Στα κρυφά και χωρίς επίσημες ανακοινώσεις και κραυγές και στο πλαίσιο μίας οικονομικής διάσκεψης ισλαμικών χωρών υπεγράφη στην Κωνσταντινούπολη συμφωνία οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης.
Την είδηση μετέδωσε η τουρκική εφημερίδα «Sözcü» δημοσιεύοντας και τον επίμαχο χάρτη. Πρόκειται για μία «φέτα» η οποία αρχίζει στη γραμμή Κας – Μαρμαρίς (στην περιοχή Καστελόριζου δηλαδή) και επεκτείνεται νότια της Κρήτης εν είδει σφήνας τέμνοντας τα σύνορα των ΑΟΖ Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου. Με αυτήν την «σφήνα» απομονώνεται η ελληνική ΑΟΖ από κάθε επαφή της με τις όμορες ζώνες Κύπρου και Αιγύπτου.
Η συμφωνία υπεγράφη μεταξύ του Ταγίπ Ερντογάν και του προέδρου του Συμβουλίου Εθνικής Συμφωνίας (κυβέρνηση της Τρίπολης). Πρόκειται για την κυβερνητική φράξια που είναι εγκατεστημένη στην πρωτεύουσα της Λιβύης αλλά που αμφισβητείται από την κυβέρνηση της Βεγγάζης της οποίας ηγείται.
Η διαμάχη αυτή συνεχίζεται επί μακρόν. Η Τουρκία στηρίζει την κυβέρνηση της Τρίπολης, στην οποία παρέχει ευρεία στρατιωτική βοήθεια σε οπλισμό αλλά και σε υποδομές. Την κυβέρνηση της Βεγγάζης στηρίζει γενικά η Δύση (Γαλλία – ΗΠΑ κ.λπ.) αλλά και η Αθήνα. Το κομφούζιο είναι απόλυτο και υπ’ αυτές τις συνθήκες είναι αδύνατο να υπάρξουν πάγιες και επίσημες διευθετήσεις. Ωστόσο, η Άγκυρα επιχειρεί να δημιουργήσει τετελεσμένα ποντάροντας πως τελικός νικητής στον εμφύλιο πόλεμο της Λιβύης θα είναι η πλευρά του Fayez Al Sarraj (κυβέρνηση της Τρίπολης).
Σε οποιαδήποτε ωστόσο περίπτωση η εξέλιξη με την υπογραφή της συμφωνίας στην Κωνσταντινούπολη καταδεικνύει πως η Άγκυρα είναι αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει κάθε μέσο, παράνομο ή νόμιμο ή απλώς νομιμοφανές, προκειμένου να προκαλέσει εντυπώσεις κατοχυρώνοντας δικαιώματα. Ήδη η Άγκυρα έχει αποστείλει χάρτες, έγγραφα και καταγεγραμμένο σκεπτικό στον ΟΗΕ ως προς τις αιτιάσεις της στο θέμα της ΑΟΖ. Η κινητικότητα αυτή συμπίπτει και με την υπογραφή της συμφωνίας με την κυβέρνηση της Τρίπολης. Αντιθέτως και πέρα από δημόσιες δηλώσεις και αντιδηλώσεις η Αθήνα δεν καταθέτει έγγραφα, χάρτες και σκεπτικό στα διεθνή φόρα, όπου θα παιχτεί τελικά και η κρίσιμη φάση της διευθέτησης των ΑΟΖ στην ανατολική Μεσόγειο.
Είναι ηλίου φαεινότερον πως μετά τις τελευταίες εξελίξεις η Τουρκία θα επισημοποιήσει και ενδεχομένως θα κλιμακώσει τη στρατιωτική της παρουσία εντός των ορίων που καθορίζεται η «σφήνα» που αρχίζει από την περιοχή Καστελόριζου, νοτίως και δυτικά της Καρπάθου, περνά κάτω από την Κρήτη και καταλήγει στα παράλια της Λιβύης. Αν καταγραφεί μία τέτοια τουρκικά στρατιωτική κινητικότητα σε μόνιμη βάση, τότε τα πράγματα θα περιπλακούν ακόμη περισσότερο και η θερμή εμπλοκή θα είναι ενδεχομένως ένα υπαρκτό σενάριο.
Απάντηση της Αθήνας: Πρόκειται για φαιδρότητες
Ως τελείως αδόκιμη και εκτός κάθε λογικής χαρακτήρισε ο Νίκος Δένδιας τη συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης για .jpg)
Στο πλαίσιο των επαφών με τον Ολλανδό ομόλογό του, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών έσπευσε να καταγγείλει την απόπειρα ύπαρξης συζήτησης, με στόχο τον καθορισμό Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ Άγκυρας και Τρίπολης.
«Μια τέτοια προσπάθεια είναι παντελώς αγεωγράφητη, διότι αγνοεί κάτι το οποίο ο καθένας νομίζω μπορεί να διαπιστώσει, ότι ανάμεσα στις δύο χώρες υπάρχει ο μεγάλος γεωγραφικός όγκος της Κρήτης» έσπευσε να σχολιάσει ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας.
Και πρόσθεσε: «Κατά συνέπεια, λοιπόν, νομίζω ότι μια τέτοια προσπάθεια είναι στα όρια της φαιδρότητας και θα ήθελα να σας πω ότι όσον αφορά τη Λιβύη, η χώρα είναι έτοιμη να αποστείλει Πρέσβη στη Λιβύη, όταν οι συνθήκες επιτρέψουν την παραμονή του εκεί».
ΥΠΕΞ: Μια συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης αναφορικά με θαλάσσιες ζώνες θα παραβίαζε κατάφωρα το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας
Παράλληλα, ξεκάθαρο μήνυμα ότι καμιά συμφωνία δεν μπορεί να παραβιάζει κατάφωρα το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών, έστειλε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Αλέξανδρος Γεννηματάς απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου σχετικά με πληροφορίες για υπογραφή μνημονίου κατανόησης μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης αναφορικά με θαλάσσιες ζώνες
Παράλληλα, ο κ. Γεννηματάς διαμηνύει πως μια τέτοια ενέργεια παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας δεν παράγει έννομα αποτελέσματα, ενώ δεν συμβαδίζει και με την αρχή της καλής γειτονίας που θα πρέπει να διέπει τις σχέσεις μεταξύ γειτονικών χωρών.
Συγκεκριμένα ο κ. Γεννηματάς υπογράμμισε: «Η υπογραφή μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης μνημονίου κατανόησης δεν μπορεί να παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών. Μία τέτοια ενέργεια θα παραβίαζε κατάφωρα το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και δεν θα παρήγε έννομα αποτελέσματα. Επιπλέον μία τέτοια ενέργεια δεν θα συμβάδιζε με την αρχή της καλής γειτονίας που θα πρέπει να διέπει τις σχέσεις μεταξύ γειτονικών χωρών».
