Η ανισότητα μεταξύ των πολιτών και η κλιματική αλλαγή είναι οι κύριες παγκόσμιες προκλήσεις που θα συζητήσουν 40 ηγέτες χωρών και περισσότεροι από 1.500 επιχειρηματίες στο 45ο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας, που θα διεξαχθεί από τις 21 έως τις 24 Ιανουαρίου.
Μεταξύ των προσκεκλημένων είναι οι πρωθυπουργοί της Τουρκίας, της Γαλλίας, της Κίνας και της Γερμανίας, εκπρόσωποι Μη Κυβερνητικών Οργανισμών, δημόσια πρόσωπα και 1.500 σημαντικοί επιχειρηματίεςΟι θεματικές που θα συζητηθούν περιλαμβάνουν 10 παγκόσμιες προκλήσεις που επηρεάζουν την ανθρωπότητα: περιβαλλοντικά προβλήματα και σπανιότητα πόρων, εργασιακές ικανότητες, ισότητα των δύο φύλων, μακροπρόθεσμες επενδύσεις και ανάπτυξη, διατροφική ασφάλεια και αγροτική παραγωγή, παγκόσμιο εμπόριο, το μέλλον του διαδικτύου, εγκληματικότητα και διαφθορά και το μέλλον του οικονομικού συστήματος.
Επί τάπητος θα τεθούν επίσης οι συγκρούσεις σε διάφορες περιοχές του κόσμου, οι πανδημίες και η ενσωμάτωση νέων μορφών ενέργειας.
«Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ εξυπηρετεί τη διεθνή κοινότητα ως πλατφόρμα συνεργασίας του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα» τονίζει ο δημιουργός του, o Klaus Schwab, σημειώνοντας ότι «η σημασία αυτής της συνεργασίας είναι πιο ζωτική από ποτέ, αρκεί να υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη».
Μεταξύ των προσκεκλημένων είναι οι πρωθυπουργοί της Τουρκίας, της Γαλλίας, της Κίνας και της Γερμανίας, εκπρόσωποι Μη Κυβερνητικών Οργανισμών, δημόσια πρόσωπα και 1.500 σημαντικοί επιχειρηματίες.
Φτώχεια και κλιματική αλλαγή στο επίκεντρο
Και αν τα «νούμερα» της αντιμετώπισης της ακραίας φτώχειας φαίνονται… καλύτερα τα τελευταία 10 χρόνια, με την παιδική θνησιμότητα να μην είναι τόσο μεγάλη και τη μάστιγα της πείνας να αφορά λιγότερους ανθρώπους, το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ πλουσίων και φτωχών γίνεται ακόμη πιο τεράστιο: 80 πλούσιοι άνθρωποι διαθέτουν μεγαλύτερη περιουσία από τους μισούς κατοίκους του πλανήτη (3,5 δισεκατομμύρια)!
Οι συνέπειες αυτών των ανισοτήτων, που δεν αφορούν μόνο στις διαφορές μεταξύ των χωρών αλλά και των κοινωνιών ξεχωριστά, θα τεθούν στο επίκεντρο, όπως και τρόποι αντιμετώπισής τους.
Όπως εκτιμάται, οι εν λόγω ανισότητες απειλούν την παγκόσμια σταθερότητα και την ομαλή λειτουργία των κοινωνιών, ενώ δυσχεραίνουν τις προσπάθειες αντιμετώπισης της ακραίας φτώχειας.
Μια σειρά προτεινόμενων μέτρων για το κλείσιμο του χάσματος μεταξύ πλουσίων και φτωχών είναι η χρηματοδότηση των υπηρεσιών υγείας και εκπαίδευσης, όπως και η βελτίωση των εργασιακών συνθηκών και αμοιβών σε παγκόσμια κλίμακα.
Στο Νταβός αναμένεται επίσης να συζητηθεί η δημιουργία ενός διεθνούς συστήματος φορολόγησης, το οποίο θα αποτρέπει τις επιχειρήσεις από το να φοροδιαφεύγουν και ταυτόχρονα θα παρέχει στις κυβερνήσεις τους πόρους που χρειάζονται για την αντιμετώπιση της φτώχειας.
Όσον αφορά στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, θα προταθεί η διασφάλιση μιας παγκόσμιας συμφωνίας, δεσμευτικής προς όλους, προκειμένου να περικοπούν οι εκπομπές αερίου που προκαλούν το φαινόμενο, με την ταυτόχρονη ενίσχυση των πιο αδύναμων κρατών που υπόκεινται στις συνέπειές του (ερημοποίηση, πυρκαγιές, μείωση της αγροτικής παραγωγής κ.ά.).
Οι παγκόσμιες τάσεις που αλλάζουν τον κόσμο και δημιουργούν νέες προκλήσεις:
– η γήρανση του πληθυσμού
– η κλιματική αλλαγή
– η υποβάθμιση του περιβάλλοντος
– η δημιουργία της μεσαίας τάξης στις αναδυόμενες οικονομίες
– η άνοδος του εθνικισμού σε διάφορες χώρες
– αδυναμία συναίνεσης στις σχέσεις μεταξύ εθνών με διαφορετικό αξιακό σύστημα και κουλτούρα
– αύξηση των ασθενών διαφόρων χρόνιων παθήσεων
– αύξηση της συνδεσιμότητας μεταξύ των ανθρώπων παγκοσμίως
– πιο εύκολη μεταφορά των ανθρώπων
– μεγαλύτερο οικονομικό χάσμα μεταξύ των ανθρώπων
– μεγαλύτερη αστικοποίηση των πληθυσμών
– απώλεια εμπιστοσύνης αλλά και αποτελεσματικότητας υπερεθνικών οργανισμών, όπως ο ΟΗΕ, το ΔΝΤ και το ΝΑΤΟ.
Τα SOS του πλανήτη
Οικονομικοί κίνδυνοι: η αστάθεια στις τιμές και στην επάρκεια των βασικών αγαθών, η παρατεταμένη ύφεση που αντιμετωπίζουν πολλά κράτη παράλληλα με τα δημόσια χρέη, η κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Περιβαλλοντικοί κίνδυνοι: ακραία καιρικά και φυσικά φαινόμενα που μπορεί να προκαλέσουν ζημιές στις υποδομές και απώλειες ανθρώπινων ζωών, μη προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, απώλειες μεγάλου μεγέθους στη βιοποικιλότητα και κατάρρευση των οικοσυστημάτων.
Γεωπολιτικοί κίνδυνοι: αδυναμία λειτουργίας της εθνικής διακυβέρνησης σε κάποια κράτη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε συγκρούσεις, μεγάλης κλίμακας τρομοκρατικά χτυπήματα, κατάρρευση κρατών, χρήση όπλων μαζικής καταστροφής.
Κοινωνικοί κίνδυνοι: η αποτυχημένη αστική ανάπτυξη των σύγχρονων πόλεων που θα μπορούσε να επιφέρει πολλά προβλήματα, διατροφική κρίση, μετανάστευση, πολιτικές ανατροπές λόγω της δράσης κοινωνικών κινημάτων, διασπορά θανατηφόρων ασθενειών, μείωση της ποσότητας αλλά και της ποιότητας του νερού.
Τεχνολογικοί κίνδυνοι: κατάρρευση σημαντικών υποδομών, όπως το διαδίκτυο και οι δορυφόροι, κυβερνοεπιθέσεις, διαρροή απόρρητων πληροφοριών, μαζική κακή χρήση των νέων τεχνολογικών εφαρμογών.
Οι σημαντικότεροι κίνδυνοι από πλευράς υψηλού ρίσκου:
1) πολεμικές συγκρούσεις – εμφύλιες ή περιφερειακές
2) ακραία καιρικά φαινόμενα
3) αποτυχία της εθνικής διακυβέρνησης
4) βίαιη ανατροπή καθεστώτων
5) υψηλή ανεργία.
Οι σημαντικότεροι κίνδυνοι από πλευράς σημασίας των συνεπειών τους:
1) σοβαρά προβλήματα υδροδότησης
2) μαζική εξάπλωση ασθενειών
3) χρήση όπλων μαζικής καταστροφής
4) πολεμικές συγκρούσεις – εμφύλιες ή περιφερειακές
5) αποτυχία προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.
Επιμέλεια: Σωτήρης Σκουλούδης
