Του Κώστα Μπετινάκη
H Άγκυρα δέχεται συνεχώς πιέσεις από το ΝΑΤΟ να σφραγίσει σε μήκος 70 χιλιομέτρων τα νότια σύνορά της, από την πόλη Κίλις ως την Καρκαμίς, προκειμένου να αποτρέψει το λαθρεμπόριο, όπλων, πετρελαίου και πολεμιστών με το Ισλαμικό Χαλιφάτο (ISIS).
Η Άγκυρα κατηγορείται πως δεν λαμβάνει μέτρα για να σταματήσει το κάθε μορφής λαθρεμπόριο που πραγματοποιεί το ΧαλιφάτοΕίναι η περιοχή που, παρά τις προελάσεις των Κούρδων της Συρίας από την άλλη μεριά των τουρκικών συνόρων, εξακολουθεί να τελεί υπό τον έλεγχο των τζιχαντιστών.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις γνωρίζουν ότι από αυτές τις τρύπες-διόδους στα τουρκο-συριακά σύνορα, περνούν οι πολίτες τους που έχουν εκπαιδευθεί από εξτρεμιστικές οργανώσεις όπως το ISIS για να εκτελέσουν τρομοκρατικές αποστολές σε δυτικό έδαφος.
Η μάχη ενάντια στο Χαλιφάτο φάνηκε να συνδέεται με τη γραμμή 560 μιλίων που χωρίζει την Τουρκία από τη Συρία.
Τουρκική προειδοποιητική πινακίδα, στην πόλη Καρκαμίς
Η Ρωσία επανειλημμένα έχει κατηγορήσει την Άγκυρα ότι, αν δεν σφραγίσει τα νότια σύνορά της, δεν πρόκειται να διακόψει τη ροή από τις προμήθειες και τους εθελοντές που προορίζονται για τη ριζοσπαστική ομάδα των τζιχαντιστών.
Τούρκοι στρατιώτες περιπολούν με θωρακισμένα οχήματα τη μεθοριακή γραμμή, σε αρκετά σημεία της οποίας έχει ανεγερθεί τείχος ύψους τριών μέτρων, για να αντικαταστήσει το ακανθωτό συρματόπλεγμα.
Σποραδικά έχουν δημιουργηθεί και φυλάκια-πύργοι ελέγχου για να ελέγχουν τη γραμμή. Μέτρα, όμως, που δεν κρίνονται αρκετά για τη θεωρούμενη από και από τους συμμάχους της Τουρκίας «διάτρητη περιοχή».
Έτσι εξακολουθεί να κατηγορείται η Άγκυρα πως διστάζει να λάβει αυστηρότερα μέτρα και να σταματήσει η παράνομη διακίνηση ανθρώπων, εφοδίων και κάθε μορφής λαθρεμπορίου με το δίκτυο που έχει δημιουργήσει στην περιοχή το Χαλιφάτο.
Αμερικανοί αξιωματούχοι ανέφεραν πως έχουν εφοδιάσει τους Τούρκους συνοριοφύλακες με ειδική τεχνολογία ανίχνευσης, όπως αερόστατα επιτήρησης και ανιχνευτές υπόγειων τούνελ.
Παρά την αυστηρή επιτήρηση όμως, όπως περιγράφει ο 37χρονος Ισμαήλ στη «Χουριέτ» σε ένα καφέ κοντά στο χωριό Akıncı, «είναι πιο δύσκολο αλλά όχι ακατόρθωτο να περάσεις τα σύνορα. Απλώς η τιμή έχει γίνει τώρα ακριβότερη. Πείτε μου πως θέλετε να περάσετε, θα σας πω πότε και πού και πόσα και θα γίνει».
Τουρκικές στρατιωτικές πηγές παραδέχονται ότι μόνο τις τελευταίες 10 ημέρες 121 άτομα προσπάθησαν να περάσουν τα σύνορα. Εξ αυτών οι μισοί ήταν ανήλικοι και περίπου 10 ήταν ξένοι πολίτες.
Το μεθοριακό τείχος συνεχώς επεκτείνεται αλλά οι «διαρροές» εξακολουθούν…
Σε μερικά σημεία το ύψος του τείχους ξεπερνά τα τέσσερα μέτρα, ιδιαίτερα κοντά στο Γκαζιάντεπε. Αυτό συμβαίνει όχι μόνο για τον φόβο διαρροής τζιχαντιστών, αλλά και ανεφοδιασμού του ΡΚΚ από Κούρδους της Συρίας.
Ήδη έχει κατασκευαστεί μεθοριακό τσιμεντένιο τείχος 23 χιλιομέτρων, το οποίο συνεχίζει σε πυκνό κοφτερό συρματόπλεγμα μήκους 108 χιλιομέτρων και μετά πάσσαλοι σε μήκος 386 χιλιομέτρων.
Το ISIS έχει καταλάβει σημαντικά τμήματα του εδάφους στη συριακή μεθόριο και η στεγανοποίηση ή η επάνδρωση μιας τέτοιας απόστασης είναι εξαιρετικά δαπανηρή και απαιτεί τεράστιο αριθμό προσωπικού ασφαλείας.
Μερικοί επικριτές, συμπεριλαμβανομένων του Βλαντίμιρ Πούτιν και του Κούρδου ηγέτη της αντιπολίτευσης Σελαχετίν Ντεμιρτάς, ισχυρίστηκαν ότι άλλοι παράγοντες παίζουν ρόλο στην προσέγγιση της Άγκυρας σχετικά με τα νότια σύνορά της.
Γεγονός είναι πως η Τουρκία ανοιχτά και κρυφά υποστηρίζει στοιχεία της ένοπλης συριακής αντιπολίτευσης, δραστηριότητα που θα ήταν δύσκολη αν τα σύνορα ήταν ερμητικά κλειστά.
Δορυφορικές εικόνες που κυκλοφόρησαν το 2015 από το Υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας φαίνεται να δείχνουν ότι η Τουρκία εξακολουθεί να εμπορεύεται λαθραίο πετρέλαιο μέσω των νότιων συνόρων της.
Η Τουρκία και το ISIS, όπως έχουν υποστηρίξει Ρώσοι αξιωματούχοι, είναι σύμμαχοι και προσπαθούν να βγάλουν χρήματα. Η πόλη Γκαζιάντεπε, όπως σημειώνει τοπικός ακτιβιστής, ουσιαστικά λειτουργεί ως ένα «κέντρο ανθρώπινων πόρων» για το Iσλαμικό Χαλιφάτο.
Τι λέει η ιστορία
Όταν πριν από σχεδόν έναν αιώνα τραβήχτηκε η γραμμή για τα σύνορα στη Μέση Ανατολή, τα όρια μεταξύ Συρίας και Τουρκίας επιβλήθηκαν με την τουρκική συναίνεση.
Η Άγκυρα τα αναγνώρισε επίσημα το καλοκαίρι του 1923 με την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης (τη συμφωνία που έβαλε τέλος στις εχθροπραξίες μεταξύ της συμμαχίας των νικητών του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και την εκκολαπτόμενη κυβέρνηση της Τουρκίας).
Το 1938, η Γαλλία συμφώνησε να παραχωρήσει τη συριακή επαρχία της Αλεξανδρέττας (σύγχρονη Χατάι) στην Τουρκία, ως αναγνώριση του ευμεγέθους τουρκόφωνου πληθυσμού της περιοχής.
Για να ενισχύσει την τουρκική πλειονότητα στη Χατάι και σε άλλες παραμεθόριες επαρχίες, η Άγκυρα απομάκρυνε βίαια μερικές τοπικές φυλές και επανεγκατέστησε στην περιοχή εσωτερικά εκτοπισμένους βαλκανικούς, τουρκικούς και αραβικούς πληθυσμούς.
Η προσπάθεια του «εκτουρκισμού», όμως, όλων εκείνων που ζούσαν κατά μήκος των συνόρων ουδέποτε πέτυχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Αποδείχτηκε αδύνατο να αναγκαστούν οι έποικοι να παραμείνουν στα προσδιορισμένα εδάφη ή τις πόλεις. Πολλοί από τις κοινότητες που είχαν εκδιωχθεί από τα σύνορα τελικά επέστρεψαν. Αποτέλεσμα είναι τα σύνορα να διατηρούν γλωσσική και κοινωνική ασάφεια.
