Ο ΟΗΕ, η ΕΕ, ο ΟΑΚ και οι ΗΠΑ επέκριναν έντονα χθες Πέμπτη την ανακοίνωση της εισαγγελίας ότι ζήτησε την άρση της νομικής ασυλίας του εκλεγμένου προέδρου της Γουατεμάλας, του Μπερνάρντο Αρέβαλο, στο πλαίσιο διαδικασίας η οποία ενδέχεται να τον εμποδίσει να αναλάβει τα καθήκοντά του τον Ιανουάριο.
Ο εισαγγελέας Σαούλ Σάντσες δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ότι «η εισαγγελία θα κινήσει προδικασία εναντίον» του κ. Αρέβαλο και της εκλεγμένης αντιπροέδρου Καρίν Ερέρα ώστε να αρθεί η ασυλία της οποίας χαίρουν ως εκλεγμένοι και να προσαχθούν ενώπιον της δικαιοσύνης για τις ζημίες που φέρονται να προκάλεσαν σε πανεπιστήμιο κατά τη διάρκεια κατάληψης το 2022.
Η απόφαση βρίσκεται πλέον στα χέρια των Ανωτάτου Δικαστηρίου, τα νέα μέλη του οποίου εξελέγησαν προς γενική έκπληξη προχθές Τετάρτη από το κοινοβούλιο, ενώ οι διορισμοί τους παρέμεναν σε εκκρεμότητα από το 2019.
Πριν από την ανακοίνωση του εισαγγελέα Σάντσες, η εισαγγελία προχώρησε σε έρευνες και εφόδους και είχε ανακοινώσει τις συλλήψεις περίπου τριάντα καθηγητών και φοιτητών στο πλαίσιο της διαδικασίας για εκείνη την κατάληψη δημόσιου πανεπιστημίου. Την εποχή, ο διορισμός στη θέση του πρύτανη οπαδού του προέδρου της δεξιάς Αλεχάντρο Γιαματέι προκάλεσε κύμα διαμαρτυριών.
«Οι σημερινές (σ.σ. χθεσινές) έφοδοι της εισαγγελίας και άλλες συνεχιζόμενες προσπάθειες για την υπονόμευση της δημοκρατίας στη Γουατεμάλα είναι απαράδεκτες. Αυτοί που προσπαθούν να εμποδίσουν την ειρηνική μεταβίβαση (της εξουσίας) στον εκλεγμένο πρόεδρο θα υποστούν τις συνέπειες», διεμήνυσε ο αξιωματούχος της αμερικανικής διπλωματίας που είναι αρμόδιος για τη Λατινική Αμερική, ο Μπράιαν Νίκολς, μέσω X (του πρώην Twitter).
Ο κ. Αρέβαλο καταγγέλλει ότι είναι στόχος «διωγμού» από την εισαγγελία ήδη πριν από την ευρεία νίκη του στις προεδρικές εκλογές του καλοκαιριού, κυρίως χάρη στην δέσμευσή του να αγωνιστεί εναντίον της ενδημικής διαφθοράς στο πολυπληθέστερο κράτος της κεντρικής Αμερικής. Η εισαγγελία είχε ήδη αποπειραθεί να αναστείλει τη νομική υπόσταση του κόμματος Movimiento Semilla («Κίνημα Σπόρος»), με το οποίο θριάμβευσε ο κ. Αρέβαλο στον δεύτερο γύρο (59% των ψήφων), και πολλαπλασίασε τις ενέργειές της εναντίον των δικαστικών του Ανώτατου Εκλογοδικείου (TSE), το οποίο έχει επικυρώσει το αποτέλεσμα της εκλογικής διαδικασίας.
Το γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στη Γουατεμάλα εξέφρασε την «ανησυχία του για ενέργειες που μοιάζουν προορισμένες να υπονομεύσουν την ακεραιότητα της εκλογικής διαδικασίας και του κράτους δικαίου», επίσης μέσω X.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση τόνισε σε ανακοίνωση της διπλωματίας της πως είναι «βαθιά ανήσυχη για την εντατικοποίηση των προσπαθειών υπονόμευσης των αποτελεσμάτων των εκλογών με επιλεκτικές και αυθαίρετες νομικές και διαδικαστικές ενέργειες».
Ενώ ο γραμματέας του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών (ΟΑΚ) Λουίς Αλμάγκρο κατήγγειλε τις «απόλυτα ανάρμοστες και απαράδεκτες για ένα δημοκρατικό πολιτικό σύστημα» ενέργειες αυτές.
