Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γουατεμάλας διέταξε χθες Πέμπτη τις Αρχές να «εγγυηθούν» την ανάληψη της εξουσίας σε περίπου έναν μήνα από τον εκλεγμένο πρόεδρο Μπερνάρντο Αρέβαλο, κάνοντας δεκτή προσφυγή εναντίον των συνεχιζόμενων προσπαθειών της εισαγγελίας να εμποδίσει τη μεταβίβαση της εξουσίας.
Ο εκλεγμένος πρόεδρος Αρέβαλο κανονικά θα ορκιστεί και θα αναλάβει τα καθήκοντά του τη 14η Ιανουαρίου.
Ο κορυφαίος δικαστικός θεσμός της χώρας «προτρέπει το κοινοβούλιο (…) να εγγυηθεί την ανάληψη των καθηκόντων κάθε εκλεγμένου λειτουργού που αναδείχθηκε στο πλαίσιο της εκλογικής διαδικασίας του 2023» μετά την «επισημοποίηση και την επικύρωση των αποτελεσμάτων».
Το Συνταγματικό Δικαστήριο αποδέχθηκε προσφυγή που υποβλήθηκε τον Οκτώβριο από ομάδα δικηγόρων και πολιτών, με σκοπό να αρθούν δικαστικά εμπόδια στην ανάληψη της εξουσίας από τον κ. Αρέβαλο, τον νικητή του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών τον Αύγουστο.
Η απόφασή του —έκτασης 65 σελίδων— επαναβεβαιώνει επίσης ότι πρέπει να αναλάβουν καθήκοντα η εκλεγμένη αντιπρόεδρος Καρίν Ερέρα, τα 160 μέλη του Κογκρέσου και οι 340 δήμαρχοι που εξελέγησαν. Προειδοποιεί πως «σε περίπτωση μη συμμόρφωσης», οι υπεύθυνοι θα φέρουν «αστικές και ποινικές ευθύνες».
Μετά την απρόσμενη νίκη του Μπερνάρντο Αρέβαλο στις προεδρικές εκλογές, κυρίως χάρη στην υπόσχεσή του να καταπολεμήσει την ενδημική διαφθορά στη χώρα της κεντρικής Αμερικής, η εισαγγελία πολλαπλασίασε τις ενέργειες εναντίον του: η νομική υπόσταση του κόμματός του αναιρέθηκε, ζητήθηκε να αρθεί η ασυλία του ως γερουσιαστή, διατυπώθηκαν κατηγορίες εναντίον του εκλογοδικείου, ζητήθηκε να χαρακτηριστεί άκυρο το αποτέλεσμα των εκλογών.
Μολονότι διατάσσει να δοθούν εγγυήσεις για τη μεταβίβαση της εξουσίας, το Συνταγματικό Δικαστήριο σημειώνει πως η απόφασή του δεν έχει σκοπό «να πλήξει τις εξουσίες της διενέργειας ερευνών και της άσκησης διώξεων από πλευράς εισαγγελίας».
Όπως σημείωσε ο συνταγματολόγος Έντγκαρ Ορτίς, «η απόφαση δίνει έμφαση στην αυτονομία της εισαγγελίας, όμως είναι απόλυτα σαφές πως οι έρευνες της δεν μπορούν να εμποδίζουν την εκλογική διαδικασία, που ολοκληρώνεται με την ανάληψη των καθηκόντων των εκλεγέντων».
«Το Δικαστήριο εξέδωσε θαρραλέα και ιστορική απόφαση», τόνισε μέσω X .
Οι ελιγμοί της εισαγγελίας, επικεφαλής της οποίας είναι η γενική εισαγγελέας Κονσουέλο Πόρας —το όνομά της φιγουράρει σε μαύρη λίστα «διεφθαρμένων» αξιωματούχων που καταρτίζεται από την αμερικανική κυβέρνηση— προκάλεσαν αγανακτισμένες αντιδράσεις από τις κυβερνήσεις των περισσότερων κρατών της Λατινικής Αμερικής, από τις ΗΠΑ, από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από τον Οργανισμό Αμερικανικών Κρατών και από τον ΟΗΕ.
Τη Δευτέρα, η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε νέους ταξιδιωτικούς περιορισμούς σε βάρος 300 Γουατεμαλτέκων, συμπεριλαμβανομένων περίπου εκατό μελών του κοινοβουλίου.
Χθες Πέμπτη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε μη δεσμευτική απόφαση που καλεί να επιβληθούν κυρώσεις σε βάρος των υπεύθυνων για την «απόπειρα πραξικοπήματος» στη Γουατεμάλα.
Ο απερχόμενος πρόεδρος Αλεχάντρο Γιαματέι διαβεβαίωνε την Τρίτη πως πρόθεσή του είναι να «τηρηθεί η δημοκρατική αρχή της εναλλαγής στην εξουσία» κι ότι τίποτε δεν μπορεί «να εμποδίσει τις εκλεγμένες αρχές να αναλάβουν τα καθήκοντά τους».
