Ο ΟΗΕ εξέφρασε την ανησυχία για την αύξηση της ρητορικής μίσους στη Σερβία και τη Βοσνία, που τροφοδοτεί «ένα κλίμα φόβου και ανασφάλειας» μερικούς μήνες πριν από τη διεξαγωγή εκλογών στις δύο αυτές χώρες.
«Είμαστε βαθιά ανήσυχοι εξαιτίας των πρόσφατων γεγονότων στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη και τη Σερβία κατά τα οποία, άτομα εκθείασαν ωμότητες και καταδικασμένους για εγκλήματα πολέμου, χρησιμοποίησαν ρητορική μίσους απέναντι σε ορισμένες κοινότητες και, σε ορισμένες περιπτώσεις, υποκίνησαν απευθείας τη βία», δήλωσε εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η Λιζ Τρόσελ.
«Η αύξηση της ρητορικής μίσους, η άρνηση των γενοκτονιών και άλλων ωμοτήτων και η εξύμνηση εγκληματιών πολέμου στα Βαλκάνια αναδεικνύουν την αποτυχία να αντιμετωπιστεί πλήρως το παρελθόν», υποστήριξε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στη Γενεύη.
Τα περιστατικά αυτά σημειώθηκαν σε διάφορα σημεία της Σερβικής Δημοκρατίας (RS), της οντότητας των Σέρβων της Βοσνίας, οι ηγέτες της οποίας αναφέρονται τακτικά στην ιδέα της ανεξαρτησίας.
Τοπικά ΜΜΕ και οργανώσεις θυμάτων έκαναν κυρίως λόγο για δύο περιστατικά της 8ης Ιανουαρίου στη Βοσνία, παραμονή μιας πορείας με την ευκαιρία της εθνικής γιορτής της Σερβικής Δημοκρατίας.
Στη Φότσα (ανατολικά), εκατοντάδες άνθρωποι συμμετείχαν στους εορτασμούς αυτής της γιορτής της σερβικής οντότητας της Βοσνίας και σε επίδειξη πυροτεχνημάτων, που οργανώθηκε από τους υποστηρικτές της ποδοσφαιρικής ομάδας Ερυθρός Αστέρας Βελιγραδίου.
Ανήρτησαν με την ευκαιρία αυτή στην πρόσοψη ενός κτιρίου ένα μεγάλο πορτρέτο του Ράτκο Μλάντιτς, πρώην στρατηγού των Σέρβων της Βοσνίας που έχει καταδικαστεί σε ισόβια κάθειρξη για εγκλήματα πολέμου, κυρίως για τη σφαγή της Σρμπρένιτσα και την πολιορκία του Σαράγεβο.
Την ίδια νύχτα, μια ομάδα ανθρώπων διαδήλωσε στους δρόμους του Πρίγεντορ (βορειοδυτικά) με το σύνθημα «Στρατηγέ, ευχαριστούμε τη μητέρα σου» και φωνάζοντας το όνομα του Μλάντιτς.
«Τα περιστατικά αυτά -ορισμένα από τα οποία σημειώνονται σε τόπους που υπήρξαν θέατρο μαζικών ωμοτήτων στη διάρκεια του πολέμου στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, όπως το Πρίγεντορ ή η Φότσα- είναι μια ύβρις για τους επιζώντες», είπε ακόμη η εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας.
«Η ανικανότητα να προληφθούν ή να τιμωρηθούν τέτοιες ενέργειες, που τροφοδοτούν ένα κλίμα υπερβολικής ανησυχίας, φόβου και ανασφάλειας στο εσωτερικό ορισμένων κοινοτήτων, αποτελεί ένα μεγάλο εμπόδιο στην εγκαθίδρυση της εμπιστοσύνης και της συμφιλίωσης», επέμεινε.
Ο ΟΗΕ, ανέφερε, φοβάται μήπως «τέτοιες ενέργειες -που τροφοδοτούνται από εμπρηστικές δηλώσεις, από την εθνικιστική ρητορική και από τη ρητορική μίσους ορισμένων πολιτικών- συνεχίσουν να αυξάνονται το 2022, χρονιά κατά την οποία θα διεξαχθούν εκλογές στη Σερβία τον Απρίλιο και στη συνέχεια, τον Οκτώβριο, στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη». Και αυτά σε ένα «εξαιρετικά τεταμένο πολιτικό περιβάλλον».
Μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου (1992-95) η Βοσνία- Ερζεγοβίνη αποτελείται από δύο οντότητες, τη Σερβική Δημοκρατία και την Κροατομουσουλμανική Ομοσπονδία, που ενώθηκαν σε μια αδύναμη αρχικά κεντρική κυβέρνηση η οποία όμως έχει ενισχυθεί στην πορεία των χρόνων υπό την πίεση της Δύσης προς μεγάλη δυσαρέσκεια των Σέρβων της Βοσνίας.
Ο Μίλοραντ Ντόντικ, εκπρόσωπος των Σέρβων στη συλλογική προεδρία της Βοσνίας, ξεκίνησε πρόσφατα μια διαδικασία αποχώρησης της RS από πολλούς θεσμούς του βοσνιακού κεντρικού κράτους, τον στρατό, τη δικαιοσύνη και τη φορολογία, προκαλώντας την οργή των ΗΠΑ που ανακοίνωσαν νέες οικονομικές κυρώσεις εις βάρος αυτού του πολιτικού, πρώην ευνοούμενου των Δυτικών που τώρα πρόσκειται στη Ρωσία.
