Του Κώστα Μπετινάκη
Μπορεί να ισχύει ως τώρα -σε γενικές γραμμές- η κατάπαυση του πυρός στην Συρία, αλλά ο πόλεμος δεν έχει ακόμη τελειώσει.
Η εκεχειρία που τυπικά αναφέρεται ως «διακοπή των εχθροπραξιών», στην πραγματικότητα αποσκοπεί στην προσωρινή διακοπή των μαχών, ώστε τόσο οι τζιχαντιστές όσο και οι αντικαθεστωτικοί αντάρτες να ανασυνταχθούν από τα πλήγματα που δέχτηκαν τους τελευταίους μήνες μετά την επέμβαση της ρωσικής αεροπορίας που ενίσχυσε τις προωθήσεις των κυβερνητικών δυνάμεων και την ανακατάληψη σημαντικών θέσεων στη συριακή επικράτεια.
Η Μόσχα είχε συγκαλέσει έκτακτη σύνοδο του Συμβουλίου Ασφαλείας (UNSC) για να αποτρέψει οποιαδήποτε σκέψη της Τουρκίας να στείλει στο συριακό έδαφος χιλιάδες στρατεύματα ενισχυμένα με άρματα μάχης που έχει συγκεντρώσει στα νότια σύνορά της
Η ρωσική πρόταση
Δεν υπήρχε κάτι ύποπτο στη ρωσική πρόταση, που βασίζεται στις αρχές του ΟΗΕ. Τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας κλήθηκαν να υποστηρίξουν τη συριακή κυριαρχία και να καταδικάσουν οποιαδήποτε απόπειρα στρατιωτικής εισβολής.
Ωστόσο, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους απέρριψαν την πρόταση (και μαζί με αυτήν και τις αρχές των Ηνωμένων Εθνών), καθώς ερχόταν σε αντίθεση με τα φιλόδοξα γεωπολιτικά σχέδια της Ουάσινγκτον στη Συρία. Επιπλέον, η Άγκυρα έχει επανειλημμένα υποστηρίξει ότι οποιαδήποτε εισβολή στη γειτονική χώρα θα γίνει μόνο υπό τον μανδύα του ΟΗΕ. Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει εκφράσει την επιθυμία να εισβάλει στη Συρία, από τον περασμένο Μάιο, αλλά ως τώρα τον αποτρέπουν οι στρατηγοί του.
Και αυτό καθώς η στρατιωτική ηγεσία δεν επιθυμεί την εμπλοκή της χώρας σ’ έναν εξαιρετικά πολύπλοκο πόλεμο με αντιπάλους τη Ρωσία, το Ιράν, τον στρατό του Άσαντ και τους Κούρδους της Συρίας, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη εξέγερση των Κούρδων στο νοτιοανατολικό τμήμα της.
Η πολύνεκρη επίθεση στην Άγκυρα
Άλλα, μία ακόμη αποκάλυψη ήρθε να ανατρέψει τα επιχειρήματα του προέδρου της Τουρκίας για να βομβαρδίσει θέσεις των Κούρδων στη Συρία, μετά την έκρηξη παγιδευμένου αυτοκινήτου στην Άγκυρα που είχε αποτέλεσμα να σκοτωθούν 28 και να τραυματισθούν 61 άτομα -οι πιο πολλοί στρατιωτικοί.
Αρχικά η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε πως δράστης ήταν ο συριακής καταγωγής Κούρδος Salih Neccar, μέλος του YPG που είχε περάσει ως μετανάστης στην Τουρκία. Αυτό μεταδόθηκε αμέσως και από τα δυτικά Μέσα. Δεν μεταδόθηκε όμως κατόπιν, όταν αποκαλύφθηκε πως τελικά επρόκειτο για Κούρδο της Τουρκίας, μέλος της εξτρεμιστικής οργάνωσης «Γεράκια της Ελευθερίας του Κουρδιστάν» (TAK), με διασυνδέσεις στο PKK, που ανέλαβε και επίσημα την ευθύνη για τη βομβιστική επίθεση με ανάρτηση στην ιστοσελίδα της. Ουδέποτε λοιπόν μεταδόθηκε από τα δυτικά Μέσα πως ο αυτόχειρας βομβιστής ήταν ο Κούρδος της Τουρκίας Abdulbaki Sömer, μέλος του ΤΑΚ -και αυτό αποδείχθηκε από την εξέταση δείγματος του DNA.
Η τουρκική κυβέρνηση προσπάθησε να «θολώσει τα νερά» και ο Ερντογάν συνέχισε να λέει το γνωστό παραμύθι στη συνεδρίαση της UNESCO στο Γκαζιάντεπε: «Η Τουρκία έχει κάθε δικαίωμα για επιχειρήσεις αυτοάμυνας στη Συρία για να περιορίσει τη δράση των τρομοκρατικών οργανώσεων».
Τρία νέα κράτη;
Ο πόλεμος στη Συρία έχει δημιουργήσει δύο νέα «de facto» κράτη και ένα τρίτο εν δυνάμει που αναμένει να ενισχύει τόσο την εδαφική του επιφάνεια όσο και την ισχύ του.
Τα δύο νέα κράτη δεν αναγνωρίζονται διεθνώς, αλλά στην πραγματικότητα είναι ισχυρότερα τόσο από πολιτική όσο και στρατιωτική άποψη από τα περισσότερα μέλη του ΟΗΕ. Το ένα είναι το Ισλαμικό Χαλιφάτο (ή Ισλαμικό Κράτος – ISIS, όπως το αποκαλούν τα δυτικά Μέσα), που εκτείνει το χαλιφάτο του στην ανατολική Συρία και το δυτικό Ιράκ, όπου τον Ιούνιο του 2014 κατέλαβε τη Μοσούλη, νικώντας τον ιρακινό στρατό κι αποκτώντας πλούσια πολεμική λεία και απεριόριστη πρόσβαση σε πετρελαιοπηγές.
Το δεύτερο αποκαλείται (κουρδικά) Rojava, όπου κυριαρχούν οι Κούρδοι της Συρίας και εκτείνεται στην περιοχή που έθεσαν υπό τον έλεγχό τους οι κουρδικές δυνάμεις μετά την αποχώρηση των συριακών στρατευμάτων το 2012. Στην περιοχή – λωρίδα γης που εκτείνεται κατά μήκος της βόρειας Συρίας, μεταξύ Τίγρη και Ευφράτη περιλαμβάνονται εδάφη που απέσπασαν οι Κούρδοι από τους τζιχαντιστές. Ταυτόχρονα, στο Ιράκ η Κουρδική Προσωρινή Κυβέρνηση (KRG), δημιουργήθηκε μετά την κατάληψη της χώρας από τις αμερικανο-βρετανικές δυνάμεις κατοχής και ήδη έχει μεγάλη αυτονομία από την αδύναμη κεντρική κυβέρνηση της Βαγδάτης -ιδιαίτερα μετά τις ήττες των ιρακινών κυβερνητικών δυνάμεων από μέλη του Ισλαμικού Χαλιφάτου.
Στους κερδισμένους οι Κούρδοι
Ήδη, οι Κούρδοι του Ιράκ ελέγχουν μια περιοχή που έχει επεκταθεί κατά 40% σε σχέση με την αρχική, κερδίζοντας μετά από μάχες με τους τζιχαντιστές, εδάφη που διεκδικούσαν χρόνια από τη Βαγδάτη. Ανάμεσά τους το πλούσιο σε πετρέλαια Κιρκούκ.
Οι κουρδικοί φόβοι ότι η βοήθεια προς αυτούς θα τερματιστεί με το τέλος του Ισλαμικού Χαλιφάτου έχουν εκφραστεί και από τον Muhammad Haji Mahmud, βετεράνο μαχητή ΠεσμεργκάΟι Κούρδοι φαίνονται να είναι οι πλέον κερδισμένοι -λόγω και της υποστήριξης από τις ΗΠΑ- στη διάθεση των οποίων έχουν στρατό περί τους 120.000, για τον συντονισμό των αμερικανικών βομβαρδισμών (και των συμμάχων τους) εναντίον των τζιχαντιστών στο Ιράκ. Οι Κούρδοι -όπως είναι φυσικό- φοβούνται πως η υποστήριξη που τους παρέχεται αυτήν την περίοδο θα τελειώσει όταν κατανικηθούν οι τζιχαντιστές και η Ουάσιγκτον θελήσει να ικανοποιήσει τον παραδοσιακό της σύμμαχο, την Άγκυρα, η οποία ενοχλείται ιδιαίτερα και επ’ ουδενί ανέχεται να έχει γειτονικό Κουρδικό κράτος στα 550 χιλιόμετρα που εκτείνονται τα νότια σύνορά της.
Οι κουρδικοί φόβοι ότι η βοήθεια προς αυτούς θα τερματιστεί με το τέλος του Ισλαμικού Χαλιφάτου έχουν εκφραστεί και από τον Muhammad Haji Mahmud, βετεράνο μαχητή Πεσμεργκά, γενικό γραμματέα του Κουρδικού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Σύμφωνα με την άποψή του, δεν γνωρίζει τι θα απογίνει όταν εγκαταλειφθεί η τύχη των Κούρδων αποκλειστικά στις κεντρικές κυβερνήσεις τους Ιράκ και της Συρίας καθώς της απόλυτα εχθρικής Τουρκίας αλλά και της Σαουδικής Αραβίας -που παίζει κεντρικό ρόλο στην περιοχή- αλλά και του Ιράν μια και εκεί ζει επίσης κουρδικός πληθυσμός.
Όλα εξαρτώνται από τα σχέδια της Ουάσιγκτον στην περιοχή. Άραγε, θα ικανοποιηθεί ο Ομπάμα όταν νικηθούν οι τζιχαντιστές του Χαλιφάτου, ή έχει κι άλλα σχέδια; Το ερώτημα που παραμένει είναι αν θα αρκέσουν οι ριζοσπαστικές γεωπολιτικές αλλαγές στον χώρο αυτό της Μέσης Ανατολής και αν επαρκούν για να τερματιστεί κάθε σύγκρουση. Μια κι έχει ξεχαστεί εντελώς το Παλαιστινιακό…
