και προκάλεσε μειδιάματα στη Μόσχα.
Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση που έκανε στις 23 Ιουλίου ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των ΗΠΑ Joseph Dunford, στο Άσπεν του Κολοράντο: «Η Τουρκία δεν έχει αγοράσει το αμυντικό σύστημα S-400 από την Ρωσία. Έχει δημιουργηθεί ανησυχία για το αν θα πραγματοποιηθεί η αγορά, αλλά ως τώρα δεν έχει γίνει».
Δεν υπήρξε ρωσικό σχόλιο για τη δήλωση αυτή του Αμερικάνου ανώτατου αξιωματικού, αλλά η τουρκική αντίδραση ήταν έντονη: Ο πρόεδρος Ερντογάν δήλωσε πως οι ΗΠΑ δεν βοήθησαν την Τουρκία ώστε να αποκτήσει μεγάλου βεληνεκούς αντιαεροπορικό σύστημα το οποίο άμεσα χρειάζεται και αυτός είναι ο λόγος που η Τουρκία έψαξε για εναλλακτική λύση και υπέγραψε κατ΄αρχήν συμφωνία με την Ρωσία».
Για την ιστορία, στις 13 Ιουλίου το Bloomberg είχε αποκαλύψει πως «η Τουρκία είχε προτιμήσει τους τέσσερεις ρωσικούς πυραύλους S-400 αντί $2,5 δισεκατομμυρίων».
Στις 28 Ιουλίου, ο εκπρόσωπος Τύπου του Ερντογάν, ο Ibrahim Kalin, είχε δηλώσει πως «η Τουρκία ήταν πολύ δυσαρεστημένη από τη στάση της Δύσης και ειδικότερα των ΗΠΑ, για τον ανεφοδιασμό της με αμυντικό σύστημα μακράς εμβέλειας. Η συμφωνία με τη Ρωσία έχει σχεδόν ολοκληρωθεί». Και για πρώτη φορά αποκαλύφθηκε πως η Ρωσία συμφώνησε στη συμπαραγωγή των αντιαεροπορικών πυραύλων, με μεταφορά τεχνολογίας στην Τουρκία.
Το ερώτημα που έχει δημιουργηθεί είναι αν η εξέλιξη αυτή δημιουργήσει προβλήματα με την ταυτόχρονη συμμετοχή της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ.
«Η Τουρκία πάντοτε επιθυμούσε την κατασκευή δικών της αμυντικών συστημάτων», υποστηρίζει με άρθρο του στο «Al-Monitor’s Turkey Pulse», ο αναλυτής Metin Gurcan (*). Για να συμπληρώσει: «Ήδη κάποια πρόοδος είχε σημειωθεί με την παραγωγή του αμυντικού αντιαεροπορικού συστήματος μέσου βεληνεκούς ‘Hisar-O’ από την ‘Roketsan A.S.’ που συνεργάζεται με την παρισινή Eurosam, αλλά ως το 2025 η Τουρκία επιθυμεί να κατασκευάζει πλέον προωθημένα συστήματα».
Στις ημέρες που ακολούθησαν τα τουρκικά Μέσα ασχολήθηκαν ιδιαίτερα με το ζήτημα των S-400 δημοσιεύοντας πλέον των 36 άρθρων και 12 σχολίων για το θέμα.
Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, η τουρκική κοινή γνώμη, σε ποσοστό 80%, υποστηρίζει την χωρίς όρους απόκτηση των S-400, το 15% με κάποιες επιφυλάξεις και μόλις το 5% είναι εναντίον της απόκτησής τους. Τα στοιχεία αυτά αντικατοπτρίζουν την επιρροή του Ερντογάν στα τουρκικά ΜΜΕ, αλλά και την αυξανόμενη αντιδυτική διάθεση στην Τουρκία.
Σύμφωνα με τον στρατιωτικό αναλυτή Turan Oguz, οι πύραυλοι S-400 θα παρέχουν αμυντικές δυνατότητες εναντίον μικρού βεληνεκούς βαλλιστικών πυραύλων σε ακτίνα δράσης 620 μιλίων και την δυνατότητα να παρακολουθούν δραστηριότητα σε ακτίνα 372 μιλίων, ενισχύοντας την στρατιωτική, πολιτική και διπλωματική ισχύ της χώρας στην περιοχή. Και όπως υποστηρίζει ο ίδιος «θα αυξήσει σημαντικά την τουρκική στρατιωτική υπεροχή στο Αιγαίο».
Ο Hakan Kilic, ειδικός σε αμυντικά θέματα είναι αντίθετος με την ιστορία της αγορά των S-400, υποστηρίζοντας πως υπάρχουν δύο τεχνητές δυσκολίες:
1η: Δεν πιστεύει πως η Ρωσία θα δώσει στην Τουρκία την προηγμένη τεχνολογία ανίχνευσης (ραντάρ) αλλά και τηλεκατεύθυνσης των πυραύλων ακόμη κι αν η Άγκυρα είναι διατεθειμένη να πληρώσει ακόμη και 5 δισεκατομμύρια $.
2ο: Τα υπάρχοντα αμυντικά συστήματα που διαθέτει η Τουρκία δεν είναι συμβατά με των S-400.
«Αυτό σημαίνει πως τελικά οι πύραυλοι θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνον εναντίον αεροσκαφών. Και μόνο γι’ αυτό το λόγο είναι πανάκριβοι», καταλήγει ο Kilic.
—
(*) Ο Metin Gurcan υπηρετούσε στον τουρκικό στρατό το 2002-2008 και μετά την παραίτησή του είναι ανεξάρτητος στρατιωτικός αναλυτής σχολιάζοντας αμυντικά θέματα στην ιστοσελίδα «Al-Monitor».
Σύνταξη: Κ. Μπετινάκης
