Τις τελευταίες εβδομάδες οι ειδήσεις που αφορούν τις χώρες της Μεσογείου είναι σχεδόν πανομοιότυπες. Οι μεγάλες πυρκαγιές και οι καύσωνες με θερμοκρασίες που σπάνε κάθε προηγούμενο ρεκόρ, από την Τουρκία μέχρι την Ιβηρική Χερσόνησο και από τη χώρα μας μέχρι την Αλγερία δεν είναι τυχαία γεγονότα. Είναι φαινόμενα ενδεικτικά της κλιματικής αλλαγής, για την οποία συζητούμε επί χρόνια, αλλά πλέον βλέπουμε ξεκάθαρα τις επιπτώσεις της.
Αυτό το καλοκαίρι η Μεσόγειος ελάχιστα θυμίζει την λεκάνη με το εύκρατο κλίμα που μαγνητίζει ανθρώπους από όλο τον κόσμο, τόσο για να κάνουν τις διακοπές τους όσο και για να ζήσουν μόνιμα σε κάποια από τις ευρωπαϊκές χώρες της. Με θερμοκρασίες που συχνά έχουν ξεπεράσει τους 45 βαθμούς και έχουν φλερτάρει ακόμα και με τους 50, η λέξη «κόλαση» ίσως να είναι πιο ταιριαστή.
Στην Ελλάδα οι μνήμες είναι ακόμα νωπές από το σχεδόν πρωτοφανές δεκαήμερο κύμα καύσωνα, με θερμοκρασίες που ξεπέρασαν τους 46 βαθμούς και έκανε τους επιστήμονες να ανατρέξουν δεκαετίες πίσω για να βρουν αντίστοιχο φαινόμενο. Το ένα εκατομμύριο στρέμματα που κάηκαν από τις φωτιές το ίδιο χρονικό διάστημα οφείλονται κυρίως στην χρόνια ανικανότητα και ανοργανωσιά του ελληνικού κράτους, αλλά όχι μόνο σε αυτήν. Ως ένα βαθμό οφείλονται και στην κλιματική αλλαγή. Άλλωστε, η Διακυβερνητική Διάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) έκανε την εκτίμηση ότι οι δασικές πυρκαγιές θα αυξηθούν κατά 87% αν η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη φτάσει τους 2 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή.
Αντίστοιχα δράματα με το ελληνικό ζουν και οι κάτοικοι άλλων χωρών της Μεσογείου. Τουλάχιστον μέχρι το βράδυ της Πέμπτης (12/8) μαίνονταν ανεξέλεγκτες οι φωτιές που έκαιγαν τον ιταλικό νότο, αφήνοντας πίσω νεκρούς και χιλιάδες στρέμματα καμένων εκτάσεων. Αλλά δεν ήταν μόνο αυτό. Τα θερμόμετρα στη Σικελία έδειξαν 48,8 βαθμούς Κελσίου, μια τιμή που, αν τελικά επιβεβαιωθεί, θα είναι η υψηλότερη θερμοκρασία που καταγράφηκε ποτέ στην ευρωπαϊκή ήπειρο, σπάζοντας το αμφιλεγόμενο ρεκόρ των 48 βαθμών της Αθήνας του 1977.
Στη Γαλλία, οι πολίτες προετοιμάζονται για ένα πολύ δύσκολο Σαββατοκύριακο. Στα νοτιοανατολικά της χώρας, δηλαδή στις περιοχές που βρίσκονται κοντά στους πρόποδες των Άλπεων, οι μετεωρολόγοι προβλέπουν ότι ο υδράργυρος θα ανέβει έως και στους 39 βαθμούς, μια θερμοκρασία κάθε άλλο παρά συνηθισμένη για τα κλιματικά δεδομένα τους. Την ίδια στιγμή, όχι πολύ μακριά προς τα βόρεια και τα δυτικά, σε μια περιοχή από την κοιλάδα του Λίγηρα έως τη Λιόν, αναμένονται ισχυρές καταιγίδες και θυελλώδεις άνεμοι που θα φτάσουν ακόμα και τα 120 χιλιόμετρα την ώρα. Όλα αυτά, σε μια περίοδο που η χώρα βρίσκεται σε μια ασυνήθιστα θερμή περίοδο οκτώ ημερών με θερμοκρασίες κοντά στους 40 βαθμούς Κελσίου.
Όσο για το κύμα καύσωνα που πλήττει μεγάλο μέρος της Ιβηρικής χερσονήσου, αυτό προκάλεσε τρεις πυρκαγιές στη βορειοανατολική Ισπανία. Πόσο ισχυρό είναι αυτό το κύμα; Οι θερμοκρασίες μιλούν από μόνες τους. Η πρόγνωση των μετεωρολόγων κάνει λόγο για 47 βαθμούς στην Κόρντομπα κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου και για 41 βαθμούς στη Μαδρίτη. Με λίγα λόγια, μέσα στο επόμενο διήμερο το ρεκόρ των 47,3 βαθμών, το μεγαλύτερο που έχει καταγραφεί στην Ισπανία, απειλείται. Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι οι θερμοκρασίες που καταγράφονται είναι σε κάποιες περιοχές 10 βαθμούς πάνω από τη μέση τιμή τους και ότι για πρώτη φορά στην ιστορία η Μαδρίτη θα έχει πάνω από 40 για τρεις ημέρες στη σειρά.
Η Αλγερία θρηνεί τον χαμό περισσότερων από 40 ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους στις πυρκαγιές που κατέκαψαν το βόρειο τμήμα της χώρας. Σύμφωνα με τις αρχές, οι φωτιές ήταν έργο εμπρηστών, αλλά βοηθήθηκαν από τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Αυτές τις ημέρες η Αλγερία πλήττεται από ισχυρό κύμα καύσωνα με τις θερμοκρασίες να βρίσκονται σχεδόν σταθερά κοντά στους 47 βαθμούς Κελσίου, ενώ η χώρα αντιμετωπίζει και πολύ σοβαρό πρόβλημα λειψυδρίας.
Στην Τουρκία τα ακραία φαινόμενα συνεχίζονται από τον Ιούλιο. Πρώτα ήταν οι πυρκαγιές που έκαψαν τεράστιες εκτάσεις παραθαλάσσιων τουριστικών περιοχών για περισσότερες από 10 ημέρες. Και ύστερα ήρθαν οι πλημμύρες που σάρωσαν τα δυτικά παράλια της Μαύρης Θάλασσας αφήνοντας πίσω περισσότερους από 30 νεκρούς και εκατοντάδες αγνοούμενους.
Όλα τα παραπάνω ήταν τα πιο σημαντικά γεγονότα. Και άλλες χώρες της Μεσογείου, όπως η Αλβανία και ο Λίβανος, έχουν αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα, μικρότερης έκτασης ίσως, αλλά αρκετά για να μπουν σε κατάσταση συναγερμού. Το κακό είναι ότι σε αυτή την κατάσταση συναγερμού θα βρίσκονται συνεχώς από εδώ και στο εξής όλες οι χώρες της Μεσογείου μέχρι να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα, έστω και την ύστατη ώρα, για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
