Έπεσε το βράδυ της Τετάρτης (4/12) η κυβέρνηση του Μισέλ Μπαρνιέ, καθώς υπερψηφίστηκε η πρόταση μομφής στη γαλλική εθνοσυνέλευση.
Με 331 βουλευτές υπέρ της πρότασης μομφής (για να περνούσε η πρόταση χρειάζονταν 288 ψήφοι, αφού δύο έδρες είναι κενές σε σύνολο 577 εδρών), η κυβέρνηση του εκλεκτού του προέδρου της Δημοκρατίας Εμανουέλ Μακρόν, Μισέλ Μπαρνιέ, αποδείχθηκε η εφημερότερη κυβέρνηση της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας. Είναι η δεύτερη φορά που μεταπολεμικά πέφτει μία κυβέρνηση εν ενεργεία, μετά από εκείνη την ιστορική κατάρρευση της κυβέρνησης του Ζορζ Πομπιντού.
Ο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος βρίσκεται στη Σαουδική Αραβία για να προωθήσει τις γαλλικές πωλήσεις οπλικών συστημάτων, είναι από σήμερα υποχρεωμένος, και για λόγους πολιτικού τακτ, να ορίσει νέο πρωθυπουργό μέχρι την πραγματοποίηση των εγκαινίων της αναστηλωμένης Παναγίας των Παρισίων.
Αυτό σημαίνει πως ο πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας δεν διαθέτει ούτε χρόνο ούτε άνεση κινήσεων.
Όπως μετέδωσε γαλλικό τηλεοπτικό κανάλι, ο πρόεδρος Μακρόν πρόκειται να απευθυνθεί στο έθνος το βράδυ της Πέμπτης (στις 21:00 ώρα Ελλάδος), μέσω έκτακτου διαγγέλματος, όπως μετέδωσε γαλλικό τηλεοπτικό κανάλι.
Η αυτοκαταστροφική απόφαση να διαλύσει τη Βουλή και να κηρύξει πρόωρες εκλογές τελικά του γύρισε μπούμερανγκ, με αποτέλεσμα ο Εμανουέλ Μακρόν να βρίσκεται στο επίκεντρο μίας ευρύτερης πολιτικής κρίσης, η οποία στο τέλος της μπορεί και να σημαίνει την πρόωρη λήξη της θητείας του.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης που προηγήθηκε της ψηφοφορίας, υπέρ της μομφής στην κυβέρνηση τάχθηκαν οι εκπρόσωποι των κομμάτων της Αριστεράς καθώς και του ακροδεξιού κόμματος της Μαρίν Λε Πεν.
Κατά της πρότασης μομφής στην κυβέρνηση Μπερνιέ τάχθηκαν οι εκπρόσωποι των κομμάτων της λεγόμενης προεδρικής πλειοψηφίας που στηρίζει τον πρόεδρο της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, καθώς και το Ρεπουμπλικανικό κόμμα.
Οι εκπρόσωποι των κομμάτων της συμπολίτευσης έκαναν λόγο για ανίερη συμμαχία της Ακροδεξιάς με τα κόμματα της Αριστεράς, ενώ οι εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης υποστήριξαν λίγο-πολύ ότι η πτώση της κυβέρνησης Μπαρνιέ ήταν επιβεβλημένη.
Ο Μπαρνιέ είναι υποχρεωμένος να υποβάλλει την παραίτησή του
Ο Μπαρνιέ, ο οποίος ασκεί τα καθήκοντά του μόλις τρεις μήνες, είναι πλέον υποχρεωμένος να υποβάλει την παραίτησή του και την παραίτηση της κυβέρνησής του στον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. Η έκβαση της ψηφοφορίας βαθαίνει την πολιτική κρίση της Γαλλίας και αποτελεί ένα σημαντικό πλήγμα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τη στιγμή που η Γερμανία είναι επίσης βυθισμένη σε εκστρατεία βουλευτικών εκλογών μέχρι τον Φεβρουάριο και εβδομάδες πριν από την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Ο Μπαρνιέ είναι πιθανό να παραμείνει ως υπηρεσιακός πρωθυπουργός όσο ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν επιλέγει τον διάδοχό του. Υπάρχει επίσης η πιθανότητα ο Μακρόν να διορίσει μια μη εκλεγμένη κυβέρνηση τεχνοκρατών, η οποία πιθανότατα δεν θα είχε μεγάλη διάρκεια.
Η συζήτηση στην Εθνοσυνέλευση ήταν έντονη, με τον Laurent Wauquiez των Ρεπουμπλικάνων να κατηγορεί την ακροδεξιά και τη ριζοσπαστική αριστερά, οι οποίες κατέθεσαν αμφότερες προτάσεις μομφής, ότι επέλεξαν το χάος από την υπευθυνότητα. Η Δεξιά και η Αριστερά υποστήριξαν ότι ο Μπαρνιέ απέτυχε να ακούσει τα αιτήματά τους σχετικά με τον προϋπολογισμό, τον οποίο προώθησε τη Δευτέρα χωρίς κοινοβουλευτική ψηφοφορία, με αποτέλεσμα να προκαλέσει σημερινή ψηφοφορία.
Η ανατροπή της κυβέρνησης Μπαρνιέ μετά από μόλις τρεις μήνες στην εξουσία, θέτει στον Μακρόν ένα δίλημμα για το πώς να προχωρήσει και ποιον να διορίσει στη θέση του.
Το Σύνταγμα είναι σαφές: Μόνο ο Εμανουέλ Μακρόν μπορεί να διορίσει τον πρωθυπουργό που θα διαδεχθεί τον Μισέλ Μπαρνιέ σε περίπτωση αποπομπής του καθώς δεν μπορούν να διεξαχθούν νέες βουλευτικές εκλογές πριν από τον Ιούλιο, επειδή σύμφωνα με το γαλλικό Σύνταγμα, η Εθνοσυνέλευση πρέπει να παραμείνει σε λειτουργία για τουλάχιστον ένα χρόνο.
Σε ό,τι αφορά το μείζον πρόβλημα της έγκρισης του κρατικού προϋπολογισμού της Γαλλίας για το 2025 δύο είναι τα πιθανά σενάρια: Το πρώτο είναι να σχηματιστεί μία νέα κυβέρνηση που με συνοπτικές διαδικασίες θα τον εγκρίνει και το δεύτερο σενάριο είναι, έπειτα από απόφαση της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης, να μην καταρτιστεί -μέχρι νεωτέρας- νέος προϋπολογισμός και να συνεχίσει να λειτουργεί το κράτος έχοντας ως οροφή εσόδων και δαπανών αυτές του 2024.
«Η πραγματικότητα του γαλλικού χρέους δεν θα εξαφανιστεί διά μαγείας»
«Αυτή η πραγματικότητα παραμένει, δεν θα εξαφανιστεί διά μαγείας μέσω των προτάσεων μομφής», είπε νωρίτερα στην ομιλία του ο Γάλλος πρωθυπουργός.
Το έλλειμμα της χώρας θα ξεπεράσει το 6%, μακριά από το 4,4% που είχε προβλέψει ο Μπρούνο Λεμέρ, πρώην υπουργός Οικονομίας. «Το χρέος θα υπάρχει πάντα», τόνισε.
«Δεν μου ήταν ευχάριστο που παρουσίασα σχεδόν μόνο δύσκολα μέτρα. Θα προτιμούσα να μοιράσω χρήματα», συνέχισε, προτού προειδοποιήσει τους βουλευτές ότι «αυτή η πραγματικότητα δεν θα εκλείψει ως δια μαγείας με την πρόταση μομφής».
Η ριζοσπαστική αριστερά κάλεσε τον πρόεδρο Μακρόν να παραιτηθεί – Η Λεπέν του ζήτησε να αναλάβει τις ευθύνες του
Το κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς «Ανυπότακτη Γαλλία» (LFI) ζήτησε απόψε την παραίτηση του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, μετά την υπερψήφιση στη γαλλική Εθνοσυνέλευση της πρότασης μομφής σε βάρος της κυβέρνησης του Μισέλ Μπαρνιέ.
Η επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του LFI Ματίλντ Πανό αξίωσε «από τον Εμανουέλ Μακρόν να αποχωρήσει», ζητώντας «πρόωρες προεδρικές εκλογές».
Το μέλλον του Μακρόν, του οποίου η θητεία ολοκληρώνεται το 2027, δεν συνδέεται ωστόσο με την κατάρρευση της κυβέρνησης Μπαρνιέ.
Από την πλευρά της, η επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του ακροδεξιού Εθνικού Συναγερμού Μαρίν Λεπέν κάλεσε τον Γάλλο πρόεδρο να αναλάβει τις ευθύνες του, χωρίς ωστόσο να ζητήσει ξεκάθαρα την παραίτηση του. Αντιθέτως ανέφερε ότι σκοπεύει να αφήσει τον νέο πρωθυπουργό να εργαστεί ούτως ώστε να καταλήξει σε έναν κρατικό προϋπολογισμό αποδεκτό για όλους.
Σιοτί: «Ο προϋπολογισμός αυξάνει τις δημόσιες δαπάνες»
Ο Έρικ Σιοτί, ο πρώην πρόεδρος των Ρεπουμπλικανών και νυν επικεφαλής της παράταξης «Ένωση της Δεξιάς για τη Δημοκρατία» που έχει συμμαχήσει με την ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση, δήλωσε από το βήμα της Εθνοσυνέλευσης ότι ο προϋπολογισμός της κυβέρνησης δεν θα περικόψει τις δημόσιες δαπάνες.
«Αντίθετα, συνεχίζει να τις αυξάνει», πρόσθεσε «Είναι επίσης ένας προϋπολογισμός που δεν μπορεί να κάνει οικονομίες. Ένας προϋπολογισμός που δεν έχει εκφράσει καμία επιθυμία να μειώσει το πεδίο εφαρμογής ενός κράτους που έχει γίνει επεμβατικό, παραλύοντας όλους όσοι θέλουν να καινοτομήσουν».
Ο Σιοτί κατηγόρησε τον Μπαρνιέ ότι στοχεύει να «αιμορραγήσει τον γαλλικό λαό» με φόρους και υπόσχεται ότι η ριζοσπαστική δεξιά «θα προστατεύει πάντα τον γαλλικό λαό από την υπερβολική φορολογία».
Η Λεπέν κατηγόρησε τον Μπαρνιέ ότι δεν προσπάθησε αρκετά για να επέλθει ένας συμβιβασμός
Η επικεφαλής των βουλευτών της Εθνικής Συσπείρωσης (RN), Μαρίν Λεπέν, υπερασπίστηκε την πρόταση μομφής της ομάδας της, χαιρετίζοντας μια «πρωτοφανή κοινοβουλευτική στιγμή από το 1962» που θα σφραγίσει, σύμφωνα με την ίδια, το τέλος μιας «κυβέρνησης της περίστασης».
«Θέλαμε να πιστέψουμε, προφανώς λανθασμένα, ότι δεν θα ήσασταν η απλή συνέχεια ενός συστήματος που απορρίφθηκε κατά τις τελευταίες εκλογές», είπε στον Μισέλ Μπαρνιέ.
Σχολιάζοντας επί του προϋπολογισμού, η Λεπέν είπε ότι «καθιστά ομήρους τους Γάλλους και ιδιαίτερα τους πιο ευάλωτους, χαμηλοσυνταξιούχους, άρρωστους, φτωχούς εργάτες, Γάλλους που θεωρούνται πολύ πλούσιοι για να βοηθηθούν» και απευθυνόμενη στον Μπαρνιέ πρόσθεσε «έδωσες μόνο μία απάντηση: φόρο, φόρο και περισσότερο φόρο».
«Ο προϋπολογισμός που απορρίπτουμε σήμερα όχι μόνο αρνείται τις υποσχέσεις σας», λέει. «Δεν έχει κατεύθυνση ή όραμα. Είναι ένας τεχνοκρατικός προϋπολογισμός που συνεχίζει να διολισθαίνει στην πλαγιά, προσέχοντας πολύ να μην αγγίξει τον πόλο τοτέμ που είναι εκτός ελέγχου μετανάστευσης».
«Οι μόνες κόκκινες γραμμές που έχουν εγκαταλειφθεί εδώ και τρεις μήνες είναι τελικά αυτές των βουλευτών σας», είπε η Λεπέν, εκφράζοντας τη λύπη της που η κυβέρνηση αρνήθηκε να υποστηρίξει την αναπροσαρμογή των συντάξεων με βάση τον πληθωρισμό, που ζήτησε το κόμμα της.
«Μας αναγκάζουν να συνδυάσουμε τις φωνές μας με την άκρα αριστερά», δήλωσε μεταξύ άλλων η επικεφαλής της Εθνικής Συσπείρωσης.
Η Λεπέν κατηγόρησε επίσης τον Μπαρνιέ ότι δεν προσπάθησε αρκετά για να επέλθει ένας συμβιβασμός.
Ποιον θα επιλέξει ο Μακρόν για νέο πρωθυπουργό;
Μετά την είδηση από το πρακτορείο Reuters ότι ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν σκοπεύει να εγκαταστήσει άμεσα νέο πρωθυπουργό μέχρι το Σάββατο, όταν ηγέτες από όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, συγκεντρωθούν στο Παρίσι για την επαναλειτουργία του καθεδρικού ναού της Παναγίας των Παρισίων σε περίπτωση κατάρρευσης της κυβέρνησης, έχει ξεκινήσει η ονοματολογία για τους πιθανούς υποψηφίους.
Τα ονόματα που έχουν ακουστεί είναι εκείνα των: Μπερνάρ Καζνέβ, Ξαβιέ Μπερτράν, Σεμπαστιάν Λεκορνί. «Τίποτα δεν έχει αποφασιστεί», ήταν ωστόσο η απάντηση του Ελιζέ σε σχετική ερώτηση.
Γιατί η Γαλλία δεν μπορεί να πάει σε πρόωρες εκλογές
Η πολιτική κρίση που έχει καταλάβει τη Γαλλία έρχεται μόλις λίγες εβδομάδες μετά την κατάρρευση του γερμανικού συνασπισμού του Όλαφ Σολτς. Τα δύο ισχυρότερα κράτη της ΕΕ βρίσκονται σε κυβερνητική αστάθεια. Η Γαλλία ωστόσο δεν μπορεί να οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές πριν από το καλοκαίρι του 2025 όπως η Γερμανία, καθώς το Σύνταγμα ορίζει πως από την προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση θα πρέπει να έχουν περάσει τουλάχιστον 12 μήνες. Ο μόνος τρόπος διεξαγωγής πρόωρων εκλογών στη Γαλλία είναι η παραίτηση του Εμανουέλ Μακρόν. Ο ίδιος έχει αρνηθεί κατηγορηματικά ότι σχεδιάζει κάτι τέτοιο, αλλά όλο και περισσότερες φωνές τον καλούν να παραιτηθεί.
Guardian: Δεν υπάρχει φόβος shutdown τύπου ΗΠΑ στη Γαλλία
Ο Guardian, αναλύοντας τις ραγδαίες εξελίξεις στη Γαλλία, σημειώνει πως στις αγορές η ανησυχία είναι έκδηλη, καθώς το επιτόκιο των γαλλικών ομολόγων πλησιάζει αυτό των αντίστοιχων ελληνικών την περασμένη εβδομάδα.
Ωστόσο, δεν υπάρχει φόβος για ένα shutdown τύπου ΗΠΑ, καθώς το Σύνταγμα της Γαλλίας επιτρέπει σε μια κυβέρνηση, ακόμη και υπηρεσιακή, να περάσει νόμο έκτακτης ανάγκης, που παρατείνει τον προϋπολογισμό του προηγούμενου έτους για μερικούς μήνες, ώστε οι εργαζόμενοι στον δημόσιο τομέα, για παράδειγμα, να συνεχίσουν να πληρώνονται.
Σχετικά με τη διακυβέρνηση της Γαλλίας, ο Guardian σημειώνει ότι εάν το RN ενώσει τις δυνάμεις του με το NFP για να ρίξει τον Μπαρνιέ, ο Μακρόν έχει μια σειρά επιλογών. Ωστόσο, περιορίζεται συνταγματικά, καθώς διέλυσε το κοινοβούλιο τον Ιούνιο και δεν μπορεί να το πράξει εκ νέου μέχρι τον Ιούνιο του 2025.
Ο Γάλλος πρόεδρος θα μπορούσε απλώς να επαναφέρει τον Μπαρνιέ ως πρωθυπουργό, κίνηση που θα θεωρούνταν προκλητική από το κοινοβούλιο και επομένως οι περισσότεροι αναλυτές το θεωρούν απίθανο.
Θα μπορούσε, επίσης, να ζητήσει από τα κόμματα της Γαλλίας να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν έναν νέο συνασπισμό, αυτή τη φορά με μεγαλύτερη υποστήριξη.
Επίσης, θα μπορούσε ο Μακρόν να διορίσει μια τεχνοκρατική κυβέρνηση, που θα επιβλέπει τη διοίκηση της Γαλλίας για άλλους έξι μήνες ή να δηλώσει παραίτηση προκαλώντας νέες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές.
