Σύνταξη – Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Ένα σουηδικό ηλεκτρικό ποδήλατο βοηθά τους δασοφύλακες της Μοζαμβίκης να προστατεύσουν τα θηράματα και να μειώσουν την ανάγκη για υποδομές ορυκτών καυσίμων, στις πιο απομακρυσμένες περιοχές της Αφρικής.
Στα τέλη του περασμένου έτους, μια ομάδα νυχτερινών λαθροθήρων σε ένα εθνικό πάρκο της Μοζαμβίκης που χρησιμοποιούσε φως απο πυρσούς για να τυφλώσει τις αντιλόπες, βρέθηκε ξαφνικά έκπληκτη στο σκοτάδι.
Οι λαθροκυνηγοί, ντόπιοι καιροσκόποι που δραστηριοποιούνται στις σαβάνες, τα δάση και τους υγροτόπους της περιοχής, είναι συχνά σε θέση να σκοτώσουν εκατοντάδες ζώα σε ένα κυνήγι σχεδόν ατιμώρητα, χρησιμοποιώντας εκπαιδευμένους σκύλους για να εντοπίσουν και να εξοντώσουν τη λεία τους. Κινούνται με αυτοπεποίθηση επειδή μπορούν να ακούσουν τις θορυβώδεις μοτοσυκλέτες των δασοφυλάκων από μίλια μακριά, έχοντας τη δυνατότητα όχι μόνο να δραπετεύσουν, αλλά και να ξέρουν πού βρίσκονται οι φύλακες του πάρκου και έτσι να τους παρακάμψουν – κάτι που δεν είναι δύσκολο να γίνει στα χιλιάδες τετραγωνικά μίλια εδάφους.
Όχι πλέον. Μια ομάδα δασοφυλάκων μπήκε σιωπηλά στην περιοχή – χρησιμοποιώντας ηλεκτρικά ποδήλατα – και σταμάτησε αμέσως το κυνήγι. Ο σχεδόν αθόρυβος κινητήρας του ebike – ένας παράγοντας που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ατυχήματος σε μια πολυσύχναστη πόλη – έχει γίνει το μυστικό όπλο – έκπληξη για τη διάσωση των πιο απειλούμενων ειδών στον κόσμο.
«Τα βενζινοκίνητα μηχανάκια που χρησιμοποιούσαμε στο παρελθόν ήταν όλα δυνατά, βαριά και ακριβά για να συνεχίσουν να ενεργούν σε αυτές τις περιοχές. Αυτά τα ποδήλατα είναι αθόρυβα, γεγονός που μας διευκολύνει να προσεγγίζουμε τους λαθροκυνηγούς χωρίς να μας ακούνε», λέει η Mfana Xaba, επικεφαλής της ομάδας κατά της λαθροθηρίας του Southern African Wildlife College (SAWC), ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού που εδρεύει στο Εθνικό Πάρκο Κρούγκερ της Νότιας Αφρικής. Προμηθεύει εκπαιδευμένους δασοφύλακες σε 127 πάρκα σε όλη την Αφρική, συμπεριλαμβανομένου αυτού στη Μοζαμβίκη. Οι ακριβείς τοποθεσίες όπου χρησιμοποιούν τα ποδήλατα κρατούνται μυστικές, από φόβο μήπως διακυβευτεί η αποστολή.
Αρκετές απόπειρες λαθροθηρίας έχουν σταματήσει φέτος, σώζοντας μια ποικιλία ζώων, που συμπεριλαμβάνει μικροσκοπικές αντιλόπες (της κατηγορίας suni καθώς και κόκκινα και μπλε duikers) τις οποίες οι λαθροκυνηγοί σκοτώνουν σε τεράστιους αριθμούς για το κρέας τους. Ενώ αυτά τα είδη δεν ταξινομούνται ως «σε κίνδυνο», αποτελούν ένα ουσιαστικό μέρος των εύθραυστων οικοσυστημάτων στα οποία βασίζονται τα απειλούμενα ζώα, λέει ο Alan Gardiner, καθηγητής οικολογίας και επικεφαλής της Μονάδας Εφαρμοσμένης Μάθησης στο SAWC. «Τα suni και οι άλλες μικρές αντιλόπες αποτελούν θηράματα για πολλά αρπακτικά όπως λεοπαρδάλεις, αετούς και πύθωνες και επηρεάζουν επίσης την ανάπτυξη της βλάστησης. Όταν κάποιο είδος επηρεάζεται σε ένα σύστημα αυτό έχει αρνητικό αποτέλεσμα στο όλο σύστημα», συνεχίζει.
Πενήντα ηλεκτρικά ποδήλατα Kalk Anti-Poaching, κατασκευασμένα από τη σουηδική εταιρεία CAKE, θα χρησιμοποιούνται πλέον στα αφρικανικά πάρκα του SAWC, αφού έχουν δοκιμαστεί σε διάφορα εδάφη της ηπείρου, συμπεριλαμβανομένων των πεδιάδων, των δασών και της ζούγκλας. «Τα προηγούμενα βενζινοκίνητα μηχανάκια ήταν εξαιρετικά προβληματικά, και όχι μόνο λόγω του θορύβου», λέει ο Stefan Ytterborn, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της CAKE. «Η βενζίνη για την τροφοδοσία τους πρέπει να μεταφέρεται με φορτηγά ή ακόμα και ελικόπτερα, κάτι που είναι εξαιρετικά αναποτελεσματικό – καθώς πρέπει να αποθηκευτεί στη ζούγκλα, η βενζίνη μπορεί στη συνέχεια να κλαπεί είτε από τους ίδιους τους λαθροκυνηγούς είτε από ντόπιους που τη χρειάζονται», προσθέτει.
Η CAKE είχε ήδη προχωρήσει στην παραγωγή του ποδηλάτου της για χρήση αναψυχής και συνεργάστηκε με το SAWC, όταν το κολέγιο συνειδητοποίησε πως το αθόρυβο, ανθεκτικό ποδήλατο θα μπορούσε να είναι μια επαναστατική λύση στην ποικίλη τοπογραφία της Αφρικής. Μετά από κάποιες τροποποιήσεις, το Kalk AP στάλθηκε στην Αφρική. Ζυγίζει 80 κιλά και μπορεί να φτάσει ταχύτητες 90 χλμ. την ώρα, με περίπου πέντε ώρες αυτόνομης διαδρομής. Η CAKE άλλαξε τα τυπικά ελαστικά της με ελαστικά off road 18 ιντσών – όπως αυτά που χρησιμοποιούνται στο μοτοκρός – και προσέθεσε ένα σύστημα λογισμικού που παρέχει πλοήγηση, επικοινωνία και αναγνώριση τοποθεσίας, επιτρέποντας στην CAKE να ανακτά δεδομένα οχήματος και να συνεχίζει να παρακολουθεί και να βελτιώνει την απόδοση κάθε ποδάλατου.
Τα κινητά σημεία φόρτισης, που χρησιμοποιούν ηλιακή ενέργεια, σημαίνουν ότι οι δασοφύλακες μπορούν να κατασκηνώνουν για εβδομάδες. Ο φορτιστής, που ονομάζεται Goal Zero Solar Hub, μπορεί να φορτίσει τουλάχιστον δύο μπαταρίες ποδηλάτου (από άδειες σε γεμάτες) σε μόλις τρεις ώρες και χρειάζεται 18 ώρες για να φορτιστεί ο ίδιος χρησιμοποιώντας τις ακτίνες του ήλιου. «Τα σημεία φόρτισης είναι λίγο βαριά – 45 κιλά – αλλά μπορούν να μετακινηθούν ως παρελκόμενα χάρις στους ενσωματωμένους τροχούς τους, σαν βαλίτσες», λέει ο Ytterborn. «Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε σταθμό, υπάρχει μια νέα μπαταρία φορτισμένη και έτοιμη να αντικατασταθεί με αυτή του ποδηλάτου».
Αυτή η μακρά διάρκεια ζωής της φόρτισης, σημαίνει ότι οι δασοφύλακες μπορούν να εξαφανιστούν σε ομάδες έως τριών ατόμων για να παρακολουθούν τους λαθροκυνηγούς για αρκετές εβδομάδες, περνώντας περισσότερο χρόνο ενσωματωμένοι σε αγροτικές κοινότητες, εκπαιδεύοντας και υποστηρίζοντας τους ντόπιους, που συχνά στρέφονται στη λαθροθηρία αναζητώντας απελπισμένα τροφή ή χρήματα. Επί του παρόντος, οι δασοφύλακες διανέμουν κουπόνια τροφίμων και μετρητά για να αποτρέψουν τους ντόπιους από το να κυνηγούν ορισμένα ζώα για το κρέας τους.
Τα ποδήλατα Kalk AP – τα οποία κοστίζουν περίπου 11.500 ευρώ, θα χρησιμοποιηθούν τελικά σε όλη την ήπειρο, βοηθώντας στην προστασία των πιο απειλούμενων ζώων της Αφρικής, όπως οι λευκοί και μαύροι ρινόκεροι που δέχονται επίθεση από επαγγελματικές, οργανωμένες συμμορίες που αναζητούν υπέρογκα κέρδη. Το Εθνικό Πάρκο Κρούγκερ έχει χάσει σχεδόν το 70% των ρινόκερων του αυτή τη δεκαετία, συμπεριλαμβανομένων 166 ρινόκερων που σκοτώθηκαν από λαθροθήρες κατά τους πρώτους έξι μήνες του 2020.
Η Mfana Xaba, που επιβλέπει τους δασοφύλακες στα εδάφη της Μοζαμβίκης, πιστεύει ότι το ποδήλατο θα τους δώσει επιτέλους ένα προβάδισμα απέναντι στους λαθροκυνηγούς. «Οι λαθροθήρες προσπαθούν συνεχώς να διεισδύσουν στην περιοχή μας – εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα – και είναι πολύ αποτελεσματικοί στο να κρύβονται. Το στοιχείο της έκπληξης είναι πολύ σημαντικό για εμάς. Τα δάση και οι υγρότοποι είναι τα πιο δύσκολα εδάφη για να διασχίσουμε, αλλά το αθόρυβο των ποδηλάτων είναι μακράν το σημαντικότερο χαρακτηριστικό τους, καθώς επίσης και το πολύ χαμηλό κόστος λειτουργίας τους», ολοκληρώνει.
Πηγή: Wired
