Οι Φρουροί της Επανάστασης, όπου ανήκε και ο δολοφονηθείς από τις ΗΠΑ στρατηγός Κασέμ Σουλεϊμανί και οι οποίοι πρόσφατα προχώρησαν σε βαλλιστικές επιθέσεις σε αμερικανικές βάσεις στο Ιράκ, συγκαταλέγονται στους ισχυρούς οικονομικούς παράγοντες του Ιράν. Σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις αναλυτών, το 1/3 του ιρανικού ΑΕΠ παράγεται από επιχειρήσεις που ελέγχονται από την οργάνωση, όπως αναφέρει σε άρθρο της η DW.
Μαζί με τις τακτικές ένοπλες δυνάμεις (Artesh) οι Φρουροί της Επανάστασης (IRGC) αποτελούν τον στρατό του Ιράν. Η Αμερική θεωρεί ότι το σώμα αυτό στην πραγματικότητα είναι τρομοκρατική οργάνωση. Γι’ αυτό ο Αμερικανός πρόεδρος αναφερόμενος στη δολοφονία του στρατηγού Σουλεϊμανί έκανε λόγο για μια «πράξη αυτοάμυνας».
Σε τέσσερις ηγετικές οργανώσεις το 60% της δημόσιας περιουσίας
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι το 60% της δημόσιας περιουσίας στο Ιράν βρίσκεται στα χέρια μόλις τεσσάρων οργανώσεων: της Khatam El-Anbiya που θεωρείται οικονομικός βραχίονας των Φρουρών της Επανάστασης, της Setad Ejarie farmene Imam που ελέγχει τράπεζες, πετρέλαιο και εταιρείες τηλεπικοινωνιών, της Bonyade Mostazafin που ελέγχει την κατασχεθείσα περιουσία του καθεστώτος του σάχη Παχλαβί που κυβερνούσε πριν από την Ισλαμική Επανάσταση, και της Astan-e Qods-e Razavi στην οποία ανήκουν περισσότερες από 50 επιχειρήσεις και βιομηχανίες. Οι Φρουροί της Επανάστασης από τη μεριά τους διαψεύδουν τον Ιρανό πολιτικό και πρώην αντιπρόεδρο του κοινοβουλίου Μπεχζάντ Ναμπάβι που υποστηρίζει τα παραπάνω, και ισχυρίζονται ότι το μερίδιο των τεσσάρων οργανώσεων στη δημόσια περιουσία δεν ξεπερνά το 2%.
Μολονότι τα τελευταία χρόνια η ιρανική κυβέρνηση επιχείρησε να προχωρήσει σε ιδιωτικοποιήσεις, τα όρια μεταξύ Δημοσίου, ιδιωτικών επιχειρήσεων και στρατιωτικών και θρησκευτικών οργανώσεων παραμένουν ιδιαίτερα ρευστά στο Ιράν.
Οι διαπλεκόμενες σχέσεις μεταξύ των ιδιωτικών, στρατιωτικών, θρησκευτικών και δημοσίων επιχειρήσεων επιτρέπουν την εξάπλωση της διαφθοράς και της οικογενειοκρατίας, όπως καταγγέλλει δημοσίως συχνά ακόμη και ο Ιρανός πρόεδρος Ροχανί. Τον περασμένο Νοέμβριο ο ίδιος κάλεσε την ιρανική Δικαιοσύνη να ασχοληθεί με υποθέσεις που αφορούν στην κατασπατάληση δισεκατομμυρίων από τα δημόσια ταμεία. «Ποιοι είναι αυτοί οι υψηλά ιστάμενοι και γιατί δεν διώκονται;» αναρωτήθηκε πρόσφατα ο Ιρανός πρόεδρος, σύμφωνα με το Iran-Report που εκδίδεται στη Γερμανία από το ίδρυμα Χάινριχ Μπελ.
Εν τω μεταξύ, η κλιμάκωση της σύγκρουσης με τη Δύση και κυρίως με τις ΗΠΑ ενισχύει την ανάπτυξη της παραοικονομίας.
Οι πιο αιματηρές διαδηλώσεις τα τελευταία 30 έτη
Μετά τις τελευταίες νέες κυρώσεις που επέβαλαν οι ΗΠΑ στο Ιράν οι εξαγωγές πετρελαίου, που είναι η σημαντικότερη πηγή εσόδων για τη χώρα, μειώθηκαν κατακόρυφα. Προ μηνών το παραδέχθηκε και ο ίδιος ο πρόεδρος Ροχανί, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Πώς να κυβερνήσουμε τη χώρα όταν δεν μπορούμε να πουλήσουμε το πετρέλαιό μας; Από την ίδρυση της δημοκρατίας μας δεν αντιμετωπίσαμε ποτέ μεγαλύτερα προβλήματα στην πώληση και μεταφορά πετρελαίου απ’ ό,τι σήμερα».
Η δυσαρέσκεια που είχαν προκαλέσει τότε οι αυξήσεις στις τιμές της βενζίνης είχαν οδηγήσει στις πιο αιματηρές διαδηλώσεις των τελευταίων 30 ετών. «Η δυσαρέσκεια είναι μεγάλη και οι αυξήσεις των τιμών δίνουν την ευκαιρία στις συντηρητικές δυνάμεις να πουν ότι οι μεταρρυθμιστές του Ροχανί χάνουν τον έλεγχο της κατάστασης» αναφέρει το Iran-Report.
Πληροφορίες: DW