Ένας στους τέσσερις μαθητές της Δ’ δημοτικού δυσκολεύεται στην ανάγνωση και δεν έχει κατακτήσει το ελάχιστο επίπεδο κατανόησης κειμένου που αντιστοιχεί στην ηλικία και στο επίπεδό του, αποκαλύπτει η έρευνα IGLU για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Ως βασικότερη αιτία θεωρείται η αποχή των μαθητών από τα μαθήματα και οι εναλλακτικοί τρόποι διδασκαλίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού, ενώ πρόβλημα αποτελεί και η ανομοιογένεια στις τάξεις.
Σύμφωνα με την έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας έχουν προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις από ειδικούς και ΜΜΕ, ο αριθμός των παιδιών του δημοτικού που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην ανάγνωση και στην κατανόηση κειμένου έχει αυξηθεί σημαντικά. Είναι ενδεικτικό ότι στη μελέτη του 2016, οι μαθητές της τετάρτης τάξης είχαν συγκεντρώσει 537 μονάδες, στη μελέτη του 2001, 539 μονάδες και στην τρέχουσα μελέτη μόνο 524. Στην προηγούμενη μελέτη ήταν το 19% των μαθητών που αντιμετώπιζε δυσκολίες, ενώ τώρα το ποσοστό έχει φθάσει στο 25%. Στο συγκεκριμένο μέγεθος, η Γερμανία βρίσκεται κάτω από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης βρίσκεται η Σιγκαπούρη, η οποία το 2001 βρισκόταν ακόμη πιο κάτω από τη Γερμανία. Στην τελευταία θέση βρίσκεται η Νότια Αφρική.
«Το πρόβλημα δεν είναι μόνο σχολικό, αλλά πρόβλημα και για την κοινωνία», δήλωσε στο πρώτο κανάλι της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD ο υπεύθυνος για την έρευνα στη Γερμανία Νίλι ΜακΕλβάνι, από το πανεπιστήμιο του Ντόρτμουντ, ο οποίος ωστόσο επισήμανε ότι τα παιδιά της Γερμανίας διαβάζουν εκτός σχολείου περισσότερο από τον μέσο όρο. Το 63% δηλώνει ότι διαβάζει τουλάχιστον μισή ώρα την ημέρα εκτός σχολείου, ενώ ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 54% και των χωρών του ΟΟΣΑ, 53%. Εντός σχολείου, όμως, στη Γερμανία αφιερώνονται στην τετάρτη δημοτικού σε σχετικές με την ανάγνωση δραστηριότητες 141 λεπτά την εβδομάδα έναντι 194 λεπτών στην ΕΕ και 209 λεπτών στις χώρες του ΟΟΣΑ.
Στη γερμανική μελέτη IGLU, η οποία διεξάγεται κάθε πέντε χρόνια και χρηματοδοτείται από το ομοσπονδιακό υπουργείο Παιδείας και Έρευνας και από τα κρατιδιακά υπουργεία Παιδείας, συμμετείχαν 252 τάξεις από την τετάρτη δημοτικού από όλη τη χώρα, με 4600 μαθητές. Συνολικά συμμετείχαν περίπου 400.000 μαθητές του δημοτικού.
Σύμφωνα με τον κ. ΜακΕλβάνι, η αρνητική τάση είχε καταγραφεί ήδη πριν από την πανδημία, αλλά επιταχύνθηκε σημαντικά κατά τη διάρκειά της. Επιπλέον, επισημαίνει ο ειδικός, οι τάξεις έχουν γίνει πιο ετερογενείς, γεγονός το οποίο αποτελεί μεγαλύτερη πρόκληση για τους εκπαιδευτικούς. Αυτό πάντως που δεν έχει αλλάξει, τονίζει, είναι οι κοινωνικές ανισότητες ως παράμετρος για την αδυναμία στην ανάγνωση. Τα παιδιά με «κοινωνικά-οικονομικά μειονεκτούσες οικογένειες» είναι πιθανότερο να αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες, εξηγεί.
Η υπουργός Παιδείας Μπετίνα Σταρκ-Βάτσινγκερ χαρακτήρισε «ανησυχητικά» τα αποτελέσματα της έρευνας. «Το να μπορείς να διαβάζεις καλά είναι μια από τις βασικές δεξιότητες και θεμέλιο για την εκπαιδευτική επιτυχία», δήλωσε η φιλελεύθερη (FDP) πολιτικός και πρόσθεσε ότι η Γερμανία χρειάζεται επειγόντως μια ανατροπή στην εκπαιδευτική πολιτική, με ιδιαίτερο βάρος στις βασικές δεξιότητες, όπως η γραφή, η ανάγνωση και η αριθμητική.
Στο ίδιο πνεύμα, ο πρόεδρος της Ένωσης Διδασκόντων Χάιντς-Πέτερ Μάιντινγκερ δήλωσε από την πλευρά του στην BILD ότι πρέπει να αποδοθεί μεγαλύτερη σημασία στη διδασκαλία των πραγματικά βασικών ικανοτήτων, της ανάγνωσης και της γραφής και μαθήματα όπως τα καλλιτεχνικά, η μουσική και η γυμναστική πρέπει να προσφέρονται ως δευτερεύοντα, ενώ τα αγγλικά και ο προγραμματισμός ηλεκτρονικών υπολογιστών πρέπει, σύμφωνα με τον ίδιο, να αφαιρεθούν εντελώς.
Ειδικά για τις τάξεις 1-4, τόνισε, οι μαθητές πρέπει να διδάσκονται κυρίως γερμανικά, αριθμητική και γενικές γνώσεις. Σε ό,τι αφορά τα αγγλικά, τα οποία διδάσκονται από την τρίτη τάξη, ο κ. Μάιντινγκερ εκτιμά ότι εισάγονται κατά 50% σε βάρος των γερμανικών. «Στην τετάρτη τάξη ο μαθητής πρέπει να κατέχει ένα βασικό λεξιλόγιο 1000 λέξεων, τις οποίες θα πρέπει και να μπορεί να γράψει σωστά. Σε κάποια κρατίδια ο στόχος είναι μόλις οι 500, οπότε δεν θα πρέπει να μας ξαφνιάζουν τα αποτελέσματα της έρευνας», πρόσθεσε και υποστήριξε ότι πρέπει επίσης να καταργηθεί η γραφή «με το αυτί», αλλά να λαμβάνεται υπ’ όψιν και η ορθογραφία. «Τι θα πρέπει κατά τη γνώμη μου να μάθουν οι μαθητές μέχρι την τετάρτη δημοτικού: να ακούν, ώστε να μπορούν να λάβουν πληροφορίες από απλές ιστορίες και κείμενα, να κάνουν απλές αριθμητικές πράξεις με το μυαλό τους και να γνωρίζουν τα βασικά γεωμετρικά σχήματα», πρόσθεσε ο πρόεδρος των διδασκόντων.
