Το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) της Βρετανίας, ιδιαίτερα αγαπητό στους Βρετανούς αλλά αντιμέτωπο με βαθιά κρίση, γιορτάζει σήμερα τα 75 του χρόνια.
Το NHS θεωρείται κάτι σαν θρησκεία στη Βρετανία και χαίρει ιδιαίτερης στήριξης από τους Βρετανούς, ενώ είναι πιο δημοφιλές από τη βασιλική οικογένεια ή οποιονδήποτε άλλο θεσμό της χώρας.
Δημιουργήθηκε στις 5 Ιουλίου 1948, τρία χρόνια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, από μια κυβέρνηση Εργατικών με στόχο να διασφαλίσει ότι «όλοι, ανεξαρτήτως πόρων, ηλικίας, φύλο ή επαγγέλματος θα έχουν ίσες ευκαιρίες να ωφεληθούν από τις καλύτερες και πιο σύγχρονες ιατρικές υπηρεσίες». Χρηματοδοτείται από τους φόρους και είναι το πρώτο δυτικό, δωρεάν σύστημα υγείας.
«Επί 75 χρόνια το NHS υπάρχει για έναν ηθικό σκοπό: να προσφέρει σε κάθε άνθρωπο στη χώρα μας την ασφάλεια που προέρχεται από τη γνώση ότι, όταν αρρωστήσεις, θα σε φροντίσουν», δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ σε ομιλία του την προηγούμενη εβδομάδα.
Ο Σούνακ, γιος ενός γιατρού και μιας φαρμακοποιού που εργάζονταν στο NHS, ανακοίνωσε στα τέλη Ιουνίου ένα φιλόδοξο σχέδιο προσλήψεων υγειονομικού προσωπικού, καθώς υπάρχουν πολλές κενές θέσεις.
«Κάθε λεπτό κάθε ημέρας αυτά τα 75 χρόνια το NHS κατάφερε να λειτουργεί χάρη στα εκατομμύρια ανθρώπους που εργάζονταν σε αυτό. Στο όνομα μιας ευγνωμονούσας χώρας θέλω να τους πω: ‘ευχαριστώ’», είχε προσθέσει.
Το NHS βασίζεται για την επιβίωσή του στις προσλήψεις υγειονομικού προσωπικού από ξένες χώρες, όπως ήταν οι γονείς του Βρετανού πρωθυπουργού.
Όμως τα νέα σχέδια του Λονδίνου υπογραμμίζουν τη βαθιά κρίση που αντιμετωπίζει, παρά το γεγονός ότι ο προϋπολογισμός του αντιστοιχεί στο 12% των κρατικών δαπανών.
Αποδυναμωμένο από τις πολιτικές λιτότητας που ακολουθούν οι Συντηρητικοί, οι οποίοι βρίσκονται στην εξουσία εδώ και 13 χρόνια, αντιμέτωπο με έναν ολοένα και πιο γηραιό και ασθενή πληθυσμό, η κατάσταση του NHS επιδεινώθηκε με την πανδημία covid-19.
Αυτή την περίοδο υπάρχουν περισσότερες από 112.000 κενές θέσεις, ενώ τους τελευταίους μήνες πραγματοποιήθηκαν πρωτοφανούς εύρους απεργίες από το νοσηλευτικό προσωπικό, τους γιατρούς και τα πληρώματα των ασθενοφόρων με αίτημα καλύτερες συνθήκες εργασίας και αυξήσεις μισθών.
Η πρόσβαση στις υπηρεσίες του Εθνικού Συστήματος Υγείας γίνεται επίσης ολοένα και πιο περίπλοκη, με περισσότερους από 7,4 εκατ. ανθρώπους στην Αγγλία να αναμένουν για να λάβουν θεραπεία.
«Οι γιατροί εγκαταλείπουν τη χώρα για να πάνε στην Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, τον Καναδά και οι πολίτες το πληρώνουν», δήλωσε η Σούμι Μανιραζάν, συμπρόεδρος της επιτροπής εκπαιδευόμενων γιατρών στο British Medical Association.
Οι υπουργοί «μάλλον έχουν ιδιωτική ασφάλιση, αλλά ο απλός πολίτης της Βρετανίας χρησιμοποιεί το NHS και το έχει ανάγκη», τόνισε.
«Να ανησυχήσουν σοβαρά»
Σε έκθεση που δημοσιεύθηκε στα τέλη Ιουνίου το King’s Fund προειδοποίησε για την κατάσταση του NHS.
Η Βρετανία «έχει χειρότερη απόδοση από πολλές άλλες χώρες σε πολλούς δείκτες, περιλαμβανομένου του προσδόκιμου ζωής και τους θανάτους που θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί χάρη στην παροχή αποτελεσματικής και έγκαιρης θεραπείας (…) όπως και των υπηρεσιών πρόληψης», ανέφερε η έκθεση, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι «οι ηγέτες και οι διαμορφωτές της πολιτικής θα πρέπει να ανησυχήσουν σοβαρά».
Όμως, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, οι Βρετανία δεν τάσσονται υπέρ μιας ριζικής μεταρρύθμισης του NHS, όπως η μικτή χρηματοδότηση βάσει της οποίας οι ασθενείς θα πληρώνουν μέσω της ασφάλισής τους μέρος κάποιων θεραπειών.
Από τους 3.000 ερωτηθέντες πέρυσι, το 93% εκτιμά ότι το NHS θα πρέπει να παραμείνει δωρεάν. Όμως το 51% δηλώνει ότι δεν είναι ικανοποιημένο από την ποιότητα των θεραπειών και επικρίνει κυρίως τις μεγάλες λίστες αναμονής για ραντεβού με γιατρό.
«Ως συνολικό δημόσιο σύστημα, το NHS αποτυγχάνει», έγραψε ο Ντέιβιντ Όλιβερ στην ιατρική επιθεώρηση BMJ. «Χωρίς άμεση δράση και μακροπρόθεσμη στρατηγική, δεν θα δει τα 85α γενέθλιά του», πρόσθεσε.
Σήμερα πολιτικοί ηγέτες θα συγκεντρωθούν για μια λειτουργία στο Ουέστμινστερ Άμπεϊ, ενώ ο βασιλιάς Κάρολος τίμησε την επέτειο σε εκδήλωση στη Σκωτία.
Ο πρίγκιπας Ουίλιαμ φιλοξένησε πάρτι με τσάι για το προσωπικό και τους ασθενείς του NHS.
«Εύχομαι σε όλους ιδιαίτερα χαρούμενα 75α γενέθλια του NHS», είπε ο Ουίλιαμ και η σύζυγός του Κέιτ πρόσθεσε: «ευχαριστούμε πολύ για όλα όσα κάνετε».
Μεταξύ των προσκεκλημένων ήταν η Ενάιρα Τόμας, το πρώτο μωρό που γεννήθηκε στο NHS και πήρε το όνομα του ιδρυτή του, του υπουργού Υγείας Ενάιρουν Μπέβαν. Γεννήθηκε ένα λεπτό μετά τα μεσάνυκτα της 5ης Ιουλίου 1948.
