Μια πιθανή συμμαχία μεταξύ της Ομάδας των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) και του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) είναι εκτός συζήτησης για τους Γερμανούς Χριστιανοδημοκράτες και Χριστιανοκοινωνιστές (CDU/CSU), δήλωσε στη EURACTIV υψηλόβαθμο στέλεχος του κεντροδεξιού κόμματος στο Βερολίνο.
Ενώ στην ιταλική κυβέρνηση συνασπισμού συμμετέχει και το αδελφό κόμμα του ΕΛΚ, Forza Italia, οι θέσεις των άλλων ιταλικών κομμάτων του συνασπισμού «είναι σε μεγάλο βαθμό ασύμβατες με εκείνες του ΕΛΚ», δήλωσε στη γερμανική EURACTIV ο εκπρόσωπος εξωτερικής πολιτικής της κοινοβουλευτικής ομάδας του CDU/CSU στη Bundestag, Γιούργκεν Χάρντ.
«Δεν υπάρχει κανένας λόγος για περαιτέρω συνεργασία με τα άλλα κόμματα της ιταλικής κυβέρνησης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όσο αυτά συνεργάζονται με ανοιχτά αντιευρωπαϊκές δυνάμεις όπως το γερμανικό AfD», δήλωσε ο Χαρντ.
Η EURACTIV επικοινώνησε με το CDU/CSU μετά τη συνάντηση μεταξύ του επικεφαλής του ΕΛΚ Μάνφρεντ Βέμπερ και της Ιταλίδας πρωθυπουργού και προέδρου του ECR Τζόρτζια Μελόνι στις 5 Ιανουαρίου στη Ρώμη, όπου συζητήθηκε το ενδεχόμενο συνεργασίας μεταξύ των κεντροδεξιών και των ακροδεξιών κομμάτων σε επίπεδο ΕΕ.
Το πρώτο παράδειγμα συνεργασίας ΕΛΚ-ECR σε κυβερνητικό επίπεδο έγινε ήδη πραγματικότητα στην Ιταλία, όπου το κόμμα Αδελφοί της Ιταλίας (ECR) της Μελόνι συνεργάστηκε με το Forza Italia (ΕΛΚ) του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, καθώς και με τη Λέγκα (ID) του Ματέο Σαλβίνι για να σχηματίσουν κυβέρνηση συνασπισμού.
Ο συνασπισμός αυτός είχε την επίσημη ευλογία του Βέμπερ.
Αν και απέρριψε κατηγορηματικά μια τέτοια συνεργασία σε επίπεδο ΕΕ, ο Χαρντ τόνισε ότι το ΕΛΚ θα πρέπει να συνεχίσει να συνεργάζεται με την ιταλική κυβέρνηση, καθώς «η Ιταλία είναι μια κρίσιμη χώρα για το μέλλον της Ευρώπης».
Η υποστήριξη του Βέμπερ στη συμμετοχή της Forza Italia σε μια κυβέρνηση με την Μελόνι προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στη Γερμανία ήδη από τον περασμένο Οκτώβριο, δύο μήνες πριν από τις ιταλικές εκλογές.
«Όποιος υποστηρίζει δεξιά εθνικιστικά κόμματα δεν πρέπει να είναι εταίρος μας», δήλωσε ο Αλεξάντερ Ντόμπριντ, επικεφαλής της περιφερειακής ομάδας του CSU -του κόμματος του Βέμπερ-.
Ο επικεφαλής του κόμματος CSU Μάρκους Σέντερ προχώρησε μάλιστα ένα βήμα παραπέρα και κατηγόρησε τον Βέμπερ ότι έκανε «ένα στρατηγικά σοβαρό λάθος» υποστηρίζοντας τον Μπερλουσκόνι.
Ένα ακανθώδες ζήτημα για μια τέτοια συνεργασία είναι και η Πολωνία.
Το κυβερνών κόμμα PiS είναι το μοναδικό κόμμα μέλος του ECR από την Πολωνία. Αντίθετα, τα πολωνικά κόμματα-μέλη του ΕΛΚ είναι κόμματα της αντιπολίτευσης: Civic Platform και Πολωνικό Λαϊκό Κόμμα.
Η EURACTIV Πολωνίας αναφέρει ότι η πολιτική αποστροφή των πολιτικών του PiS προς το PO, και συνεπώς προς το ΕΛΚ, είναι τόσο μεγάλη που δεν τίθεται θέμα οποιασδήποτε μορφής συνεργασίας μεταξύ των δύο οργανώσεων.
Ακόμη και σε ανεπίσημες συνομιλίες, οι ευρωβουλευτές του PiS παραδέχονται ότι εκπλήσσονται από τις συνομιλίες της Μελόνι με τον Βέμπερ. Ορισμένοι δεν γνώριζαν καν ότι είχαν γίνει τέτοιες συζητήσεις.
«Δεν έχουμε συνομιλίες με το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και δεν σχεδιάζουμε τέτοιες συνομιλίες», ανέφερε η Dziennik Gazeta Prawna που επικαλείται ευρωβουλευτή του PiS.
Ωστόσο, για τον Ιταλό συντηρητικό ευρωβουλευτή Νικόλα Προκατσίνι (ECR), ο διάλογος ΕΛΚ-ECR ενισχύεται «και χάρη στο γεγονός ότι οι δύο πολιτικές δυνάμεις εδραιώνονται στις αντίστοιχες χώρες τους».
«Τον Οκτώβριο θα γίνουν εκλογές στην Πολωνία, και αν ξεπεραστεί αυτό το εμπόδιο, νομίζω ότι θα είναι ακόμη πιο εύκολο αυτή τη στιγμή να φανταστούμε ότι στις ευρωεκλογές του 2024 τα πράγματα μπορούν να κυλήσουν ομαλά», δήλωσε πρόσφατα ο Προκατσίνι.
Πολιτικά πειράματα σε εθνικό επίπεδο
Στους διαδρόμους των Βρυξελλών, το φλερτ Βέμπερ-Μελόνι έχει προκαλέσει αίσθηση.
Τον Μάιο του 2022, ο Βέμπερ ανέλαβε την προεδρία του κεντροδεξιού κόμματος της ΕΕ σε μια δύσκολη στιγμή, δεδομένων των διαδοχικών εκλογικών αποτυχιών του ΕΛΚ σε όλη την Ένωση.
Το ΕΛΚ, που κάποτε αποτελούσε κυρίαρχη πολιτική δύναμη, έχει χάσει σημαντική δύναμη στο Ευρωπαϊκό συμβούλιο, καθώς δεν εκπροσωπείται σε καμία κυβέρνηση ιδρυτικού κράτους μέλους της ΕΕ.
Σε εθνικό επίπεδο, επομένως, εποφθαλμιά συνεργασίες με κόμματα από τη δεξιά πλευρά του πολιτικού φάσματος, μερικές φορές πιο δεξιά και από το ECR.
Η Ισπανία βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, καθώς σχεδιάζει τη διεξαγωγή εκλογών μέχρι το τέλος του έτους. Οι φήμες για μια συνεργασία του κεντροδεξιού Partido Popular (ΡΡ) και του ακροδεξιού VOX (ECR) πληθαίνουν και έχουν ήδη λάβει χώρα σε περιφερειακό επίπεδο.
Ωστόσο, ο ηγέτης του PP απέρριψε ένα τέτοιο σενάριο, τουλάχιστον προς το παρόν.
«Οι συνασπισμοί μεταξύ του PP και του VOX μπορούν να αποφευχθούν, και σίγουρα θα προσπαθήσω να το κάνω- θα τους αποφύγω», δήλωσε ο Νούνιεθ Φεϊχόο σε συνέντευξή του στο ραδιόφωνο Cope νωρίτερα αυτή την εβδομάδα.
«Είναι προτιμότερο να έχω μια κυβέρνηση μόνος μου με το PP παρά με το VOX […], αλλά στο βαθμό που εξαρτάται από εμένα, θα προσπαθήσω να έχω μια κυβέρνηση μόνος μου», πρόσθεσε.
Παρά την πρόθεση του Φεϊχόο, οι νέες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το PP θα αναγκαστεί πιθανότατα να σχηματίσει συνασπισμό με το Vox για να κυβερνήσει.
Στην Τσεχική Δημοκρατία, η κεντροδεξιά πολιτική συμμαχία σχηματίστηκε πριν από τις βουλευτικές εκλογές του 2021 και αποδείχθηκε επιτυχής, καθώς αποτελεί πλέον μέρος του κυβερνητικού συνασπισμού και ο ηγέτης της – ο Πετρ Φιάλα – έγινε πρωθυπουργός.
Η συμμαχία με την ονομασία «Spolu» (Μαζί) αποτελείται από το Δημοκρατικό Κόμμα των Πολιτών (ECR), το KDU-ČSL (Χριστιανοδημοκράτες, ΕΛΚ) και το TOP 09 (ΕΛΚ). Με βάση τη θετική του εμπειρία από τις βουλευτικές εκλογές του 2021, το «Spolu» κατέβηκε επίσης μαζί και κέρδισε τις δημοτικές εκλογές της Πράγας.
Η EURACTIV Τσεχίας αναφέρει ότι το Δημοκρατικό Κόμμα των Πολιτών, το οποίο έχει την ευρωσκεπτικιστική του πτέρυγα, έχει κατεβάσει τους τόνους από την προεκλογική εκστρατεία για τις εκλογές του 2021 και δεν είναι τόσο ηχηρό όσο πριν.
Αντ’ αυτού, έχει επικρατήσει η κεντρώα προσέγγιση του Φιάλα – κάτι που ήταν απαραίτητο για τη δημιουργία της σημερινής πεντακομματικής κυβέρνησης συνασπισμού, η οποία αποτελείται από το Spolu, τους Πειρατές (Πράσινοι) και το STAN (Δήμαρχοι και ανεξάρτητοι, ΕΛΚ).
Στην Πορτογαλία, υπάρχει μόνο ένα ακροδεξιό κόμμα, το Chega, το οποίο διογκώνεται εκλογικά, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να δημιουργήσει κάποια γέφυρα διαλόγου με το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης PSD (ΕΛΚ), που θα του επέτρεπε να φιλοδοξεί να εκπροσωπηθεί σε μια κυβέρνηση.
Σε περιφερειακό επίπεδο, το Chega απέκτησε κάποια προβολή με την υπογραφή κοινοβουλευτικής συμφωνίας με τα κόμματα συνασπισμού PSD-CDS (και τα δύο ΕΛΚ) και PPM (δεξιά), η οποία υπαγόρευσε το τέλος της 24χρονης σοσιαλιστικής κυβέρνησης στην αυτόνομη περιοχή των Αζορών.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS), το οποίο σε εθνικό επίπεδο κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία πριν από σχεδόν ένα χρόνο, έλαβε τις περισσότερες ψήφους στις περιφερειακές εκλογές του 2020 στις Αζόρες, αλλά ο συνασπισμός στα δεξιά με κοινοβουλευτική υποστήριξη από την ακροδεξιά υπαγόρευσε το τέλος της σοσιαλιστικής θητείας.
Σε εθνικό επίπεδο, δεξιά κόμματα, όπως το PSD ή η Φιλελεύθερη Πρωτοβουλία, προσπαθούν να αποστασιοποιηθούν από την Chega, υπό την ηγεσία του Αντρέ Βεντούρα, αλλά τα εκλογικά μαθηματικά συνεχίζουν να μπαίνουν εμπόδιο στους κεντροδεξιούς Σοσιαλδημοκράτες (PSD), οι οποίοι συνήθως εναλλάσσονται στην κυβέρνηση με τους σοσιαλιστές.
Με ποσοστό γύρω στο 30% στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις, το PSD χρειάζεται εκθετική αύξηση ή συμφωνίες στα δεξιά, δηλαδή με τη Chega, αν θέλει να επιστρέψει στην κυβέρνηση βραχυπρόθεσμα. Η Chega έφτασε το 7,2% στις βουλευτικές εκλογές του 2022 και ανέβηκε στην τρίτη θέση, παίρνοντας από έναν έως δώδεκα βουλευτές.
Αν και ο ηγέτης του PSD αποστασιοποιήθηκε από κάθε συμφωνία με «ξενοφοβικά και ρατσιστικά» κόμματα όταν ορκίστηκε πρόεδρος του κόμματος τον περασμένο Ιούλιο, εξακολουθεί να είναι επικίνδυνο να στοιχηματίσει κανείς ότι σε καμία περίπτωση δεν θα υπάρξουν συμφωνίες με την ακροδεξιά.
Απόδειξη αυτού ήταν η υπόδειξη του PSD προς τους βουλευτές του να ψηφίσουν έναν υποψήφιο αντιπρόεδρο της Βουλής για τη Chega, η εκλογή του οποίου είχε αποτύχει προηγουμένως λόγω της άρνησης της πλειοψηφίας να συνταχθεί με τους εκπροσώπους της ακροδεξιάς, όποιοι κι αν είναι αυτοί.
Ο Βεντούρα δεν άφησε καμία αμφιβολία για τις φιλοδοξίες του ακροδεξιού κόμματος της Πορτογαλίας και σε συνέντευξή του στο πρακτορείο ειδήσεων Lusa δήλωσε: «Αν η Chega έχει από 8% και πάνω, από 7% και πάνω, ακόμη και με δεδομένη την ιστορία των συνασπισμών στην Πορτογαλία, τότε η παρουσία της στην κυβέρνηση είναι απαραίτητη».
Ένα άλλο παράδειγμα είναι η Ελλάδα, όπου το πολιτικό παζλ έχει γίνει πολύπλοκο λόγω του σκανδάλου των υποκλοπών.
Δημοσιεύματα του Τύπου ανέφεραν στο παρελθόν ότι η λαϊκιστική δεξιά «Ελληνική Λύση» (ECR) θα μπορούσε να είναι εταίρος συνασπισμού της κυβερνώσας Νέας Δημοκρατίας (ΕΛΚ) μετά τις εκλογές του 2023.
Αυτή τη φορά θα εφαρμοστεί ένας νέος εκλογικός νόμος που ουσιαστικά θα απαιτεί κυβέρνηση συνασπισμού για να κυβερνήσει τη χώρα.
Αν και η Νέα Δημοκρατία κατατάσσεται πρώτη σε όλες τις δημοσκοπήσεις, θα είναι δύσκολο να βρει εταίρους λόγω του σκανδάλου των υποκλοπών.
Ένας πιθανός εταίρος θα μπορούσε να είναι οι σοσιαλιστές, οι οποίοι κατατάσσονται τρίτοι στις δημοσκοπήσεις.
Ωστόσο, το τηλέφωνο του αρχηγού της Νίκου Ανδρουλάκη βρέθηκε να παρακολουθείται από τις ελληνικές μυστικές υπηρεσίες, οι οποίες λειτουργούν υπό τον έλεγχο του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, και αυτό καθιστά τη συνεργασία με τους σοσιαλιστές δύσκολη.
Αναλυτές εκτιμούν ότι ο Μητσοτάκης μπορεί να βλέπει την Ελληνική Λύση ως έσχατη λύση για να σχηματίσει κυβέρνηση, ώστε να αποφύγει την ανατροπή από έναν συνασπισμό προοδευτικών δυνάμεων μεταξύ του αριστερού ΣΥΡΙΖΑ και των σοσιαλιστών (ΠΑΣΟΚ).
Προς το παρόν, επισήμως, έχει αποκλειστεί λόγω της φιλοπουτινικής στάσης των πολιτικών της Ελληνικής Λύσης. Όμως η δεξιά πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας κρατάει το θέμα ζεστό.
Ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης, γνωστός για το ακροδεξιό παρελθόν του, δήλωσε ότι σε περίπτωση που η Νέα Δημοκρατία δεν μπορέσει να σχηματίσει μονοκομματική κυβέρνηση, «θα κάνει ό,τι της πει ο ελληνικός λαός, εξαντλώντας κάθε περιθώριο».
Τέλος, η κ. Μελόνι πρόσφατα έπλεξε το εγκώμιο του κ. Μητσοτάκη, λέγοντας ότι βρίσκονται στην ίδια σελίδα στο Συμβούλιο της ΕΕ.
Το προοδευτικό μέτωπο σε επιφυλακή
Οι σοσιαλιστές της Ευρώπης παρακολουθούν τις κινήσεις της ηγεσίας του ΕΛΚ ενόψει των ευρωεκλογών και των αρκετών ψηφοφοριών σε εθνικό επίπεδο.
Ο Τζιάκομο Φίλιμπεκ, εκτελεστικός γενικός γραμματέας του Κόμματος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών (PES), δήλωσε ότι αν ο Βέμπερ θέλει να δημιουργήσει μια νέα εθνικιστική συντηρητική συμμαχία στην Ευρώπη, αυτή είναι η πολιτική του επιλογή.
«Φέρει την ευθύνη για τη μετατόπιση του κόμματός του ακόμη πιο μακριά από το κέντρο και σε έναν πολιτικό χώρο που δεν έχει καμία σχέση με τις χριστιανοδημοκρατικές αξίες», δήλωσε στη EURACTIV.
«Οι συμμαχίες που ενθάρρυνε στην Ιταλία και τη Σουηδία, και μπορεί κάλλιστα να προωθήσει και στην Ισπανία, δεν προκαλούν έκπληξη- άλλωστε, ήταν αυτός που υπερασπιζόταν τον Βίκτορ Όρμπαν για τόσα πολλά χρόνια», πρόσθεσε.
Στην Ιταλία, όπου η σύμπραξη ΕΛΚ-ECR έγινε πραγματικότητα, οι σοσιαλιστές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για ένα τέτοιο πείραμα σε επίπεδο ΕΕ.
«Θα ήταν παράδοξο αν εθνικιστικές δυνάμεις, όπως το ECR, αποφάσιζαν να ορίσουν την κατεύθυνση της ΕΕ τα επόμενα χρόνια», δήλωσε στη EURACTIV Ιταλίας η Λία Κουαρταπέλε, βουλευτής και επικεφαλής της ομάδας του Partito Democratico στη Βουλή των Αντιπροσώπων (κάτω βουλή).
«Είναι σημαντικό η ΕΕ να διατηρήσει ένα ισχυρό κοινωνικό αποτύπωμα στην εικόνα της για το μέλλον και να μην κινηθεί προς λύσεις μικρότερης ολοκλήρωσης, όπως θα μπορούσε να φανταστεί κανείς από μια συμφωνία μεταξύ του ECR και του ΕΛΚ», σημείωσε η ίδια.
Ο Ούντο Μπούλμαν, Γερμανός σοσιαλδημοκράτης ευρωβουλευτής του SPD, δήλωσε στη EURACTIV ότι ο Βέμπερ είναι «δημοκράτης», αλλά όταν πρόκειται για τον αυτοπροσδιορισμό του ως επικεφαλής της ομάδας του ΕΛΚ «ο μοναδικός του στόχος είναι να διασφαλίσει τη θέση ισχύος του ΕΛΚ».
«Αυτό κυριαρχεί στα πάντα. Και για την επίτευξη αυτού του στόχου, το παρακάνει», δήλωσε ο Μπούλμαν.
«Το ΕΛΚ έχει να κάνει με την εξουσία. Δεν πρόκειται για το σχέδιο του μέλλοντος. Ορισμένοι από αυτούς μπορεί να πιστεύουν ότι ο ρόλος τους στην κεντροδεξιά μπορεί να είναι να εκπαιδεύσουν τους ακροδεξιούς εξτρεμιστές να γίνουν πραγματικοί Δημοκρατικοί […] θα πρέπει μάλλον να ρίξουν μια καλή ματιά στις εξελίξεις στις ΗΠΑ με το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, όπου συνέβη το αντίθετο», προειδοποίησε ο Μπούλμαν.
«Αυτή η προσπάθεια δεν οδήγησε στην κυριαρχία των κεντροδεξιών στοιχείων στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, αλλά μάλλον στην ήττα των δημοκρατικών αξιών στο κόμμα αυτό», πρόσθεσε, προειδοποιώντας ότι το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και στο ΕΛΚ.
Ο Γερμανός πολιτικός εξήγησε ότι ενώ το ΕΛΚ εστιάζει στα παιχνίδια εξουσίας του, το S&D και οι προοδευτικοί θα πρέπει να περιγράψουν για ποιον ορίζοντα αγωνίζονται.
Ο κ. Μπούλμαν τόνισε την ανάγκη για ισότητα, τις περιβαλλοντικές προκλήσεις, καθώς και την αντιμετώπιση της συνεχώς συρρικνούμενης οικονομίας της ΕΕ.
«Αν δεν καταφέρουμε να διαχειριστούμε αυτό το μονοπάτι που θα είναι το μέλλον μας, θα δούμε τα δεξιά κινήματα να αναλαμβάνουν και τις κυβερνήσεις στην Ευρώπη, αυτό είναι σίγουρο», είπε.
«Διότι η ανισότητα θα κατατροπώσει τη δημοκρατική υπόσταση των κοινωνιών μας. Και σε διεθνές επίπεδο. Οι επιθέσεις κατά της δημοκρατίας στη Βραζιλία και στις Ηνωμένες Πολιτείες θα είναι ο προάγγελος αυτού που πρόκειται να συμβεί», κατέληξε.
Πηγή: Euractiv.gr
