Διπλωματική κρίση ξεσπά στη Μέση Ανατολή και συγκεκριμένα στον Περσικό Κόλπο, στον απόηχο των συνεχόμενων τρομοκρατικών χτυπημάτων που πλήττουν την Ευρώπη, με αφορμή και την αιματηρή επίθεση τζιχαντιστών το Σάββατο στη Γέφυρα του Λονδίνου.
Οι περισσότερες χώρες, σε μια συντονισμένη διπλωματική ενέργεια, αποφάσισαν αιφνιδιαστικά να απομονώσουν ουσιαστικά το Κατάρ, με την κατηγορία ότι η μικρή πετρελαιοπαραγωγός χώρα υποστηρίζει «τρομοκρατικές» οργανώσεις αλλά και ότι παρεμβαίνει στα εσωτερικά άλλων κρατών.
Η απομόνωση περιλαμβάνει την απόσυρση διπλωματών, την παροχή διορίας προς τους υπηκόους τους να αποχωρήσουν από τη χώρα, αλλά και τη διακοπή των μεταφορικών συνδέσεων, καθώς οι αεροπορικές εταιρείες των χωρών που διακόπτουν τις σχέσεις τους, ανακοίνωσαν με τη σειρά τους ότι ακυρώνουν τις πτήσεις τους από και προς την Ντόχα.
Η πρώτη χώρα που προέβη στην ανακοίνωση, τα ξημερώματα της Δευτέρας, ήταν το Μπαχρέιν, το οποίο κατηγόρησε την Ντόχα ότι υποστηρίζει την τρομοκρατία καθώς και ότι παρεμβαίνει στις εσωτερικές του υποθέσεις. Μια σύντομη ανακοίνωση που μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων του Μπαχρέιν αναφέρει ότι το βασίλειο, στενός σύμμαχος της Σαουδικής Αραβίας, θα διακόψει επίσης κάθε αεροπορική και θαλάσσια σύνδεση με το Κατάρ και ότι δίνει στους υπηκόους του που βρίσκονται στην επικράτεια του Κατάρ προθεσμία διάρκειας 14 ημερών προκειμένου να εγκαταλείψουν τη χώρα αυτή.
Η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε εν συνεχεία ότι διακόπτει τις διπλωματικές της σχέσεις και όλες τις χερσαίες, θαλάσσιες και αεροπορικές συνδέσεις με το Κατάρ, τονίζοντας πως η κίνηση αυτή ήταν αναγκαία για να προστατευθεί το βασίλειο από «την τρομοκρατία» και «τον εξτρεμισμό». Το σαουδαραβικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων, επικαλούμενο κυβερνητική πηγή, ανέφερε πως το Ριάντ αποφάσισε να διακόψει τις διπλωματικές και προξενικές σχέσεις με το Κατάρ, «ασκώντας τα κυριαρχικά του δικαιώματα τα οποία εγγυάται το διεθνές δίκαιο» και για «την προστασία της εθνικής ασφάλειας από τους κινδύνους της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού». Η Σαουδική Αραβία «προέτρεψε όλες τις αδελφές χώρες και εταιρείες να πράξουν το ίδιο», δηλαδή να διακόψουν κάθε σχέση με την Ντόχα, όπως και συνέβη τις επόμενες ώρες.
Η Αίγυπτος ανακοίνωσε τα ξημερώματα ότι διακόπτει τις διπλωματικές της σχέσεις, κατηγορώντας το κράτος του Κόλπου ότι υποστηρίζει «τρομοκρατικές» οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένων των Αδελφών Μουσουλμάνων, ενώ θα διακοπούν και όλες οι αεροπορικές και θαλάσσιες συνδέσεις με το Κατάρ, «για να προστατευθεί η εθνική ασφάλεια της χώρας».
Ταυτόχρονα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ανακοίνωσαν ότι διακόπτουν τις διπλωματικές σχέσεις τους με το Κατάρ, κατηγορώντας την Ντόχα ότι υποστηρίζει τον εξτρεμισμό και υπονομεύει την περιφερειακή ασφάλεια. Τα Εμιράτα έδωσαν στους διπλωμάτες τους 48 ώρες να εγκαταλείψουν τη χώρα, ενώ αιτιολόγησαν την απόφασή τους αυτή υποστηρίζοντας ότι η Ντόχα «υποστηρίζει, χρηματοδοτεί και εναγκαλίζεται τρομοκρατικές, εξτρεμιστικές και σεκταριστικές οργανώσεις».
Η Υεμένη πήρε τη σκυτάλη και προέβη σε παρόμοιες ανακοινώσεις, με την κατηγορία ότι το Κατάρ παρεμβαίνει στον εμφύλιο πόλεμο που την ταλανίζει, υποστηρίζοντας τους εξτρεμιστές. Ακολούθησε και η Λιβύη.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ εξέφρασε τη «λύπη του» για την «άδικη απόφαση» των αραβικών χωρών, τονίζοντας ότι αυτά τα μέτρα «βασίζονται σε εικασίες που δεν έχουν πραγματική βάσηΟ υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ εξέφρασε τη «λύπη του» για την «άδικη απόφαση» των αραβικών χωρών, τονίζοντας ότι αυτά τα μέτρα «βασίζονται σε εικασίες που δεν έχουν πραγματική βάση», σχολίασε ότι στόχο έχουν τον «έλεγχο της χώρας του», ενώ ξεκαθάρισε ότι αυτή η εξέλιξη «δεν θα επηρεάσει τη ζωή των πολιτών».
Αποστάσεις πήρε το Ιράν, με τον εκπρόσωπο του προέδρου να σχολιάζει ότι αυτή η απόφαση των αραβικών χωρών «δεν είναι λύση για τον τερματισμό της κρίσης στη Μέση Ανατολή», ενώ και αξιωματούχοι του Πακιστάν έσπευσαν να δηλώσουν ότι δεν έχουν σκοπό να διακόψουν τις σχέσεις τους.
Η ανησυχητική αυτή εξέλιξη που δεν συντελεί στην αποτροπή νέας κρίσης και ανάφλεξης στην περιοχή έρχεται σε συνέχεια της επίσκεψης του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στη Σαουδική Αραβία, όπου επανεπιβεβαιώθηκαν οι καλές σχέσεις των δύο χωρών και η προάσπιση των κοινών τους συμφερόντων, ενώ μάλιστα συνήφθη συμφωνία-μαμούθ για την παροχή εξοπλισμού στην αραβική χώρα. Παράλληλα, οι χώρες του Κόλπου φαίνεται πως θέλουν να τιμωρήσουν και το μεγαλύτερο αραβόφωνο ειδησεογραφικό δίκτυο, το Al Jazeera, που έχει έδρα στην Ντόχα.
Σύμφωνα με αναλυτές, ο συνασπισμός αυτός των αραβικών χωρών εναντίον του Κατάρ άρχισε να δημιουργείται από τον Οκτώβριο του 2016, όταν αποκαλύφθηκε από το Wikileaks η αλληλογραφία της Χίλαρι Κλίντον και του John Podesta που δείχνει ότι η πρώτη γνώριζε καλά ότι το Κατάρ αλλά και η Σαουδική Αραβία χρηματοδοτούν το Ισλαμικό Κράτος.
Οι ΗΠΑ, πάντως, πήραν αποστάσεις από την απόφαση, με τον Rex Tilerson να δηλώνει ότι δεν αναμένει να υπάρξει κάποια αξιοσημείωτη συνέπεια με αυτήν την εξέλιξη.
Μια πρώτη συνέπεια, ωστόσο, ήταν η άμεση άνοδος της τιμής του πετρελαίου, καθώς το Κατάρ αποτελεί την πρώτη χώρα παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Ο δείκτης μετοχών της χώρας, ο Qatari Index υποχώρησε κατά 7,6% κατά την πρώτη ώρα συναλλαγών, με τα περισσότερα bluechips να σημειώνουν ακόμη μεγαλύτερη βουτιά, ενώ η μετοχή της Εθνικής Τράπεζας του Κατάρ, η μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας, υποχωρεί 6%.
Τα βασικά γεγονότα που οδήγησαν στην κρίση μεταξύ του Κατάρ και των γειτονικών του χωρών του Κόλπου:
20 Μαΐου: Το Κατάρ ανακοινώνει ότι είναι θύμα μιας “ψευδούς” εκστρατείας που τον κατηγορεί ότι “στηρίζει” την τρομοκρατία, λίγο πριν την επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στη Σαουδική Αραβία.
21 Μαΐου: Ο εμίρης του Κατάρ σέιχ Τάμιμ μπον Χάμαντ αλ Θάνι συνομιλεί με τον Τραμπ στο Ριάντ.
24 Μαΐου: Το Κατάρ ανακοινώνει ότι το πρακτορείο ειδήσεων της χώρας “δέχθηκε κυβερνοεπίθεση από μια άγνωστη οντότητα” και ότι “ψευδείς” δηλώσεις αποδόθηκαν στον εμίρη της χώρας.
Μεταξύ των θεμάτων στα οποία φέρεται να αναφέρθηκε ο εμίρης είναι το Ιράν, η Χεζμπολάχ, η Χαμάς και οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι. Τις δηλώσεις αυτές διέψευσε η Ντόχα, ενώ ανακοίνωσε ότι ξεκίνησε έρευνα για την κυβερνοπειρατεία, όμως παρόλα αυτά τα μέσα ενημέρωσης του Κόλπου τις μεταδίδουν.
25 Μαΐου: “Το Κατάρ διχάζει τους Άραβες” είναι ο τίτλος της εφημερίδας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων al Bayane, ενώ η σαουδαραβική εφημερίδα Al Hayat γράφει ότι οι δηλώσεις που αποδίδονται στον αλ Θάνι “προκάλεσαν αγανάκτηση σε μεγάλη κλίμακα”.
25 Μαΐου: Ο υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ σέιχ Μοχάμεντ μπιν Αμπντεράχμαν αλ Θάνι καταγγέλλει “μια εκστρατεία των μέσων ενημέρωσης εχθρική προς το κράτος του Κατάρ”, την οποία το εμιράτο “θα αντιμετωπίσει”.
28 Μαΐου: Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΑΕ Άνουαρ Γκάργας δηλώνει ότι οι μοναρχίες του Κόλπου “περνούν μια νέα, μεγάλη κρίση” και καλεί το Κατάρ, χωρίς να το αναφέρει ονομαστικά, “να αλλάξει στάση και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη και τη διαφάνεια”.
2 Ιουνίου: Μια επίσημη πηγή από τη Ντόχα αναφέρει ότι Αμερικανοί ερευνητές του FBI βοηθούν το Κατάρ να εντοπίσει την προέλευση “της κυβερνοπειρατίας”.
5 Ιουνίου: Η Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ, το Μπαχρέιν, η Αίγυπτος, η Υεμένη και η κυβέρνηση της ανατολικής Λιβύης διακόπτουν τις διπλωματικές τους σχέσεις με το Κατάρ, κατηγορώντας το ότι στηρίζει “την τρομοκρατία”.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
