Το εξωτερικό περίβλημα του εμβληματικού τρούλου της Αγίας Σοφίας θα αποσυναρμολογηθεί στο πλαίσιο ενός εκτεταμένου έργου συντήρησης του βυζαντινού ναού, που λειτουργεί από το 2020 ως τζαμί.
«Η κάτω πλευρά του θόλου είναι καλυμμένη με ψηφιδωτά, καθιστώντας τη δομική παρέμβαση από κάτω σχεδόν αδύνατη» εξήγησε ο Αχμέτ Γκιουλέτς, μέλος της επιστημονικής επιτροπής για την αποκατάσταση. «Για να αντιμετωπιστεί αυτό, η αποκατάσταση θα επικεντρωθεί στο εξωτερικό, ξεκινώντας με την αφαίρεση του μολύβδινου καλύμματος και των υλικών με βάση το τσιμέντο, που έχουν υποστεί ζημιές με την πάροδο του χρόνου».
Κατά τη διάρκεια προκαταρκτικών μελετών εντοπίστηκαν δομικές ανωμαλίες στο μολύβδινο κάλυμμα του θόλου. Τα ευρήματα κατέστησαν αναγκαία τα σχέδια για την αποσυναρμολόγηση του εξωτερικού στρώματος του θόλου και την αξιολόγηση της κατάστασης των δομικών στοιχείων του, ανέφερε ο ίδιος.
Για τη διευκόλυνση των εργασιών όλο το χρόνο και την προστασία από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, θα ανεγερθεί μια προσωρινή δομή οροφής πάνω από τον τρούλο. Αυτό θα επιτρέψει στην ομάδα να προχωρήσει χωρίς διακοπές από τη βροχή ή τον άνεμο.
Το πρόγραμμα αποκατάστασης περιλαμβάνει επίσης επισκευές στη βόρεια και την ανατολική πρόσοψη. Έχουν τοποθετηθεί σκαλωσιές από χαλύβδινους σωλήνες και καλύμματα από πλέγμα ασφαλείας και οι μη αρχικοί σοβάδες με βάση το τσιμέντο, αντικαθίστανται με παραδοσιακά οθωμανικά υλικά.
Η αποσυναρμολόγηση του τρούλου και οι επακόλουθες επισκευές αναμένεται να ξεκινήσουν τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο, μετά την έγκριση των σχεδίων του έργου από την επιστημονική επιτροπή. Το έργο επιβλέπεται από τη γενική διεύθυνση Ιδρυμάτων του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας.
Η ψηφιακή αποτύπωση του μνημείου
Στο μεταξύ, την πλήρη ψηφιακή απεικόνιση της Αγίας Σοφίας, στην Κωνσταντινούπολη, στο πλαίσιο ενός προγράμματος «ολιστικής καταγραφής» του μνημείου ολοκλήρωσε το τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού, σύμφωνα με το κρατικό δίκτυο TRT Haber.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ψηφιακή απεικόνιση δίνει νέα ώθηση στη δυνατότητα ανακατασκευής του μνημείου.
Στο πλαίσιο του έργου, που διεξήγαγε η Γενική Διεύθυνση Βακουφίων (Κοινοφελών Ιδρυμάτων) το 2022, σαρώθηκε σε υψηλή ανάλυση η Αγία Σοφία, δημιουργήθηκε ένα ψηφιακό δίδυμο κτήριο και αρχειοθετήθηκε.
Ακόμη και αν η Αγία Σοφία καταρρεύσει εντελώς σε έναν πιθανό σεισμό της Κωνσταντινούπολης, μπορεί να ξαναχτιστεί με τον ίδιο τρόπο, αναφέρεται στο σχετικό ρεπορτάζ του TRT Haber.
Η Σενγκιούλ Κοντζάγκιουλ, επικεφαλής του Τμήματος Έργων Τέχνης και Κατασκευών της Γενικής Διεύθυνσης Βακουφίων δήλωσε ότι «δημιουργήσαμε έναν ψηφιακό δίδυμο με τις πιο πρόσφατες τεχνικές σάρωσης. Δημιουργήθηκε ένα έργο που θα επιτρέψει την ακριβή κατασκευή του σε περίπτωση οποιασδήποτε φθοράς στη δομή ή ζημιάς σε πιθανό σεισμό, πυρκαγιά ή καταστροφή».
