Σύνταξη – Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Το πιθανό ταξίδι του Κινέζου προέδρου Xi Jinping στην Ευρώπη θεωρείται ως ένα ακόμη βήμα προς την ανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης με την ήπειρο, καθώς και οι δύο πλευρές προσβλέπουν σε ρεαλιστική συνεργασία παρά τις γεωπολιτικές τριβές, σύμφωνα με παρατηρητές.
Η ανακοίνωση του Σέρβου προέδρου Aleksandar Vucic για την επερχόμενη επίσκεψη του Xi στη χώρα του πρόσφερε την πρώτη επιβεβαίωση του ταξιδιου του Κινέζου ηγέτη στην Ευρώπη φέτος – μετά από μήνες εικασιών σχετικά με το σχέδιό του να επισκεφθεί την ήπειρο. Το Πεκίνο δεν έχει επιβεβαιώσει ότι ο Xi θα επισκεφθεί την Ευρώπη φέτος ούτε υπέδειξε ένα πιθανό δρομολόγιο.
Η Γαλλία αναμένεται επίσης να αποτελέσει σταθμό στο ταξίδι του, αφού ο Xi αποδέχθηκε την πρόσκληση του Emmanuel Macron να επισκεφθεί τη χώρα του, κατά την επίσκεψη του Γάλλου προέδρου στην Κίνα πέρυσι.
Εάν επιβεβαιωθεί το ταξίδι, θα σηματοδοτήσει την πρώτη περιοδεία του Xi στην Ευρώπη στα πλαίσια της προσωπικής διπλωματίας μετά την πανδημία του Covid. Ο Ding Yifan, ειδικός για την Ευρώπη στο Κέντρο Έρευνας Ανάπτυξης του Κρατικού Συμβουλίου, είπε ότι ένα ταξίδι του Xi θα ήταν μια ευκαιρία για την Κίνα και την Ευρώπη να μειώσουν τις «λανθασμένες αντιλήψεις» μεταξύ τους.
«Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στην Κίνα πιστεύουν ότι η Ευρώπη είναι οπαδός των ΗΠΑ – τα κύρια μέσα ενημέρωσης στην Ευρώπη πιστεύουν επίσης ότι η Κίνα υποστηρίζει τη Ρωσία (στη σύγκρουση της Ουκρανίας)», είπε. «Το κυριότερο είναι ότι οι δύο πλευρές βρίσκονται σε εντάσεις και δεν εμπιστεύονται η μία την άλλη. Ως εκ τούτου, οι πολιτικοί ηγέτες θέλουν να ενισχύσουν την επικοινωνία μέσω αυτών των πολιτικών ανταλλαγών», συμπλήρωσε ο ίδιος.
Οι σχέσεις της Κίνας με την Ευρώπη είναι σε μεγάλο βαθμό τεταμένες τα τελευταία χρόνια λόγω της σύγκρουσης στην Ουκρανία και της κλιμάκωσης της αντιπαλότητας μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον. Ενώ πολλές ευρωπαϊκές χώρες παραμένουν καχύποπτες για τους δεσμούς του Πεκίνου με τη Μόσχα, δέχονται επίσης τεράστια πίεση να συμμετάσχουν στις προσπάθειες των ΗΠΑ να περιορίσουν την πρόσβαση της Κίνας σε κρίσιμο υλικό και τεχνολογίες λόγω ανησυχιών εθνικής ασφάλειας.
Οι δύο πλευρές έχουν επίσης ανταλλάξει κατηγορίες για αθέμιτο ανταγωνισμό και προστατευτισμό σχετικά με την εμπορική ανισορροπία εις βάρος της ΕΕ ύψους περίπου 400 δισεκατομμυρίων ευρώ. Οι εντάσεις έχουν αυξηθεί από τότε που η ΕΕ ξεκίνησε έρευνα σε κινέζους κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων για κρατικές επιδοτήσεις τον Οκτώβριο και η Κίνα τον περασμένο μήνα απάντησε με έρευνα αντιντάμπινγκ για τις πωλήσεις μπράντι.
Το Πεκίνο και οι Βρυξέλλες συμμετέχουν σε ανταλλαγές υψηλού επιπέδου από τότε που η Κίνα άνοιξε ξανά μετά την πανδημία, με τον Γερμανό Καγκελάριο Olaf Scholz να επισκέπτεται την Κίνα τον Νοέμβριο του 2022 και να σχεδιάζει να επισκεφθεί ξανά τον Απρίλιο. Οι ηγέτες της ΕΕ Ursula von der Leyen και Charles Michel καθώς και ο Macron επισκέφτηκαν την Κίνα πέρυσι.
Ο Sebastian Contin Trillo – Figueroa, αναλυτής ΕΕ – Ασίας στο Asia Global Institute του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ, δήλωσε ότι η σύνοδος κορυφής ΕΕ – Κίνας που πραγματοποιήθηκε στο Πεκίνο τον Δεκέμβριο υπό την συμπροεδρία του Κινέζου πρωθυπουργού Li Qiang, σηματοδότησε μια «σημαντική αμοιβαία αλλαγή στην προοπτική».
«Και οι δύο πλευρές στόχευσαν σε βαθύτερη αμοιβαία κατανόηση και κατέβαλαν προσπάθειες για να αποτρέψουν τη σύγκρουση», είπε ο Trillo – Figueroa.
Πρόσθεσε ότι και οι δύο πλευρές αναγνώρισαν τη σημασία του στρατηγικού διαλόγου για την εστίαση σε βασικά ζητήματα, όπως οι εμπορικές τους σχέσεις, που υποδεικνύουν μια στροφή προς «ρεαλιστική πολιτική και όχι συμβολικές διαμάχες».
Η σύνοδος κορυφής τον Δεκέμβριο είδε τους ηγέτες της ΕΕ να παραμένουν σταθεροί στις απόψεις τους για τις μακροχρόνιες οικονομικές ανισορροπίες μεταξύ Πεκίνου και Βρυξελλών, και τους επιχειρηματικούς δεσμούς της Κίνας με τη Ρωσία στην προσπάθεια παροχής βοήθειας στις πολεμικές προσπάθειες της στην Ουκρανία. Και οι δύο πλευρές απέρριψαν την ιδέα της αποσύνδεσης μεταξύ τους και συμφώνησαν να συνεχίσουν την πραγματιστική συνεργασία σε τομείς όπως η κλιματική αλλαγή και η τεχνητή νοημοσύνη.
Ο Trillo – Figueroa πρόσθεσε ότι καθως η Κίνα κινείται προς την αναζωογόνηση της διαπροσωπικής διπλωματίας με την Ευρώπη, δινει προτεραιότητα στη Γερμανία και τη Γαλλία. Αλλά εάν η Σερβία επιλεχθεί ως η πρώτη χώρα που θα επισκεφθεί στην ευρωπαϊκή περιοδεία του ο Xi, θα έστελνε ένα «στρατηγικό μήνυμα» σε άλλους ευρωπαίους ηγέτες.
«Η επιλογή της Σερβίας για αυτή την πρώτη επίσκεψη αποτελεί μια τολμηρή διπλωματική δήλωση, που ενδεχομένως αναδιαμορφώνει τις προτεραιότητες των Ευρωπαίων ηγετών στις μελλοντικές τους δεσμεύσεις», είπε.
Η Κίνα έχει από καιρό ισχυρούς δεσμούς με τη Σερβία, η οποία υποστηρίζει την κυριαρχία του Πεκίνου στην Ταϊβάν και είναι σημαντικός εταίρος της Πρωτοβουλίας Belt and Road της Κίνας στα Βαλκάνια. Το Πεκίνο δεν αναγνώρισε το Κοσσυφοπέδιο – το οποίο κήρυξε την ανεξαρτησία του από τη Σερβία το 2008 – ως χώρα. Το Βελιγράδι διατήρησε επίσης στενούς δεσμούς με τη Μόσχα κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία, απογοητεύοντας πολλά ευρωπαϊκά κρατη.
Ο Ding είπε επίσης ότι η Γαλλία είναι πιθανό να είναι προορισμός της ευρωπαϊκής περιοδείας του Xi, επειδή η φετινή χρονιά σηματοδοτει την 60ή επέτειο των διμερών δεσμών Κίνας – Γαλλίας και «η στάση της Γαλλίας είναι πολύ κρίσιμη στη Δύση». Ο Macron έχει υποστηρίξει εδώ και καιρό τη «στρατηγική αυτονομία» της Ευρώπης και προέτρεψε την ήπειρο να μην γίνει «υποτελής» των ΗΠΑ και να μην παρασυρθεί στην κλιμάκωση των εντάσεων με την Κίνα. Η Κίνα έχει τονίσει συχνά τις απόψεις του, προτρέποντας την Ευρώπη να τηρήσει αυτήν την αρχή εν μέσω γεωπολιτικών περιπλοκών.
Ο Victor Gao, αντιπρόεδρος του Κέντρου για την Κίνα και την Παγκοσμιοποίηση με έδρα το Πεκίνο και πρόεδρος – καθηγητής του Πανεπιστημίου Soochow στην επαρχία Τζιανγκσού, δήλωσε ότι η Κίνα αναμένεται να κάνει ξανά το ίδιο κάλεσμα κατά την επίσκεψη του Xi στην Ευρώπη. «Η Κίνα είναι πολύ πρόθυμη να χορέψει ένα ταγκό με την Ευρώπη, να επικεντρωθεί στην οικονομική και τεχνολογική συνεργασία – αλλά να μην εμπλακεί σε ιδεολογική αντιπαράθεση», πρόσθεσε.
Πηγή: South China Morning Post