Η κόρη του φυλακισμένου ακτιβιστή για τα δικαιώματα των Ουιγούρων Ιλάμ Τότι παρέλαβε, την Τετάρτη, εκ μέρους του πατέρα της το βραβείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καλώντας τους ευρωβουλευτές να μην γίνουν «συνεργοί στη δίωξη των Ουιγούρων από την Κίνα».
Η Κίνα τελεί υπό αυξανόμενο διεθνή έλεγχο για την καταστολή της μειονότητας των μουσουλμάνων Ουιγούρων στη βορειοδυτική επαρχία της, τη Σιντζιάνγκ.
Ο Τότι, 50 ετών, οικονομολόγος, καθηγητής πανεπιστημίου, καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη στην Κίνα το 2014 κατηγορούμενος για αυτονομιστική δράση, κατηγορία που κατήγγειλαν ευρέως οι δυτικές πρωτεύουσες. Έναν χρόνο νωρίτερα, είχε συλληφθεί για πρώτη φορά στο αεροδρόμιο του Πεκίνου, ενώ ετοιμαζόταν, ως προσκεκλημένος του Πανεπιστημίου της Ιντιάνα, να αναχωρήσει για τις Ηνωμένες Πολιτείες με τη μεγαλύτερη κόρη του, ηλικίας τότε 18 ετών, στην οποία επετράπη να αναχωρήσει και ζει έκτοτε στις ΗΠΑ.
Η Τζουχέρ Ιλάμ κάλεσε σήμερα τους πολιτικούς, τους ακαδημαϊκούς και τους φοιτητές να διαμαρτυρηθούν για τη μεταχείριση των Ουιγούρων, κατά την παραλαβή στο Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο του βραβείου Ζαχάροφ για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με το οποίο τιμήθηκε ο πατέρας της.
Σε συνέντευξή της στο Γαλλικό Πρακτορείο, η κόρη του Κινέζου πανεπιστημιακού είπε πως δεν γνωρίζει «καν αν είναι ακόμη εν ζωή», λέγοντας ότι η τελευταία φορά που επιτράπηκε στην οικογένειά του να τον επισκεφθεί ήταν το 2017.
Ο ανεξάρτητος Γερμανός ερευνητής Άντριαν Τσεντς, ειδικός στις εθνοτικές πολιτικές της Κίνας, εκτίμησε τον Μάρτιο πως 1,5 εκατ. Ουιγούροι και άλλοι μουσουλμάνοι παρέμειναν ή τελούν τώρα υπό κράτηση στα λεγόμενα κέντρα επανεκπαίδευσης στη Σιντζιάνγκ.
Μετά την ανακοίνωση της απονομής του βραβείου στον Τότι, τον Οκτώβριο, η Κίνα δήλωσε πως είναι «εγκληματίας που καταδικάστηκε σύμφωνα με τον νόμο από κινεζικό δικαστήριο» και κάλεσε «όλες τις πλευρές να σεβαστούν τις εσωτερικές υποθέσεις της Κίνας και την δικαστική εξουσία της και να μην ενισχύουν την αλαζονεία των τρομοκρατών».
Η Κίνα έχει πει πως η Σιντζιάνγκ τελεί υπό απειλή από ισλαμιστές μαχητές και αυτονομιστές. Αρνείται τις κατηγορίες για κακομεταχείριση ή μαζικούς εγκλεισμούς, λέγοντας πως απλώς έχει στόχο να σταματήσει τον εξτρεμισμό και τη βία μέσω της εκπαίδευσης.
Το βραβείο Ζαχάροφ, που συνοδεύεται από χρηματικό ποσό 50.000 ευρώ, απονέμεται κάθε χρόνο από το 1988 σε άτομα και οργανώσεις που προασπίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες.
Πριν από δύο εβδομάδες, η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ έδωσε την αρχική έγκρισή της σε ένα νομοσχέδιο που καλεί την αμερικανική κυβέρνηση να σκληρύνει την απάντησή της στην καταστολή που ασκεί η Κίνα.
Στο Στρασβούργο, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι είπε: «Απονέμοντας αυτό το βραβείο, προτρέπουμε σθεναρά επειγόντως την κινεζική κυβέρνηση να αφήσει ελεύθερο τον Τότι και καλούμε για τον σεβασμό των δικαιωμάτων των μειονοτήτων στην Κίνα».
