Ραγδαία άνοδο για την ακροδεξιά κατέγραψε το αποτέλεσμα της κάλπης στην Θουριγγία και στην Σαξονία, στις χθεσινές εκλογές στη Γερμανία. Το αποτέλεσμα είναι σοβαρό πλήγμα για τα τρία κόμματα της κεντροαριστερής κυβέρνησης του καγκελάριου Όλαφ Σολτς.
Η ακροδεξιά «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) αναδείχτηκε πρώτη δύναμη στη Θουριγγία με απόσταση από τα άλλα κόμματα, ενώ στη Σαξονία είναι δεύτερο κόμμα σε απόσταση αναπνοής από το πρώτο κόμμα τους Χριστιανοδημοκράτες CDU. Ταυτόχρονα ένα νέο κόμμα που ιδρύθηκε πρό λίγων μηνών με την αποχώρηση της Σάρα Βάγκενκνεχτ από την Αριστερά, παίρνει διψήφια ποσοστά και αναδεικνύεται σε καθοριστικό παράγοντα μετεκλογικά, εξαφανίζοντας ουσιαστικά το κόμμα από το οποίο προήλθε.
Για «ιστορική νίκη» έκαναν λόγο τόσο ο νικητής των εκλογών στη Θουριγγία, πρόεδρος του AfD, Μπγιόρν Χέκε, όσο και η ομοσπονδιακή πρόεδρος του κόμματος, Άλις Βάιντελ. Ωστόσο, κανένα από τα άλλα κόμματα δεν είναι διατεθειμένο να συνεργαστεί με το ακροδεξιό AfD.
Στη Σαξονία θα παραμείνει ο νυν πρωθυπουργός, χριστιανοδημοκράτης Μίχαελ Κρέτσμερ, το κόμμα του, CDU είναι πρώτο με 31,6%, σύμφωνα με την εκτίμηση του πρώτου καναλιού ARD, μπροστά από το AfD με 30,2%. Το BSW της Βάγκενκεχτ είναι στο 12%, το SPD είναι στο 8,2%, οι Πράσινοι διασώζονται με 5,3%, εκτός βουλής μένουν η Αριστερά και οι Φιλελεύθεροι FDP.
Στη Θουριγγία με το AfD πρώτο κόμμα και ποσοστό 32%, θα είναι πρωθυπουργός ο χριστιανοδημοκράτης Μάριο Φογκτ με το CDU στο 24,2% σε κυβέρνηση συνασπισμού με άλλους εταίρους εκτός AfD. To BSW της Βάγκενκεχτ παίρνει 15,7%, η Αριστερά 12,6%, το SPD 6,4%. Πράσινοι και Φιλελεύθεροι μένουν εκτός τοπικής βουλής της Ερφούρτης.
Το μεταναστευτικό-προσφυγικό, μετά την ισλαμιστική τρομοκρατική επίθεση στο Ζόλινγκεν, όπως επίσης η εσωτερική ασφάλεια και ο πόλεμος στην Ουκρανία βάρυναν στο αποτέλεσμα της κάλπης και στον τρόπο που επέλεξαν οι ψηφοφόροι.
Για τα τρία κόμματα της κεντροαριστερής κυβέρνησης του καγκελάριου Σολτς, ήταν μία αναμενόμενη «μαύρη Κυριακή». Είναι «εντολή να γίνουμε καλύτεροι», όπως είπε ο πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών, Λαρς Κλινγκμπάιλ, για την εικόνα διαφωνιών και συγκρούσεων μεταξύ των τριών κυβερνητικών κομμάτων.
Πώς υποδέχτηκε το αποτέλεσμα ο Γερμανικός Τύπος
«Ο σεισμός στην Θουριγγία θα προκαλέσει μετασεισμό στο Βερολίνο», προεξόφλησε η εφημερίδα Handelsblatt , βλέποντας «δραματικά» εκλογικά αποτελέσματα, επισημαίνοντας ότι η κατάσταση για την ομοσπονδιακή κυβέρνηση «γίνεται χειρότερη σε κάθε εκλογές» και ότι οι κρατιδιακές κάλπες θα έχουν αναπόφευκτα συνέπειες στην ουσία της ομοσπονδιακής πολιτικής.
«Σύμφωνα με μετεκλογικές έρευνες, κυριάρχησαν τα θέματα της μετανάστευσης και της εσωτερικής ασφάλειας. Εάν η κυβέρνηση θέλει να ανακτήσει μέρος της υποστήριξης που απώλεσε μετά την εκλογή της το 2021, θα πρέπει να προσφέρει κάτι σε αυτούς τους τομείς. Τα εκλογικά αποτελέσματα στη Σαξονία και τη Θουριγγία είναι ακραία με την πραγματική έννοια. Οι ομοσπονδιακοί πολιτικοί δεν θα πρέπει να τα απορρίψουν ως καθαρά ανατολικογερμανικό φαινόμενο, αλλά μάλλον να τα εκλάβουν ως προειδοποίηση και να τα λάβουν σοβαρά υπόψη», συμπλήρωσε η οικονομική εφημερίδα.
«Οι εκλογές συνιστούν μεγάλη αποτυχία για τον κυβερνητικό συνασπισμό, αλλά και για την φιλελεύθερη δημοκρατία – κέρδισαν η AfD και η BSW, δύο κόμματα που δεν έχουν απολύτως καμία σχέση με την φιλελεύθερη άποψη», υποστήριξε το περιοδικό Der Spiegel προσθέτοντας ότι η εκλογική βραδιά στα δύο κρατίδια αντανακλά «την κρίση της φιλελεύθερης δημοκρατίας». Ειδικά για τους ψηφοφόρους της AfD και της BSW, αρθρογράφος του περιοδικού σημείωσε ότι «οι φιλελεύθερες ιδέες τους είναι άγνωστες» και θα απαιτείτο πολύς χρόνος για να τους ξανακερδίσουν άλλα κόμματα.
«Δεν υπάρχει κακό εκλογικό αποτέλεσμα», σχολίασε η Bild, θυμίζοντας ότι πολλές δημοσκοπήσεις «είχαν προθερμάνει την Γερμανία» για αυτό που συνέβη. «Αυτό είναι και δεν γίνεται αλλιώς (…) Ένα πραγματικά οδυνηρό χαστούκι. Εκλογές σημαίνουν ανταγωνισμό. Ανοιχτές συγκεντρώσεις. Πρέπει να πείσεις τους ανθρώπους με πράξεις και επιχειρήματα. Αν δεν πείθεις, πρέπει να ψάξεις το λάθος (…) Οι εκλογές δεν μπορούν ποτέ να είναι κακές: δεν πρέπει να φοβόμαστε τις εκλογές. Εκτός αν δεν κάνουμε σωστά τη δουλειά μας», πρόσθεσε.
«Η AfD γράφει ιστορία στην Θουριγγία – αλλά όχι καλή», τονίζεται στον ιστότοπο του ιδιωτικού ειδησεογραφικού σταθμού n-tv. «Είναι η πρώτη φορά μετά το τέλος της ναζιστικής διακυβέρνησης που ακροδεξιοί εξτρεμιστές θα σχηματίσουν ξανά τη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα σε γερμανικό κοινοβούλιο. Κι όσο κι αν η AfD προσπαθεί να το υποβαθμίσει, το Ομοσπονδιακό Γραφείο Προστασίας του Συντάγματος την κατατάσσει ως ‘εξακριβωμένα δεξιά εξτρεμιστική’ (παράταξη). Ο κορυφαίος υποψήφιός (της) Μπγερν Χέκε είναι επίσης ο πολιτικός της AfD του οποίου ο τόνος θυμίζει περισσότερο τη ναζιστική εποχή», προστίθεται στο σχόλιο.
Η Frankfurter Allgemeine Zeitung είδε «ιστορική νίκη» της AfD στην Θουριγγία, ενώ η Süddeutsche Zeitung «σοβαρή οπισθοδρόμηση» και «ανησυχητικό αποτέλεσμα για τους δημοκράτες – και κυρίως για τον Όλαφ Σολτς». Για «κύματα σοκ στα κόμματα του κέντρου» έκανε λόγο σε σχόλιό του το ZDF.
Ανησυχία για τις συνέπειες του εκλογικού αποτελέσματος εκφράστηκαν επίσης από φορείς της οικονομίας. Ο πρόεδρος του ινστιτούτου DIW Μαρσέλ Φράτσερ προέβλεψε μετανάστευση του εργατικού δυναμικού από την Σαξονία και την Θουριγγία. Η πρόεδρος της Οικονομικής Επιτροπής Μόνικα Σνίτσερ προειδοποίησε εναντίον πολιτικού αδιέξοδου σε ομοσπονδιακό επίπεδο.
Από την πλευρά της, η επικεφαλής της Ισραηλιτικής Πολιτιστικής Κοινότητας Γερμανίας, η Σαρλότε Κνόμπλοχ, έκρινε ότι η Γερμανία κινδυνεύει να γίνει τώρα πιο «ασταθής», «ψυχρή», και «φτωχή».
Η ανάλυση των Financial Times
Τι φταίει; Οι Financial Times υπογραμμίζουν ότι τα αποτελέσματα της Κυριακής αντανακλούν την απογοήτευση των ψηφοφόρων για τον υψηλό πληθωρισμό, τη στασιμότητα στην οικονομία και την εκτίναξη του ενεργειακού κόστους. Σύμφωνα όμως με ανάλυση του Guardian, ο πληθυσμός στα ανατολικά της χώρας, συγκριτικά με τον πληθυσμό στα δυτικά αυτής, είναι γηραιότερος. Η ανεργία είναι μεν υψηλότερη αλλά η διαφορά οριακή, με τις οικονομίες των ανατολικών κρατιδίων να αναπτύσσονται, πλέον, ταχύτερα. Επομένως, πρόχειρα κανείς θα μπορούσε να συμπεράνει ότι η απόσταση από τη διαμαρτυρία μέχρι την κάλπη για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι μεγαλύτερη και σίγουρα όχι μία ευθεία γραμμή.
Για τον κοινωνιολόγο Steffen Mau η ανατολική Γερμανία ψηφίζει διαφορετικά από τη δυτική επειδή, όντας πια σε θέση να συγκριθεί οικονομικά μαζί της, διεκδικεί τη δική της ταυτότητα. Ωστόσο, για την ιστορικό Christina Morrina οι λόγοι συνδέονται με το πώς το AfD κατάφερε να εκμεταλλευτεί την ιστορική εμπειρία της ψευδο-δημοκρατίας του κομμουνιστικού καθεστώτος για να καταφέρει να κινητοποιήσει περισσότερους ψηφοφόρους.
Ειδικότερα, όπως εξηγούσε σε πρόσφατη συνέντευξή της στη βρετανική εφημερίδα, «το κομμουνιστικό αφήγημα για το πώς λειτουργεί η δημοκρατία ήταν βαθιά λαϊκιστικό» καθώς υπερασπιζόταν ότι ήταν «περισσότερο αντιπροσωπευτικό του λαού» από το μοντέλο δημοκρατίας της Δύσης της εποχής «που εκπροσωπούσε τα συμφέροντα του καπιταλισμού».
Μέσω των τακτικών διαδηλώσεων κάθε Δευτέρα, λοιπόν κατά την Morrina, το AfD εκμεταλλεύτηκε την κοινή εμπειρία των Ανατολικογερμανών πως για να ακουσθεί κανείς δεν μπορεί απλώς να το πράξει ψηφίζοντας και αντιπροσωπεύοντας έναν βαθιά ρατσιστικό τρόπο σκέψης και όχι κάποια διαφορετική δημοκρατική παράδοση διαχώρισε τους Ανατολικογερμανούς από τους Δυτικογερμανούς ως περισσότερο «καθαρούς» έναντι όλων των επιρροών που δέχθηκε η Δυτική Γερμανία έπειτα από τις φοιτητικές κινητοποιήσεις του ’68.
Πλέον, κατά τους αναλυτές, τα ερωτήματα που εγείρονται για την πολιτική ταυτότητα της Γερμανίας είναι πολλά. Η ισορροπία των πολιτικών δυνάμεων έχει διαταραχθεί εξαιτίας του κατακερματισμού της κεντρικής πολιτικής σκηνής, ενώ άγνωστο παραμένει, εάν η χώρα θα κατορθώσει να περιορίσει την άνοδο του ακροδεξιού εξτρεμισμού στο μέλλον.
Η επόμενη εκλογική αναμέτρηση στις 22 Σεπτεμβρίου και το ομόσπονδο κρατίδιο του Βραδεμβούργου αναμένεται, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, να φέρει ακόμη μία νίκη των άκρων και η Γερμανία, έναν χρόνο πριν τη διεξαγωγή ομοσπονδιακών εκλογών, μοιάζει με ένα πολιτικό ναρκοπέδιο αποφασιστικής σημασίας για την επόμενη ημέρα στην Ευρώπη.
Deutsche Welle: Το κρατίδιο που ταυτίστηκε με τη «Δημοκρατία της Βαϊμάρης»
Η Ευρώπη σήμερα βλέπει προς Ανατολάς. Σε μια περιοχή της Γερμανίας που σπάνια απασχολούσε τα διεθνή πρωτοσέλιδα. Όχι πια. Ο λόγος για το κρατίδιο της Θουριγγίας των δύο εκατομμυρίων κατοίκων, όπου η Εναλλακτική για τη Γερμανία, έχει σαφές προβάδισμα, αν και δύσκολα θα καταφέρει να συνθέσει κυβέρνηση.
Βρεθήκαμε πριν από λίγες μέρες στην Ερφούρτη, την πρωτεύουσα της Θουριγγίας. Του αραιοκατοικημένου κρατιδίου με τη βαριά ιστορία. Ταυτίστηκε με τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, ενώ παλαιότερα εδώ άκμασε ο γερμανικός ιδεαλισμός και η λυρική ποίηση στην Ιένα του Χέγκελ, του Σίλερ, του Σέλινγκ, του Γκαίτε. Εδώ επίσης τον Δεκέμβριο του 1929 το Εθνικοσοσιαλιστικό Κόμμα του Χίτλερ κατάφερε για πρώτη φορά να μπει στο τοπικό κοινοβούλιο και να συγκυβερνήσει με το συντηρητικό κόμμα της εποχής. Στην Ερφούρτη βρίσκονταν και οι διαβόητες φυλακές της Στάζι την περίοδο της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας.
Η Θουριγγία εκλέγει νέο τοπικό κοινοβούλιο. Η Εναλλακτική για τη Γερμανία, στην πιο ακραιφνή της μορφή και υπό παρακολούθηση από την Υπηρεσία Προστασίας του Συντάγματος, με επικεφαλής υπό τον Μπιερν Χέκε που έχει καταδικασθεί από τη γερμανική δικαιοσύνη για ναζιστικούς χαιρετισμούς και συνθήματα, προηγείται. Ακολουθούν οι Χριστιανοδημοκράτες με διαφορά και τρίτη έρχεται η Συμμαχία της Σάρα Βάγκενκνεχτ, με σύνθημα «Λογική και Δικαιοσύνη» και δίλημμα «Πόλεμος ή Ειρήνη;». Η Αριστερά του Μπόντο Ράμελο, που κυβερνά από το 2014, αποτελώντας μέχρι σήμερα την μόνη «αριστερή εξαίρεση» στην Επανενωμένη Γερμανία, ζει πιθανώς τις τελευταίες μέρες της ως πρώτο κόμμα.
O Χέκε από την AfD έχει καταδικαστεί
Την ίδια ώρα τα επιτελεία των κομμάτων βρίσκονται σε αναβρασμό με την AfD να προετοιμάζεται ήδη για την επόμενη μέρα. Παρά την πρωτιά, έχει επίγνωση ότι ο σχηματισμός κυβέρνησης συνεργασίας είναι μη ρεαλιστικός. «Μπορεί οι πιθανότητες να γίνει πρωθυπουργός της Θουριγγίας ο Μπγιορν Χέκε να είναι περιορισμένες, αυτό όμως δεν ισχύει για το μέλλον» ανέφερε πρόσφατα σε συνομιλία με δημοσιογράφους της Ένωσης Ξένων Ανταποκριτών με ψυχρό ύφος ο νεαρός εκπρόσωπος της AfD στη Θουριγγία, Τόρμπεν Μπράγκα, γεννημένος το 1991, απόφοιτoς της Γερμανικής Σχολής του Ρίο ντε Τζανέιρο, νομικός και πρώην μέλος των Φιλελευθέρων. Ο στόχος για την AfD είναι ένας, όπως είπε, σε όλες τις αναμετρήσεις:νίκη και εφαρμογή του προγράμματος.
Όσο για τη Συμμαχία Βάγκενκνεχτ, που πολλοί λένε ότι κλείνει το μάτι στην AfD, η επικεφαλής του ψηφοδελτίου στη Θουριγγία και πρώην δήμαρχος Άιζεναχ με την Αριστερά, Κάτια Βολφ, αρνείται τη συνεργασία με τον Χέκε. «Μας χωρίζουν πολλά και επί της ουσίας με την Εναλλακτική για τη Γερμανία, για τα οποία δεν μιλά κανείς: αναφορικά με τη μετανάστευση, το δικαίωμα στο άσυλο, τις ίσες ευκαιρίες στην εκπαίδευση, την ισότητα των φύλων». Βέβαια έβαλε έναν αστερίσκο στην ίδια ενημέρωση: ότι το κοινό που έχουν είναι ότι απευθύνονται στον λαό και μιλούν για την πραγματική επίλυση πραγματικών προβλημάτων.
