Του Κώστα Μπετινάκη
To επεισόδιο που προκάλεσε τον θάνατο 15 Ρώσων στρατιωτικών – που επέβαιναν στο καταρριφθέν από φίλια πυρά Ιλιούσιν- έχει προκαλέσει δραματικές εξελίξεις στη Συρία.
Στις 24 Σεπτεμβρίου ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού πληροφόρησε τους συμμάχους και αντιπάλους πως η παράδοση των αντιαεροπορικών συστημάτων S-300 στις συριακές κυβερνητικές δυνάμεις, εγκρίθηκε ήδη από τον πρόεδρο Πούτιν. Η παράδοσή τους όμως καθυστερεί λόγω της πίεσης που έχει ασκηθεί για το ζήτημα από το Ισραήλ, από το 2013. Όταν ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάου είχε πει στον Ρώσο πρόεδρο: «Θα πλήξουμε τους πυραύλους σας εάν τους παραδώσετε στον Άσαντ», σύμφωνα με την εφημερίδα Maariv. .jpg)
Τότε ο Πούτιν είχε πει στον Ισραηλινό πρωθυπουργό. «Γιατί δεν τους αγοράζετε κι εσείς;».
Όπως είχε μεταδώσει πριν τρία χρόνια το Reuters, «το Ισραήλ έχει πραγματοποιήσει μυστικές δοκιμές εναντίον ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων – παρόμοια με εκείνα που η Ρωσία έχει αποστείλει στη Μέση Ανατολή, προκειμένου να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τις συριακές και ιρανικές δυνάμεις».
Επικαλούμενο διπλωματικές πηγές, το τηλεγράφημα εκείνο ανέφερε πως «ρωσικά αντιαεροπορικά συστήματα S-300, που είχαν πωληθεί στην Κύπρο πριν 18 χρόνια, αλλά τώρα βρίσκονται εγκατεστημένα στην Κρήτη (μετά από τουρκική παρέμβαση), είχαν ενεργοποιηθεί κατά την διάρκεια κοινών ελληνο-ισραηλινών αεροπορικών γυμνασίων τον Απρίλιο και Μάιο του 2015».
Οι S-300 είχαν αγορασθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία το 1997, προκαλώντας έντονη αντίδραση από την Τουρκία. Μετά από πίεση Βρετανών και Αμερικανών, ο τότε πρόεδρος Γλαύκος Κληρίδης είχε συμφωνήσει «να αποθηκευθούν» οι ρωσικοί πύραυλοι στην Κρήτη.
Η ενεργοποίηση των S-300, στα γυμνάσια εκείνα, επέτρεψε στα ισραηλινά αεροπλάνα να δοκιμάσουν πώς λειτουργεί το σύστημα εμπλοκής και να συγκεντρώσουν πληροφορίες για το πώς θα παραπλανήσουν το ραντάρ τους.
Αμυντική πηγή ανέφερε ότι η Ελλάδα είχε ακολουθήσει την παράκληση των ΗΠΑ για τον βασικό σύμμαχό τους στη Μέση Ανατολή, χωρίς να είναι ξεκάθαρο αν το Ισραήλ έχει μοιρασθεί τα συμπεράσματά του με άλλους συμμάχους.
Τόσο ελληνικές στρατιωτικές πηγές όσο και ισραηλινές αρνούνται να επιβεβαιώσουν αλλά και να αρνηθούν αν ενεργοποιήθηκαν οι S-300 στα γυμνάσια εκείνα που είχαν πραγματοποιηθεί στην ανατολική Μεσόγειο, ούτε σε ανάλογες περιπτώσεις προηγουμένων γυμνασίων στα 2012 και 2010.
Αξιωματούχος του ελληνικού υπουργείου Άμυνας, όταν είχε ερωτηθεί για το ζήτημα είχε δηλώσει: «Αυτόν τον καιρό οι S-300 δεν βρίσκονται σε επιχειρησιακή κατάσταση», προσθέτοντας πως πολιτική των Αθηνών είναι να μην επιτρέπει σε άλλες χώρες να δοκιμάζουν τις ικανότητες των ελληνικών αμυντικών συστημάτων».
Οι S-300, για πρώτη φορά αναπτύχθηκαν στο αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου το 1979 με δυνατότητα να πλήττουν στόχους στα 300 χιλιόμετρα.
Το Ισραήλ είχε για πρώτη φορά εκφράσει ανησυχίες για την απόφαση της Ρωσίας να εφοδιάσει με το οπλικό αυτό σύστημα το Ιράν.
Αμερικανικές ανησυχίες
Αμερικανοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι ενδεχόμενη παράδοση των αντιαεροπορικών πυροβολαρχιών S-300 ανησυχεί περισσότερο τις ΗΠΑ παρά το Ισραήλ.
Και αυτό επειδή οι S-300 διαθέτουν νέα συστήματα ελέγχου και επικοινωνίας (C3) με τα οποία δεν είναι εξοικειωμένα τα ισραηλινά F-35, τα οποία περιστασιακά χρησιμοποιεί η ισραηλινή αεροπορία για να βομβαρδίζει για να πλήττει τους ιρανικούς ανεφοδιασμούς με όπλα στους Χεσμπολά του Λιβάνου.
Για τους λόγους αυτούς οι ΗΠΑ αμφιβάλλουν αν το Ισραήλ είναι σε θέση να επηρεάσει τις εξελίξεις στη Συρία.
Αμερικανικές πηγές υποστηρίζουν πως οι S-300 που βρίσκονται στην Κρήτη, είναι πεπαλαιωμένοι και βρίσκονται εκτός λειτουργίας, χωρίς να έχουν επικαιροποιηθεί τα ηλεκτρονικά τους συστήματα.
Παρόμοια σύγχρονα και πολύπλοκα συστήματα όπως οι S-300 και οι S-400, απαιτούν συνεχή συντήρηση και αναβάθμιση και αντικατάσταση ορισμένων ανταλλακτικών.
Όλα αυτά δεν συμβαίνουν στους πυραύλους αυτούς που υπάρχουν στην Ελλάδα. Επιπλέον θεωρείται πως δεν είναι δυνατή η επικοινωνία με το ρωσικό σύστημα C3.
