Aν και η προσέλευση των ψηφοφόρων ήταν μικρότερη από την αναμενόμενη σε πολλές περιοχές της Ευρώπης και τα ακροδεξιά λαϊκίστικα κόμματα σημείωσαν σημαντικά κέρδη, οι εκλογές για το Ευρωκοινοβούλιο είχαν ιστορική σημασία. Αυτό υποστηρίζει στο κύριο άρθρο του το «Der SPIEGEL ONLINE» και δικαιολογεί την άποψη αυτή «επειδή το ισοζύγιο της εξουσίας στην Ευρώπη πέρασε προς όφελος των ψηφοφόρων».

Για πρώτη φορά στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι κορυφαίοι υποψήφιοι από τα μεγαλύτερα κόμματα του Ευρωκοινοβούλιου προωθούν την υποψηφιότητά τους για την προεδρία της Κομισιόν, με άμεση επίπτωση στη ζωή των περισσότερων από 400 εκατομμυρίων Ευρωπαίων.

Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ εκπροσωπώντας τους Συντηρητικούς Χριστιανοδημοκράτες και ο Μάρτιν Σουλτς των κεντροαριστερών Σοσιαλδημοκρατών είναι οι υποψήφιοι που διεκδικούν να εκλεγούν μέσα από μία πρωτόγνωρη διαδικασία.

Για πολλούς αυτό είναι ένα πείραμα που ελπίζουν ότι θα επιτύχει.

Ποιοι οι λόγοι της ανόδου των ευρωσκεπτικιστών;

Η μεγάλη άνοδος των ευρωσκεπτικιστικών, αντιευρωπαϊκών και ακροδεξιών κομμάτων ήταν το κύριο χαρακτηριστικό των φετινών ευρωεκλογών, όπως σχολιάζουν σήμερα πολλοί αναλυτές. Τι σημαίνει όμως αυτό για την Ευρώπη;

Την εντυπωσιακότερη άνοδο σημείωσε προφανώς το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία με το κόμμα της Μαρίν Λεπέν να αυξάνει τη δύναμή του κατά 18 ποσοστιαίες μονάδες, φτάνοντας το 25 % . Αυτό, μεταφράζεται σε 22 έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Στη Μεγάλη Βρετανία την παράσταση έκλεψε το αντιευρωπαϊκό «Ανεξάρτητο Κόμμα- Ukip» του Νάιτζελ Φάρατζ που αναδείχθηκε πρώτη δύναμη με 27 % και 24 έδρες.

Στην Αυστρία, το δεξιό λαϊκίστικο Κόμμα της Ελευθερίας είδε τα ποσοστά του να αυξάνονται κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες και να εκτοξεύονται στο 20,5 %. Αλλά και στις σκανδιναβικές χώρες πολλά ακροδεξιά κόμματα είχαν την τιμητική τους.

Η εκλογική αυτή επιτυχία των ακραίων δυνάμεων δεν θα πρέπει να υπερεκτιμηθεί. σχολιάζει στην «Deutsche Welle» ο πολιτικός επιστήμονας Τιμ Σπιρ από το Πανεπιστήμιο του Ζίγκεν. Κατά την άποψή του, το αποτέλεσμα δεν συνιστά απόρριψη της Ευρώπης: «Φυσικά και οι αριθμοί αυτοί θα πρέπει να μας προβληματίσουν, εντούτοις θα πρέπει να τα αξιολογούμε πάντα στα εθνικά τους συμφραζόμενα».

Τιμωρώντας τις εθνικές κυβερνήσεις

Πολλοί ψηφοφόροι, όπως λέει, εκμεταλλεύονται την ευκαιρία για να στείλουν ένα μήνυμα στις κυβερνήσεις τους και ενδεχομένως για να τις τιμωρήσουν. «Το γεγονός ότι το Εθνικό Μέτωπο στη Γαλλία έγινε τόσο ισχυρό, οφείλεται αναμφίβολα και στο ότι οι πολίτες ήθελαν να τιμωρήσουν την τωρινή κυβέρνηση των Σοσιαλιστών».

Σε κάθε περίπτωση όμως ευρωσκεπτικιστικά και αντιευρωπαϊκά κόμματα κατάφεραν να εκλέξουν βουλευτές και να εκπροσωπηθούν στο επόμενο Ευρωκοινοβούλιο. Θα πρέπει να θεωρείται όμως σχεδόν βέβαιο ότι τα διάφορα αυτά κόμματα δεν θα συγκροτήσουν μια ενιαία πολιτική ομάδα.

Τόσο το βρετανικό «Ukip» όσο και το «Λαϊκό Κόμμα» της Δανίας έχουν αποκλείσει το ενδεχόμενο δημιουργίας μια αντιευρωπαϊκής συμμαχίας. Ο λόγος; Δεν θέλουν να συνεργαστούν με το προφανώς ξενοφοβικό γαλλικό Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν. Η οποία αναμένεται μάλλον να προσπαθήσει να προσεγγίσει το ολλανδικό ακροδεξιό κόμμα «της Ελευθερίας» του Βίλντερς καθώς και τους ακροδεξιούς της Αυστρίας και της Σουηδίας.

Όπως σχολιάζει ο γερμανός πολιτικός επιστήμονας, «τα κόμματα αυτά θα προσπαθήσουν σε κάθε περίπτωση να συγκροτήσουν πολιτική ομάδα, και λόγω των οικονομικών πλεονεκτημάτων που θα έχουν».
Πάντως, όλα αυτά τα κόμματα βρίσκονται αντιμέτωπα με το ίδιο – φαινομενικά άλυτο – πρόβλημα: θα προσπαθήσουν να εκπροσωπήσουν εθνικά συμφέροντα σε ένα υπερεθνικό κοινοβούλιο. Πώς μπορεί να γίνει αυτό σε μια ομάδα κομμάτων που προέρχονται από διαφορετικές χώρες;

Για μια «πιο κοινωνική Ευρώπη»

Ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Σταϊνμάγερ πάντως φαίνεται να επενδύει στις κεντρώες δημοκρατικές δυνάμεις, ελπίζοντας ότι αυτές θα συνεργαστούν στο νέο Ευρωκοινοβούλιο, «προκειμένου να μην γίνει έρμαιο αριστερών και δεξιών λαϊκιστών».

Βασική προϋπόθεση βέβαια είναι να συμφωνήσουν συντηρητικοί και σοσιαλδημοκράτες γρήγορα στο πρόσωπο που θα διαδεχθεί τον Ζοζέ Μπαρόζο στην προεδρία της Κομισιόν.

Τα εκλογικά αποτελέσματα, σύμφωνα με τον πολιτικό επιστήμονα Τιμ Σπιρ ίδιο, καταδεικνύουν επίσης ότι οι άνθρωποι βιώνουν τις κοινωνικές συνέπειες της ευρωκρίσης.

Γι΄ αυτό και η ΕΕ θα πρέπει να δώσει άμεσα μεγαλύτερη έμφαση στην κοινωνική δικαιοσύνη και στην αύξηση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών. Μια «πιο κοινωνική Ευρώπη», όπως λέει, θα στερούσε πολλές ψήφους από την άκρα δεξιά.

Πηγή: Deutsche Welle – Der SPIEGEL ONLINE
Σύνταξη: Κ. Μπετινάκης