Το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής προβλέπει ακόμα και την ακριβή ώρα μετάβασης της εξουσίας από τον έναν πρόεδρο στον άλλον. Προφανώς αυτή η λεπτομέρεια αποτελεί κληρονομιά της γνωστής βρετανικής ακρίβειας, η οποία υιοθετήθηκε και από τους ιδρυτές της Αμερικανικής Δημοκρατίας.
Έτσι ο Τζο Μπάιντεν θα αναλάβει όλες τις εξουσίες που προβλέπονται από το Σύνταγμα, καθώς και την 
ηγεσία του στρατεύματος, αφού είναι και στην πράξη Αρχιστράτηγος, στις 12:00 το μεσημέρι (ώρα ανατολικής Αμερικής) της 20ής Ιανουαρίου του 2021.
Δεν είναι όμως μία μετάβαση εξουσίας όπως όλες οι άλλες που έχουν προηγηθεί. Κατά τη διάρκεια της προβλεπόμενης τελετής, όπου σημειωτέον η ορκωμοσία αποτελεί έθιμο και δεν προβλέπεται από το γράμμα του Συντάγματος, δεν πρόκειται να παραστούν πολίτες, ως είθισται, οι οποίοι παραδοσιακά κατακλύζουν το National Mall, χωρητικότητας 200.000 ατόμων.
Ίσως είναι και η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο. Το 1945 είχαν συγκεντρωθεί λίγες χιλιάδες άτομα για να τιμήσουν τον Ρούσβελτ, η υγεία του οποίου ήταν ήδη σε πολύ άσχημη κατάσταση. Θα είναι και η τέταρτη φορά στην ιστορία των ΗΠΑ που ο απερχόμενος πρόεδρος δεν θα παρίσταται στην τελετή μετάβασης των εξουσιών. Θα είναι όμως η πρώτη φορά στην ιστορία αυτής της χώρας που ο απερχόμενος πρόεδρος έχει παραπεμφθεί δύο φορές για δίκη στη Γερουσία μετά από απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Όμως αυτή η τελετή της Τετάρτης 20 Ιανουαρίου θα μείνει στην ιστορία για δύο επιπλέον σημαντικούς λόγους. Η απουσία πολιτών και προσκεκλημένων από την τελετή επιβλήθηκε αφενός για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας λόγω πανδημίας, αλλά και για λόγους ασφαλείας. Αυτή η τελευταία λεπτομέρεια είναι που συγκλονίζει όλους όσους ασχολούνται με τα πολιτικά πράγματα στις ΗΠΑ. Η βίαιη εισβολή χιλιάδων οπαδών του Ντόναλντ Τραμπ στο Καπιτώλιο την 6η Ιανουαρίου του 2021 φαίνεται πως έχει προκαλέσει συλλογικό τραύμα στην αμερικανική πολιτική ζωή. Ιδιαίτερα από τη στιγμή που αποκαλύφθηκε δημοσίως πως η εισβολή αυτή προκλήθηκε από τον ίδιο τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος σε ομιλία του προς τους οπαδούς του κάλεσε τα πλήθη να πορευτούν προς το κτήριο που συμβολίζει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο την Αμερικανική Δημοκρατία.
Τέτοια εισβολή αλλά και τέτοια μανία καταστροφής δεν είχαν καταγραφεί στην αμερικανική ιστορία από τότε που οι βρετανικές αποικιοκρατικές δυνάμεις είχαν πυρπολήσει το Καπιτώλιο στην Ουάσιγκτον.
Υπό αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, πρόκειται να πραγματοποιηθούν η τελετή μετάβασης εξουσιών και η εθιμοτυπική ορκωμοσία του Τζο Μπάιντεν, ο οποίος κατά την παράδοση θα ακουμπά το χέρι του σε μία Αγία Γραφή την οποία θα κρατά η σύζυγός του. Για πρώτη φόρα στην ιστορία των ΗΠΑ μία γυναίκα θα ορκίζεται μπροστά στην πρόεδρο του Ανώτατου Δικαστηρίου ως αντιπρόεδρος των ΗΠΑ. Η Κάμαλα Χάρις είναι κόρη του Αφροαμερικανού καθηγητή Οικονομικών του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ, Ντόναλντ Τζ. Χάρις, και της Ινδής βιολόγου και ερευνήτριας του Πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ, Σιαμάλα Γκοπαλάν.
Όλα έχουν τη σημασία τους. Εδώ και μία εβδομάδα είχε φθάσει το μήνυμα στη Διεύθυνση Νομικών Υποθέσεων του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη πως η πρώτη πολιτική ενέργεια του νέου προέδρου θα είναι να υπογράψει την επιστροφή των ΗΠΑ στη συμφωνία των Παρισίων για το κλίμα. Ο προηγούμενος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είχε φροντίσει να αποσύρει τις ΗΠΑ από αυτή τη συμφωνία κατ’ απαίτηση των πετρελαϊκών εταιρειών και των εταιρειών παραγωγής ενέργειας από στερεά καύσιμα (κάρβουνο, λιγνίτη), καθώς και από όλες τις υπόλοιπες εταιρείες της αμερικανικής βιομηχανίας που παράγουν ρύπους, όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά και σε όλο τον πλανήτη. Για λόγους αποτελεσματικότητας, τις πρώτες εβδομάδες της θητείας του, ο Τζο Μπάιντεν αναμένεται να κυβερνήσει με προεδρικά διατάγματα προκειμένου να επιφέρει εκείνες τις πολιτικές και θεσμικές αλλαγές που επιβάλλονται μετά την αποχώρηση του Ντόναλντ Τραμπ και οι οποίες είναι αναγκαίες προκειμένου συμβολικά και πρακτικά να πραγματοποιήσουν την αλλαγή πορείας των πολιτικών πραγμάτων στην Αμερική, τόσο όσον αφορά στην εσωτερική όσο και στην εξωτερική πολιτική.
Το πρόγραμμα της τελετής για τη μετάβαση της εξουσίας
Από τις 12:00 ώρα Αμερικής (19:00 ώρα Ελλάδος) ο 46ος πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν αναλαμβάνει και επίσημα καθήκοντα.
Η σημερινή τελετή ορκωμοσίας θα γίνει χωρίς πλήθος, λόγω της πανδημίας, ωστόσο θα έχει εκλεκτούς καλεσμένους. Ο Μπάιντεν θα γίνει σήμερα ο γηραιότερος πρόεδρος (78 ετών) στην ιστορία των ΗΠΑ.
Πριν την ορκωμοσία, ο Μπάιντεν θα παρακολουθήσει τη Λειτουργία στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Ματθαίου του Ευαγγελιστή, του προστάτη των δημοσίων λειτουργών, ενώ έχει προσκαλέσει στην τελετή όλα τα ηγετικά στελέχη και των δύο κομμάτων στο Κογκρέσο: τους Δημοκρατικούς Νάνσι Πελόζι και Τσακ Σούμερ και τους Ρεπουμπλικανούς Κέβιν ΜακΚάρθι και Μιτς Μακόνελ.
Στις 11:00 τοπική ώρα (18:00 ώρα Ελλάδος), μπροστά από το Καπιτώλιο, ο ιερέας Λίο Ο΄ Ντόνοβαν και η Άντρια Χολ, η πρώτη γυναίκα πυροσβέστης της χώρας που έγινε αρχηγός, θα προαναγγείλουν τον πρόεδρο και την αντιπρόεδρο της χώρας. Θα ακολουθήσει ο εθνικός ύμνος από τη Lady Gaga, ενώ η Αμάντα Γκόρμαν θα διαβάσει ένα ποίημα που έγραψε για την περίσταση, με τίτλο «Ο λόφος που σκαρφαλώνουμε». Στη συνέχεια θα ακολουθήσει παράσταση της Τζένιφερ Λόπεζ, ενώ ο πάστορας Σιλβέστερ Μπίμαν θα δώσει την ευλογία του στον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ.
Η ορκωμοσία αναμένεται να γίνει ακριβώς στις 12:00 (19:00 για την Ελλάδα). Ο Τζο Μπάιντεν θα ορκιστεί στην 127 ετών οικογενειακή βίβλο που έχει στην κατοχή του, έχοντας στο πλευρό του τη νέα Πρώτη Κυρία, Τζιλ Μπάιντεν. Η ορκωμοσία θα γίνει από τον αρχιδικαστή Τζον Ρόμπερτς.
Η Σόνια Σοτομαγιόρ, πρώτη Λατίνα δικαστής στο Ανώτατο Δικαστήριο, θα είναι αυτή που θα κάνει την ορκωμοσία της Κάμαλα Χάρις. Η Χάρις θα ορκιστεί αμέσως μετά τον Μπάιντεν και θα γίνει η πρώτη γυναίκα αντιπρόεδρος στην ιστορία της χώρας.
Η Χάρις θα ορκιστεί σε δύο βίβλους: μία που ανήκε στην οικογένεια της Ρετζίνα Σέλτον, προσωπικής της φίλης, και άλλη μία που ανήκε στον Θέργκουντ Μάρσαλ, τον πρώτο Αφροαμερικανό που ανέλαβε θέση στο Ανώτατο Δικαστήριο.
Οι τελευταίες 24 ώρες του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο
Μερικά τριαξονικά φορτηγά είχαν παρκάρει διακριτικά στον Λευκό Οίκο για να φορτώσουν τα πράγματα του ζεύγους Τραμπ, τα οποία έπρεπε να μεταφερθούν στη Φλόριντα, όπου από το μεσημέρι της Τετάρτης θα ζει πλέον ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ. Έχει ενδιαφέρον ο συμβολισμός αυτός, διότι ως γνωστόν η Πολιτεία της Φλόριντα αποτελεί το παραδοσιακό καταφύγιο των Αμερικανών συνταξιούχων.
Το τελευταίο 24ωρο του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο πρέπει να ήταν οδυνηρό. Είχαν εναπομείνει γύρω του ελάχιστοι πια συνεργάτες του, αφού οι περισσότεροι είχαν φροντίσει να υποβάλουν τις παραιτήσεις τους επιχειρώντας να «δραπετεύσουν» από το σύστημα Τραμπ έστω και την τελευταία στιγμή, όπως κάνουν τα τρωκτικά όταν ένα πλοίο βουλιάζει.
Χωρίς Twitter, Facebook, Instagram και YouTube, ο Αμερικανός πρόεδρος έζησε τις τελευταίες στιγμές του στον Λευκό Οίκο ταπεινωμένος και ολομόναχος δίχως πρόσβαση στα social media, τα οποία του επέτρεψαν στο παρελθόν να σχεδιάσει και να εκτελέσει το σύνολο του πολιτικού προγράμματός του. Η χρησιμοποίηση των social media ήταν το στρατηγικό κόλπο του Ντόναλντ Τραμπ στις εκλογές του 2016. Πώς αλλάζουν τα πράγματα! Τα ίδια social media που του έφεραν τη νίκη σε εκείνες τις εκλογές τού έκλεισαν κατάμουτρα την πόρτα μετά την εκλογική του ήττα και την εισβολή των οπαδών του στο Καπιτώλιο.
Ο Ντόναλντ Τραμπ την τελευταία ημέρα στον Λευκό Οίκο ασχολήθηκε με το να υπογράφει συγχωροχάρτια για υπόδικους, καταδικασμένους, υπόπτους και μέλλοντες υπόπτους για πάσης φύσεως πολιτικά και οικονομικά αδικήματα. Πρόκειται για συγχωροχάρτια προς συνεργάτες του, πρώην φίλους του, μέλη της οικογενείας του κ.λπ. Λέγεται -αλλά κανείς δεν το πιστεύει ακόμη- πως ενδέχεται να έχει υπογράψει και συγχωροχάρτι, δηλαδή να έχει απονείμει προεδρική χάρη, και στον ίδιο του τον εαυτό. Θα ήταν το άκρον άωτον του σουρεαλισμού, αλλά από τον Ντόναλντ Τραμπ όλα μπορεί κανείς να τα περιμένει.
Ένα 24ωρο πριν την τελευταία ημέρα του στον Λευκό Οίκο, ο Ντόναλντ Τραμπ μαγνητοσκόπησε και ένα βίντεο στο οποίο εξιστορεί τη «μεγαλειώδη θητεία του». Τη στιγμή που οι εναπομείναντες σύμβουλοί του τον πληροφορούσαν πως οι χρηματοδότες του, δηλαδή οι μεγάλες τράπεζες, άρχισαν να απαιτούν την άμεση καταβολή των χρεών του. Την ημέρα που πληροφορήθηκε πως η Αμερικανική Ομοσπονδία Γκολφ ακύρωνε τη διεξαγωγή αγώνων πρωταθλήματος στις εγκαταστάσεις του ανά τις ΗΠΑ. Η είδηση αυτή μάλιστα συνέπεσε με την απόφαση της Πολιτείας της Νέας Υόρκης να σπάσει όλα τα συμβόλαιά της με τις επιχειρήσεις του Ντόναλντ Τραμπ.
Φωτογραφίες: Associated Press
