Το Βέλγιο, η Ολλανδία και η Ισπανία ήταν ιστορικά οι κύριες πύλες εισόδου της κοκαΐνης στη Δυτική Ευρώπη από τις χώρες των Άνδεων.
Αλλά οι παραδοσιακοί δρόμοι διακίνησης κοκαΐνης αλλάζουν, όπως και ο ρόλος της Ευρώπης στην παραγωγή και το εμπόριο ναρκωτικών. Αυτές οι αλλαγές οδηγούν στην ιστορικά υψηλή διαθεσιμότητα του συγκεκριμένου ναρκωτικού στην ήπειρο, σύμφωνα με τον οργανισμό φαρμάκων της Ευρωπαϊκής Ένωσης EMCDDA και την Europol.
Η Ευρώπη παίζει τώρα ρόλο στην παραγωγή κοκαΐνης -όχι μόνο στη διανομή- καθώς και σε συνεργασία με εγκληματικές ομάδες στο μπλοκ για την επέκταση των αγορών, ανέφεραν οι υπηρεσίες.
«Οι νέες μας αναλύσεις δείχνουν ότι αντιμετωπίζουμε τώρα μια αυξανόμενη απειλή από μια πιο ποικιλόμορφη και δυναμική αγορά ναρκωτικών, η οποία καθοδηγείται από τη στενότερη συνεργασία μεταξύ ευρωπαϊκών και διεθνών εγκληματικών οργανώσεων», δήλωσε ο διευθυντής του ΕΚΠΝΤ Alexis Goosdeel και πρόσθεσε: «Αυτό είχε ως αποτέλεσμα επίπεδα ρεκόρ διαθεσιμότητας ναρκωτικών, αύξηση της βίας και της διαφθοράς και μεγαλύτερα προβλήματα υγείας».
Η κοκαΐνη είναι πλέον το δεύτερο πιο συχνά καταναλωμένο παράνομο ναρκωτικό στην Ευρώπη μετά την κάνναβη, με λιανικό εμπόριο που υπολογίζεται στα 10,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Τι σημαίνει όμως αυτή η διαθεσιμότητα για κατανάλωση στο μπλοκ και ποια χώρα έχει πληγεί περισσότερο από τον εθισμό;
Ποια χώρα της ΕΕ καταναλώνει περισσότερο κοκαΐνη;
Τα επίπεδα κατανάλωσης κοκαΐνης ποικίλλουν μεταξύ των χωρών, αλλά είναι στα υψηλότερα επίπεδα στο νότο και στα δυτικά της ηπείρου.
Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του ΕΚΠΝΤ, περίπου 14 εκατομμύρια ενήλικες στην ΕΕ ηλικίας 15-64 ετών – σχεδόν το 5%- έχουν δοκιμάσει κοκαΐνη κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Περίπου 3,5 εκατομμύρια κατανάλωσαν το ναρκωτικό τον τελευταίο χρόνο, σύμφωνα με την τελευταία ευρωπαϊκή έκθεση για τα ναρκωτικά που δημοσιεύθηκε πέρυσι.
Από τα 3,5 εκατομμύρια Ευρωπαίους που κατανάλωσαν κοκαΐνη τον τελευταίο χρόνο, τα 2,2 εκατομμύρια ήταν νεαροί ενήλικες ηλικίας μεταξύ 15 και 34 ετών.
Η επικράτηση της κοκαΐνης είναι ιδιαίτερα υψηλή στην Αυστρία, όπου το 5,6% του νεαρού ενήλικου πληθυσμού κατανάλωσε το ναρκωτικό κατά την περίοδο 2021-2022, ακολουθούμενη από την Ιρλανδία (4,8 %), την Κροατία (3,9 %), την Ολλανδία (3,5 %), Ισπανία και Γαλλία (3,2%)
Οι ενήλικες Ισπανοί είναι οι πιο πιθανό να καταναλώνουν κοκαΐνη κατά τη διάρκεια της ζωής τους με 11,2 %, ακολουθούμενοι από εκείνους που κατοικούν στην Ιρλανδία (8,3 %).
Οι χώρες με τον χαμηλότερο ποσοστό κατανάλωσης είναι στην Ανατολική Ευρώπη. Στην Πολωνία και τη Λιθουανία, μόνο το 0,7 % των ενηλίκων θα καταναλώσει κοκαΐνη στη διάρκεια της ζωής του, ακολουθούμενο από τη Σλοβακία (0,9 %).
Η Μάλτα (0,5%) έχει επίσης σημαντικά χαμηλά επίπεδα κατανάλωσης κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου.
Χαμηλή απορρόφηση θεραπείας απεξάρτησης
«Η κοκαΐνη είναι άσπρη, όχι σκούρα, μυρίζεται χωρίς ένεση, καταναλώνεται σε μοντέρνες ντίσκο, όχι σε υδρορροές πόλεων, είναι το ψυχικό καύσιμο των νικητών της κοινωνίας, όχι το ναρκωτικό των ηττημένων» λέει ο Antonio Maria Costa, πρώην επικεφαλής των Ηνωμένων Εθνών. «Ο εθισμός στα ναρκωτικά είναι μια ασθένεια και πρέπει να προλαμβάνεται και να αντιμετωπίζεται όπως κάθε άλλη ασθένεια, όπως η φυματίωση ή ο HIV. Ο έλεγχος των ναρκωτικών δεν είναι ηθικό ζήτημα. Δεν είναι πολιτικό ή ιδεολογικό ζήτημα – δεν πρέπει να υπάρχει πολιτική αριστερά ή δεξιά Είναι θέμα υγείας» επισημαίνει στη συνέχεια.
Πάνω από 50.000 άτομα εισήλθαν σε θεραπεία απεξάρτησης για κατάχρηση κοκαΐνης στην Ευρώπη, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Έκθεση για τα Ναρκωτικά του 2021. Το 15 % ήταν γυναίκες και 85% άνδρες.
Η μέση ηλικία για την πρώτη έναρξη θεραπείας είναι τα 35 έτη, περισσότερο από μια δεκαετία μετά τη μέση ηλικία που οι χρήστες καταναλώνουν για πρώτη φορά στα 23 έτη.
Η πανδημία του COVID-19 έφερε μαζί της μια δίκαιη μείωση της χρήσης κοκαΐνης, πιθανότατα λόγω του κλεισίματος των νυχτερινών σημείων και των χώρων ψυχαγωγίας. Ωστόσο, πρόσφατες αναλύσεις δείχνουν ότι τα επίπεδα χρήσης έχουν επιστρέψει στα προ πανδημίας επίπεδα.
Ποσότητες ρεκόρ κοκαΐνης συνεχίζουν να κατάσχονται κάθε χρόνο, ιδίως στην Αμβέρσα του Βελγίου, το κορυφαίο λιμάνι για κατασχέσεις κοκαΐνης στην Ευρώπη.
Αυτή η συνεχιζόμενη αύξηση, λέει το ΕΚΠΝΤ, σε συνδυασμό με άλλους δείκτες, υποδηλώνει ότι η ανοδική τάση στη διαθεσιμότητα αυτού του φαρμάκου που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια δεν έχει αλλάξει.
Οι θάνατοι από τα ναρκωτικά συνολικά στην ΕΕ
Το ποσοστό θνησιμότητας λόγω υπερβολικής δόσης ναρκωτικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως σημειώνεται στην Ευρωπαϊκή Έκθεση για τα Ναρκωτικά του 2022, υπολογίστηκε σε 15 θανάτους ανά εκατομμύριο στον ενήλικο πληθυσμό, που ισοδυναμεί με περισσότερους από 5.800 ετήσιους θανάτους που αφορούν ένα ή περισσότερα παράνομα ναρκωτικά.
Αυτή η εκτίμηση ανέρχεται σε περισσότερους από 6.400 θανάτους, αν συμπεριληφθούν η Νορβηγία και η Τουρκία που δεν είναι μέλη της ΕΕ.
Θάνατοι από ναρκωτικά στην ΕΕ μεταξύ ενηλίκων ηλικίας 15-64 ετών, 2020
Οι θάνατοι που προκλήθηκαν από ναρκωτικά στην ΕΕ το 2012 και το 2020, ανά ηλικιακή ομάδα
Αυτοί οι θάνατοι μεταξύ χρηστών ναρκωτικών θεωρούνται ως επί το πλείστον πρόωροι, επηρεάζοντας κυρίως άτομα τριάντα και σαράντα. Οι άνδρες αντιπροσωπεύουν τα τρία τέταρτα αυτών. Η σχετιζόμενη με τα ναρκωτικά θνησιμότητα είναι ένας περίπλοκος ορισμός επειδή υπάρχουν δύο συστατικά. θάνατοι που προκαλούνται άμεσα από παράνομα ναρκωτικά και εκείνοι που πεθαίνουν από αιτίες που σχετίζονται με τα ναρκωτικά, για παράδειγμα, άτομα που χάνουν τη ζωή τους λόγω ασθενειών που μεταδίδονται με κοινή χρήση βελόνων όπως το AIDS και η ηπατίτιδα.
Αριθμός θανάτων λόγω ναρκωτικών που αναφέρθηκαν το 2020 ανά ηλικιακή ομάδα
Ο ορισμός των θανάτων που προκαλούνται από τα ναρκωτικά που χρησιμοποιεί το ΕΚΠΝΤ είναι «άτομα που πεθαίνουν απευθείας λόγω χρήσης παράνομων ουσιών», αν και διευκρινίζουν ότι συχνά συμβαίνουν σε συνδυασμό με άλλες ουσίες, όπως το αλκοόλ ή τα ψυχοδραστικά φάρμακα.
Η Γερμανία, η Σουηδία, η Ισπανία και η Γαλλία μαζί αντιπροσώπευαν σχεδόν το ήμισυ (48%) του συνολικού Ευρωπαϊκού αριθμού θανάτων που σχετίζονται με τα ναρκωτικά.
Το ΕΚΠΝΤ αποδίδει αυτό εν μέρει στο μέγεθος των πληθυσμών που βρίσκονται σε κίνδυνο σε αυτές τις χώρες, αλλά και στην ανεπαρκή αναφορά σε ορισμένες άλλες χώρες.
Όσον αφορά τη διάκριση των φύλων, το 21% των θανάτων που προκλήθηκαν από τα ναρκωτικά ήταν γυναίκες και το 79% ήταν άνδρες. Το 39 % ήταν μεταξύ 25-39 ετών και το 45 % ήταν μεταξύ 40 και 64 ετών, με μέση ηλικία τα 41 έτη.
Πηγή: Euronews.next