Επιμέλεια: Γιάννα Μυράτ
Με τον αριθμό των μωρών σε ελεύθερη πτώση -λιγότερα από 10 εκατομμύρια γεννήθηκαν το 2022, σε σύγκριση με περίπου 16 εκατομμύρια το 2012- η Κίνα οδεύει προς μια δημογραφική κατάρρευση. Ο πληθυσμός της Κίνας, που τώρα είναι περίπου 1,4 δισεκατομμύρια, είναι πιθανό να μειωθεί σε περίπου μισό δισεκατομμύριο έως το 2100, σύμφωνα με ορισμένες προβλέψεις.
Και το φταίξιμο ρίχνουν στις γυναίκες.
Τον Οκτώβρη, ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ προέτρεψε την υποστηριζόμενη από το κράτος Ομοσπονδία Παν-Κινεζικών Γυναικών να «προλάβει και να επιλύσει τους κινδύνους στον γυναικείο τομέα», σύμφωνα με επίσημη περιγραφή της ομιλίας.
«Είναι ξεκάθαρο ότι δεν μιλούσε για κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες, αλλά θεωρούσε τις γυναίκες ως σημαντική απειλή για την κοινωνική σταθερότητα», δήλωσε ο Κλάιντ Γίντζενγκ Ουάνγκ, επίκουρος καθηγητής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Ουάσινγκτον που μελετά την κινεζική κυβερνητική προπαγάνδα.
Οι διαλέξεις του κόμματος για τις «οικογενειακές αξίες» έχουν μικρό αποτέλεσμα, ακόμη και σε αγροτικές περιοχές της Κίνας.
Έξω από ένα εμπορικό κέντρο στην επαρχία Ανχούι, η Xι Γιάντζιν, μητέρα δύο παιδιών, είπε ότι έχει λάβει πολλές κλήσεις από κοινοτικούς αξιωματούχους που την ενθαρρύνουν να κάνει ένα τρίτο παιδί. Δεν έχει τέτοια σχέδια.
Το νηπιαγωγείο που παρακολουθούσε ο γιος της μείωσε τον αριθμό των τάξεων στο μισό επειδή δεν υπάρχουν αρκετά παιδιά για να τις γεμίσουν, είπε.
Η φίλη της, Φενγκ Τσεντέν, μητέρα ενός 3χρονου κοριτσιού, είπε ότι οι συγγενείς την πιέζουν να κάνει περισσότερα παιδιά, ελπίζοντας να αποκτήσει ένα αγοράκι.
«Έχοντας κάνει ένα παιδί, νομίζω ότι έκανα το καθήκον μου», είπε η Φενγκ. Ένα δεύτερο παιδί, είπε, θα ήταν πολύ δαπανηρό. Είπε ότι απαντάει στους συγγενείς της: «Μπορώ να κάνω άλλο παιδί αρκεί να μου δώσετε 300.000 γιουάν», περίπου 41.000 δολάρια.
Πολλοί νέοι στην Κίνα, απογοητευμένοι από την αδύναμη οικονομία και την υψηλή ανεργία, αναζητούν εναλλακτικές λύσεις στη ζωή των γονιών τους. Πολλές γυναίκες βλέπουν την προδιαγεγραμμένη συνταγή γάμου και παιδιών ως μια ωμή συμφωνία.
Η 28χρονη Μόλυ Τσεν, είπε ότι οι απαιτήσεις της φροντίδας των ηλικιωμένων συγγενών και η δουλειά της ως σχεδιάστρια εκθέσεων δεν αφήνουν χώρο για παιδιά ή σύζυγο. Το μόνο που θέλει να κάνει στις ελεύθερες στιγμές της είναι να διαβάζει ή να βλέπει βίντεο με κατοικίδια.
Η Τσεν ακολούθησε την ιστορία της Σου Μιν, μιας συνταξιούχου που ανέβασε ένα βίντεο για το σόλο οδικό ταξίδι της στην Κίνα για να γλιτώσει από έναν κακό γάμο. Η Τσεν είπε ότι η ιστορία, καθώς και τα διαδικτυακά βίντεο που δημοσιεύουν οι γυναίκες για τη ζωή τους, έχουν δημιουργήσει την εντύπωσή της ότι πολλοί άντρες επιλέγουν συζύγους ως επί το πλείστον για φροντίδα —για παιδιά, συζύγους και για τις δύο ομάδες ηλικιωμένων γονέων.
Λυπόταν που δεν έχει χρόνο ούτε για ένα κατοικίδιο. «Δεν έχω την πολυτέλεια να φροντίζω οτιδήποτε άλλο εκτός από τους γονείς μου και τη δουλειά μου», είπε η Τσεν.
Συρρίκνωση
Όταν το Πεκίνο είπε ότι θα καταργήσει την πολιτική του ενός παιδιού το 2015, οι αξιωματούχοι περίμεναν ένα baby boom. Αντίθετα, πήραν ένα baby bust, δηλαδή μείωση των γεννήσεων.
Νέα μαιευτήρια χτίστηκαν για να κλείσουν λίγα χρόνια αργότερα. Οι πωλήσεις προϊόντων βρεφικής φροντίδας, συμπεριλαμβανομένων φόρμουλα και πάνες, έχουν μειωθεί. Οι επιχειρήσεις που επικεντρώθηκαν στα μωρά τώρα στοχεύουν σε ηλικιωμένους.
Τα νέα νηπιαγωγεία που κατασκευάστηκαν για να κάνουν την ανατροφή των παιδιών πιο προσιτή προσπαθούν να γεμίσουν τις τάξεις και πολλά έχουν κλείσει. Το 2022, ο αριθμός των νηπιαγωγείων στην Κίνα μειώθηκε κατά 2%, η πρώτη μείωση σε 15 χρόνια.
Δημογράφοι και ερευνητές προβλέπουν ότι τα δεδομένα θα δείξουν ότι οι γεννήσεις στην Κίνα θα πέσουν κάτω από τα 9 εκατομμύρια το 2023.
Τα Ηνωμένα Έθνη προβλέπουν 23 εκατομμύρια γεννήσεις στην Ινδία, η οποία το 2023 πέρασε την Κίνα ως την πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου. Στις ΗΠΑ θα γεννηθούν περίπου 3,7 εκατομμύρια μωρά το 2023, εκτιμούν τα Ηνωμένα Έθνη.
Η πολιτική του ενός παιδιού έφερε μεγάλο μέρος της δημογραφικής κατήφειας της Κίνας: Υπάρχουν λιγότεροι νέοι από ό,τι στο παρελθόν, συμπεριλαμβανομένων εκατομμυρίων λιγότερων γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία κάθε χρόνο. Αυτές οι γυναίκες είναι όλο και πιο απρόθυμες να παντρευτούν και να κάνουν παιδιά, επιταχύνοντας τη μείωση του πληθυσμού.
Στην Κίνα, 6,8 εκατομμύρια ζευγάρια κατέγραψαν γάμους το 2022, σε σύγκριση με 13 εκατομμύρια το 2013. Το συνολικό ποσοστό γονιμότητας της χώρας το 2022 -ο μέσος αριθμός μωρών που έχει μια γυναίκα στη διάρκεια της ζωής της- πλησιάζει τη μία γέννηση ανά γυναίκα, ή 1,09. Το 2020, ήταν 1,30, πολύ κάτω από το 2,1 που απαιτείται για να διατηρηθεί ένας πληθυσμός σταθερός.
Η εκστρατεία για έναν «πολιτισμό φιλικό προς τη γέννηση» έχει πάρει τον τόνο μιας επείγουσας εθνικής αποστολής, με την κυβέρνηση να διοργανώνει εκδηλώσεις γνωριμίας και ένα πρόγραμμα που ενθαρρύνει τις στρατιωτικές οικογένειες να αποκτήσουν περισσότερα μωρά.
«Οι στρατιώτες κερδίζουν τις μάχες. Όσον αφορά τη γέννηση δεύτερου ή τρίτου παιδιού και την εφαρμογή της εθνικής πολιτικής γονιμότητας, αναλαμβάνουμε επίσης το προβάδισμα και πρωτοστατούμε», δήλωσε κορυφαίος μαιευτήρας-γυναικολόγος σε στρατιωτικό νοσοκομείο στην Τιαντζίν, στα κρατικά μέσα ενημέρωσης το 2022.
Τον Αύγουστο, κάτοικοι της δυτικής πόλης Σιάν είπαν ότι έλαβαν έναν αυτοματοποιημένο κυβερνητικό χαιρετισμό κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ Κίσι, το κινεζικό αντίστοιχο της Ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου: «Σας ευχόμαστε γλυκιά αγάπη και γάμο στην κατάλληλη ηλικία. Ας επεκτείνουμε την κινεζική γραμμή αίματος».
Το μήνυμα προκάλεσε αντιδράσεις στα social media. «Η πεθερά μου δεν με πιέζει καν να κάνω δεύτερο παιδί», έγραψε κάποια. «Υποθέτω ότι στη συνέχεια, οι κανονισμένοι γάμοι θα επανέλθουν», σχολίασε ένας άλλος.
Το Πεκίνο κλίνει περισσότερο στην ενθάρρυνση παρά στο είδος του εξαναγκασμού που σημάδεψε την πολιτική του ενός παιδιού.
Οι τοπικές αρχές προσφέρουν κίνητρα σε μετρητά για ζευγάρια που έχουν δεύτερο ή τρίτο παιδί. Ένας νομός στην επαρχία Τζετζάνγκ δίνει ένα μπόνους 137 δολάρια σε μετρητά σε κάθε ζευγάρι που παντρεύεται πριν από την ηλικία των 25 ετών.
Το 2021, η πόλη Λουαντζού ζήτησε από ανύπαντρους να εγγραφούν σε μια πρωτοβουλία γνωριμιών που χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση που χρησιμοποιεί μεγάλα δεδομένα για να βρει ζευγάρια σε όλη την πόλη. Μια συνοικία στην πόλη Χαντάν παρέχει μια υπηρεσία οργάνωσης γάμου.
Κρυφτούλι
Η μετατόπιση σημαίνει ότι ορισμένες γυναίκες έχουν περάσει από την προσπάθεια να αποφύγουν την τιμωρία επειδή είχαν πάρα πολλά παιδιά, στο κυνηγητό για να αποκτήσουν περισσότερα.
Πριν από μια δεκαετία, μια γυναίκα κρυβόταν από τις αρχές αφού αποφάσισε να κάνει δεύτερο παιδί. Ενώ ήταν έγκυος, άφησε τη δουλειά της για να μείνει μακριά από τη δημόσια θέα, φοβούμενη ότι αξιωματούχοι θα την πίεζαν να κάνει έκτρωση, είπε. Μετά τον τοκετό, το 2014, έμεινε με συγγενείς για ένα χρόνο. Όταν επέστρεψε στο σπίτι, οι τοπικοί υπάλληλοι του οικογενειακού προγραμματισμού επέβαλαν σε εκείνη και τον σύζυγό της πρόστιμο περίπου 10.000 δολαρίων.
Είπε ότι την ανάγκασαν να εμφυτεύσει μια ενδομήτρια συσκευή για να αποτρέψει νέα εγκυμοσύνη. Οι αρχές της ζήτησαν να την ελέγχουν κάθε τρεις μήνες.
Μήνες αργότερα, η κινεζική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι η πολιτική του ενός παιδιού θα καταργηθεί. Για λίγο, οι αρχές εξακολουθούσαν να της ζητούν να την ελέγχουν. Τώρα λαμβάνει μηνύματα στο κινητό της από αξιωματούχους που την ενθαρρύνουν να κάνει περισσότερα παιδιά. Τα διαγράφει με θυμό. «Μακάρι να σταματήσουν να μας κάνουν ό,τι θέλουν και να μας αφήσουν ήσυχους, εμάς τους απλούς ανθρώπους», λέει.
Έγινε αυστηροποίηση των αδειών για τις κλινικές που προσφέρουν ιατρικές διαδικασίες για να μπλοκάρουν τις εγκυμοσύνες. Το 1991, στο απόγειο της πολιτικής για το ένα παιδί, πραγματοποιήθηκαν 6 εκατομμύρια σαλπιγγικές απολινώσεις και 2 εκατομμύρια βαζεκτομές. Το 2020, υπήρξαν 190.000 απολινώσεις σαλπίγγων και 2.600 αγγειεκτομές.
Οι αξιωματούχοι προσπάθησαν επίσης να μειώσουν τις αμβλώσεις, ένα βασικό εργαλείο για τους αξιωματούχους κατά τη διάρκεια της πολιτικής για τα παιδιά. Έχουν μειωθεί κατά περισσότερο από το ένα τρίτο—από περισσότερες από 14 εκατομμύρια το 1991 σε λίγο λιγότερες από 9 εκατομμύρια το 2020.
Έκτοτε, η Κίνα σταμάτησε να δημοσιεύει δεδομένα για βαζεκτομές, απολίνωση σαλπίγγων και αμβλώσεις.
Με πληροφορίες από Washington Post
