Επιμέλεια: Γιάννα Μυράτ
Στις 12 Σεπτεμβρίου, ο ουφολόγος και δημοσιογράφος Χάιμε Μαουσάν παρουσίασε στο Κογκρέσο του Μεξικού αυτό που ισχυρίστηκε ότι ήταν απόδειξη εξωγήινης ζωής. Στις 19 Σεπτεμβρίου, η επιστημονική κοινότητα του Μεξικού συγκεντρώθηκε σε ένα συνέδριο για να θέσει μια απλή ερώτηση: «Εξωγήινοι ή Σκελετοί Λάμα;»
Η απάντηση ήταν ακριβώς εκεί στον υπότιτλο του ίδιου του συνεδρίου: «Η επιστήμη απαντά στους τσαρλατάνους και τους ευκολόπιστους».
Αν ο Μαουσάν είχε συγκλονίσει το Μεξικό και τον κόσμο με τους παράξενους ισχυρισμούς του, αυτή ήταν η επιστημονική κοινότητα του Μεξικού που αντεπιτέθηκε.
Προς το τέλος του συνεδρίου, ο Αλεχάντρο Φρανκ, ένας καθηγητής μαθηματικής φυσικής στο Universidad Nacional Autónoma de México (UNAM) και ο οικοδεσπότης της εκδήλωσης, συνόψισε τα πράγματα: «Αντιμετωπίζοντας τα σοβαρά προβλήματα που βιώνουμε στο Μεξικό και σε ολόκληρο τον πλανήτη, ξεκινώντας από την κλιματική αλλαγή, τον πόλεμο και τις πανδημίες, είναι λυπηρό να μαζευόμαστε για να μιλήσουμε για τα παραπτώματα ενός επαγγελματία τσαρλατάνου».
Ο Φρανκ είπε ότι οι επιστήμονες δεν είχαν συγκεντρωθεί για να συζητήσουν τους «γελοίους ισχυρισμούς συνωμοσίας δεκαετιών» του Mαουσάν, αλλά μάλλον για το πού ο Mαουσάν είχε διατυπώσει τους τελευταίους παράξενους ισχυρισμούς του. Η εμφάνιση του Mαουσάν στο Κογκρέσο του Μεξικού, υποστήριξε ο Φρανκ, είχε «αναποδογυρίσει τον κόσμο» και έκανε τον επιστημονικό ορθολογισμό στο Μεξικό αντικείμενο χλευασμού.
«Αυτό που διακυβεύεται εδώ είναι αν η χώρα μας θα ακολουθήσει την επιστήμη ή τις δεισιδαιμονίες και τον τσαρλατανισμό».
Ενώ οι εξωγήινοι ισχυρισμοί του Mαουσάν είναι γελοίοι, η ζημιά που κινδυνεύουν να προκαλέσουν στην επιστήμη στο Μεξικό, αλλά και παγκοσμίως, είναι σοβαρή υπόθεση. Ο Φρανκ επεσήμανε την πόλωση της μεξικανικής πολιτικής, ειδικά γύρω από επείγοντα ζητήματα όπως η κλιματική κρίση, ως ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό παράδειγμα για το πώς ήδη υπέφερε η επιστημονική φήμη της χώρας.
Μετά την πανωλεθρία των εξωγήινων, ο Φρανκ είχε καλέσει το Consejo Nacional de Ciencia y Tecnología του Μεξικού, ή αλλιώς Εθνικό Συμβούλιο Επιστήμης και Τεχνολογίας, να μιλήσει και να αναλάβει δράση.
«Το πρακτορείο σιωπά σχετικά με τα γεγονότα γύρω από τις μούμιες Nazca, οι οποίες γίνονται όλο και πιο διάσημες ως “μεξικανικές μούμιες”».
Ο Χοζέ Φράνκο, ερευνητής στο Ινστιτούτο Αστρονομίας του UNAM, ξεκίνησε το συνέδριο με μια παρουσίαση με τίτλο «Life in the Universe» (Ζωή στο Σύμπαν), όπου μίλησε για το DNA και το RNA, τη διαστρική χημεία, τα ραδιοφάσματα του νεφελώματος KL του Ωρίωνα και τα κβάζαρ.
Μίλησε για την εξωβιολογία, την περιοχή που μελετά τη δυνατότητα ύπαρξης ζωής έξω από τη Γη, την άμεση αναζήτηση μικροβιακής ζωής στα ουράνια σώματα, μετεωρίτες, το φεγγάρι, τον Άρη, την Ευρώπη, τον Εγκέλαδο και την Αφροδίτη.
Μίλησε επίσης για την έμμεση αναζήτηση της ανθρωπότητας για εξωγήινη ζωή – για τα μηνύματα που στέλνονται από το τηλεσκόπιο Arecibo. τις πλακέτες Pioneer, τους δίσκους Voyager 1 και 2 Golden. το μήνυμα που εστάλη από την Ουκρανία στον Gliese 581c, έναν πλανήτη με κάποιες συνθήκες παρόμοιες με αυτές της Γης, το 2008, και μια άλλη μετάδοση, επίσης το 2008, του τραγουδιού των Beatles «Across the Universe», που απευθύνεται στο αστέρι Polaris.
«Το Hayabusa2 στάλθηκε στον αστεροειδή Ryugu, επέστρεψε στη Γη και βρίσκεται ήδη στα χέρια επιστημόνων στην Ιαπωνία και της NASA», είπε ο Φράνκο. Ανέφερε την αποστολή συλλογής δειγμάτων Osiris-Rex, η οποία συγκέντρωσε περίπου 250 γραμμάρια ερειπίων από έναν αστεροειδή.
Έθιξε επίσης τους εννέα ανιχνευτές που στάλθηκαν στον Άρη, ανάμεσά τους και το περίφημο Perseverance. «Καμία ζωή δεν βρέθηκε πουθενά, ούτε ευφυΐα βρέθηκε στο Κογκρέσο», αστειεύτηκε ο Φράνκο.
Η Γκαμπριέλα Φρίας, ερευνήτρια φιλοσοφίας της επιστήμης, περιέγραψε τα πρόσφατα γεγονότα στο Κογκρέσο του Μεξικού ως «ένα ψευδοεπιστημονικό γεγονός, που απευθύνεται στις φαντασιώσεις μας, επιθυμίες και φόβους».
Κατά την παρουσίασή του, ο Μαουσάν επεσήμανε μια «ανάλυση άνθρακα-14» που διεξήχθη στις μούμιες Nazca από επιστήμονες στο UNAM. Ο Μαουσάν το είχε ισχυριστεί, εν μέρει, ως απόδειξη ότι παρουσίαζε «μη ανθρώπινα όντα». Το UNAM έχει αποστασιοποιηθεί έκτοτε από «οποιαδήποτε μεταγενέστερη χρήση, ερμηνεία ή παραποίηση των αποτελεσμάτων».
Σε ανακοίνωσή της, η UNAM είπε ότι είναι απαραίτητο η αναζήτηση εξωγήινης ζωής να προσεγγιστεί «με την υποστήριξη επιστημονικών ερευνητικών ιδρυμάτων και ακολουθώντας τα αυστηρά ηθικά πρότυπα που είναι εγγενή στην έρευνα». Η εμφάνιση του Μαουσάν στο Κογκρέσο ήταν ακριβώς το αντίθετο.
