Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπένιαμιν Νετανιάχου καρατόμησε τον υπουργό Άμυνας Γιοάβ Γκάλαντ το βράδυ της Τρίτης 5/11, με τον οποίο είχαν βαθιές διαφωνίες όσον αφορά τον τρόπο διεξαγωγής του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, και τον αντικατέστησε με τον μέχρι χθες επικεφαλής της ισραηλινής διπλωματίας, υπουργό εξωτερικών Ισραέλ Κατς.
Η απρόσμενη για αρκετούς εξέλιξη καταγράφτηκε εν μέσω αναμονής για το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, τον βασικό σύμμαχο σε διεθνές επίπεδο του Ισραήλ.
Αντιδράσεις για την αποπομπή
Μετά από την καρατόμηση Γκάλαντ, χιλιάδες υποστηρικτές του συγκεντρώθηκαν στο Τελ Αβίβ, φωνάζοντας συνθήματα εναντίον της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού Νετανιάχου, κρατώντας πλακάτ με συνθήματα όπως «μας αξίζουν καλύτεροι ηγέτες» και ζήτουσαν από τον Νετανιάχου να παραιτηθεί χαρακτηρίζοντάς τον «προδότη».
Ο κ. Γκάλαντ ήταν «ο μοναδικός φυσιολογικός άνθρωπος στην κυβέρνηση», σχολίασε ο Σαμουήλ Μίλερ, εκπαιδευτικός 54 ετών, προσάπτοντας στην κυβέρνηση Νετανιάχου πως άνοιξε «νέα μέτωπα», πως διεξάγει «αδικαιολόγητους πολέμους».
Σφοδρά επικριτικός απέναντι στην αποπομπή Γκάλαντ ήταν και ο ηγέτης του Yisrael Beiteinu και πρώην υπουργός Άμυνας Αβιγκντορ Λίμπερμαν, λέγοντας ότι ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου οδηγεί τη χώρα σε μια «μπανανία».
Γιατί τώρα
Σύμφωνα με τον πολιτικό αναλυτή Αβίβ Μπουσίνσκι, πρώην διευθυντής του γραφείου του Νετανιάχου, η αποπομπή του κ. Γκάλαντ δεν ήταν παρά «ζήτημα χρόνου». Αλλά «ίσως ο Νετανιάχου φοβόταν νίκη των Δημοκρατικών» στις ΗΠΑ, που θα καθιστούσε «πιο περίπλοκη» τη λήψη αυτής της απόφασης.
Ο κ. Νετανιάχου πιθανόν αισθάνεται πιο άνετα λόγω της «βελτίωσης της δημοτικότητάς του στις δημοσκοπήσεις» και «εκμεταλλεύτηκε επίσης το ότι η προσοχή του κόσμου βρισκόταν αλλού», στις εκλογές στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τον Τζόναθαν Ράινχολντ, διευθυντή του τμήματος πολιτικών μελετών στο πανεπιστήμιο Μπαρ Ιλάν.
Ο ρόλος των υπερορθόδοξων Εβραίων στην καρατόμηση Γκάλαντ
Ο κ. Νετανιάχου «έκανε καλά» που καθαίρεσε τον Γιοάβ Γκάλαντ, σχολίασε ο υπουργός Εσωτερικής Ασφαλείας Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ, που ανήκει στην άκρα δεξιά.
Έπειτα από έναν και πλέον χρόνο πολέμου σε αρκετά μέτωπα, οι δυνάμεις του στρατού βρίσκονται υπό πίεση και τους τελευταίους μήνες, ο Γκάλαντ είχε προκαλέσει την οργή των υπερορθόδοξων κομμάτων, βασικών συμμάχων του συνασπισμού του πρωθυπουργού, διατάσσοντας τη στράτευση 10.000 ανδρών, μελών αυτής της θρησκευτικής κοινότητας.
Αυτοί αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 14% του εβραϊκού πληθυσμού του Ισραήλ, δηλαδή αριθμούν 1,3 εκατομμύριο άτομα. Και περίπου 66.000 άνδρες που είναι σε ηλικία στράτευσης, επωφελούνται από μια εξαίρεση από την υποχρέωση στράτευσης λόγω του ότι αφοσιώνονται στη μελέτη των ιερών κειμένων του Ιουδαϊσμού, βάσει κανονισμού που χρονολογείται από την ίδρυση του κράτους το 1948.
Το 2018, το θέμα της στράτευσής τους είχε δημιουργήσει τέτοια κρίση που είχε οδηγήσει τη χώρα στη διενέργεια αρκετών βουλευτικών εκλογών μέσα σε διάστημα τεσσάρων ετών, χωρίς το θέμα αυτό να κλείσει.
Οι τρεις λόγοι της αποπομπής σύμφωνα με τον Γκάλαντ
Σε τρεις κυρίως λόγους απέδωσε την αποπομπή του ο πρώην υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Γιόαβ Γκάλαντ. Την στρατολόγηση των υπερ-ορθόδοξων Εβραίων, την υπογράμμιση της ανάγκης για επιστροφή των ομήρων και την ανάγκη για έρευνα σε σχέση με τις αστοχίες γύρω από την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Σχετικά με τις στρατολογήσεις ανέφερε ότι το θέμα δεν είναι μόνο κοινωνικό αλλά «υπαρξιακό για την ασφάλεια του Ισραήλ και το έθνος». Αναφερόμενος στις σύνθετες καταστάσεις των ετών που έρχονται ο Γκάλαντ ανέφερε ότι «σε αυτές τις περιστάσεις δεν υπάρχει επιλογή. Όλοι πρέπει να υπηρετήσουν στον IDF και να συμμετάσχουν στην άμυνα του Ισραήλ».
Για τους ομήρους ο Γκάλαντ επιμένει ότι θα πρέπει το Ισραήλ θα πρέπει να καταλήξει σε συμφωνία για την απελευθέρωσή τους, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι η Χαμάς θα παραμείνει στη Γάζα. «Όποιος από τους ομήρους πεθάνει, δεν μπορεί να επιστρέψει. Δεν υπάρχει συγχώρεση για την εγκατάλειψη των ομήρων. Θα είναι το σημάδι του Κάιν στο μέτωπο της ισραηλινής κοινωνίας και όσων πήραν αυτό το λανθασμένο μονοπάτι».
Σε ό,τι αφορά την έρευνα για την 7η Οκτωβρίου, ο Γκάλαντ επέμεινε στην έρευνα προκειμένου, όπως είπε να βγει ένα στρατιωτικό και πολιτικό μάθημα, προκειμένου το Ισραήλ να είναι προετοιμασμένο για μελλοντικές προκλήσεις.
Ο Γκάλαντ διατηρούσε άριστες σχέσεις με την αμερικανική κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν και φέρεται να ήταν καθημερινός συνομιλητής του Αμερικανού υπουργού Άμυνας, Λόιντ Όστιν.
Μάλιστα, ο αντικαταστάτης του, Ίζραελ Κατζ έσπευσε να συγχαρεί τον Ντόναλντ Τραμπ για την νίκη του στις αμερικανικές εκλογές, όπως έκανε άλλωστε και ο Νετανιάχου, αλλά και ο πρόεδρος της χώρας, Άιζακ Χέρτζογκ ο οποίος χαρακτήρισε τον Τραμπ “μαχητή της ειρήνης” στο συγχαρητήριο μήνυμά του.
Όπως αναφέρει δημοσίευμα των Times of Israel, ο Τραμπ φέρεται να είπε στον Νετανιάχου πριν τις αμερικανικές εκλογές, ότι θέλει να έχει τελειώσει ο πόλεμος στη Γάζα, πριν αναλάβει την προεδρία των ΗΠΑ.
Ως προς αυτό δεν διευκρινίζεται αν ο Τραμπ θα μπορούσε να στηρίξει μία μόνιμη παρουσία του Ισραηλινού στρατού στην Γάζα, αν ο πόλεμος έχει «επίσημα» τελειώσει.
Άλλωστε ο Νετανιάχου έχει πολλάκις αναφερθεί στην πρόθεσή του να διατηρήσει τον έλεγχο της Γάζας το Ισραήλ.
Έμμεσες αντιδράσεις και από τον Λευκό Οίκο
Ο Γιοάβ Γκάλαντ υπήρξε «σημαντικός εταίρος» για τις ΗΠΑ σε όλα τα θέματα που σχετίζονται με την ασφάλεια του Ισραήλ, δήλωσε την Τρίτη εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου μετά την απόλυση του από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Επίσης, το Πεντάγωνο ανακοίνωσε σήμερα, Τρίτη 5 Νοεμβρίου, ότι ο Γιοάβ Γκάλαντ, τον οποίο ο Ισραηλινός πρωθυπουργός απέπεμψε από υπουργό Άμυνας, ήταν ένας «έμπιστος εταίρος» και δήλωσε ότι θα συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με τον επόμενο υπουργό Άμυνας του Ισραήλ.
«Η δέσμευση της Αμερικής στην ασφάλεια του Ισραήλ παραμένει ακλόνητη και το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας θα συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με τον επόμενο υπουργό Άμυνας», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Πάτρικ Ράιντερ, σύμφωνα με ανακοίνωση.
Η χρονική σύμπτωση της αποπομπής του Γκάλαντ με τις προεδρικές εκλογές στην Αμερική δεν πρέπει να θεωρείται τυχαία. Βασίμως εκτιμάται ότι, με αυτόν τον άκομψο τρόπο ο Νετανιάχου προτού ακόμα καταστεί ξεκάθαρο ποιος θα ήταν ο επόμενος ένοικος του Λευκού Οίκου, ήθελε να καταστήσει σαφές προς πάσα κατεύθυνση, ότι στο εξής τα αμερικανικά κέντρα λήψεως αποφάσεων οφείλουν να μην τον παρακάμπτουν.
Σε κάθε περίπτωση, τα επόμενα βήματα του Νετανιάχου, αλλά και του Τραμπ αναμένεται να αποκαλύψουν τους απώτερους σχεδιασμούς του πρωθυπουργού του Ισραήλ.
