Εφετείο της Ελβετίας επικύρωσε σήμερα την καταδίκη, σε κάθειρξη 20 ετών, του Αλίου Κόζια, ενός πρώην πολέμαρχου της Λιβερίας, για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Ο Αλίου Κόζια, ο οποίος πολέμησε τη δεκαετία του ’90 εναντίον του στρατού του τότε προέδρου της Λιβερίας Τσαρλς Τέιλορ, είχε καταδικαστεί τον Ιούνιο του 2021 σε 20ετή κάθειρξη για «εγκλήματα πολέμου», όπως βιασμούς, δολοφονίες και κανιβαλισμό, σε μια δίκη που χαρακτηρίστηκε «ιστορική» αφού ήταν η πρώτη στην Ελβετία για εγκλήματα πολέμου.
Στις αρχές του έτους το υπουργείο Εσωτερικών και οι ενάγοντες πρόσθεσαν στο κατηγορητήριο την κατηγορία των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας, ενόψει της εκδίκασης της έφεσής του. Το Ομοσπονδιακό Ποινικό Εφετείο έκρινε σήμερα ότι τέσσερις από τις πράξεις που του αποδίδονται μπορούν να θεωρηθούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Οι τρεις δικαστές επέβαλαν στον Κόζια ποινή κάθειρξης 20 ετών και διέταξαν την απέλασή του από την Ελβετία για δέκα χρόνια, αφού εκτίσει την ποινή του.
«Ο Αλίου Κόζια δεν μπορεί να είναι ικανοποιημένος με αυτήν την απόφαση» και «θα εξετάσει όλα τα μέσα που διαθέτει για να αποκαταστήσει την αλήθεια» ανέφερε ο συνήγορός του, Ντιμίτρι Τζιανόλι, στο Γαλλικό Πρακτορείο. Αναρωτιέται «αν είναι πράγματι μια απόφαση της δικαιοσύνης ή μια πολιτική απόφαση», πρόσθεσε.
Ο Κόζια είχε κριθεί ένοχος τον Ιούνιο του 2021 από το Ομοσπονδιακό Ποινικό Δικαστήριο για πολλές ακρότητες που διέπραξε στον πρώτο από τους δύο διαδοχικούς εμφυλίους πολέμους της Λιβερίας. Στους πολέμους αυτούς (1989-2003) σκοτώθηκαν 250.000 άνθρωποι.
Η απόφαση είναι «ιστορική», είπε ο δικηγόρος Αλέν Βερνέρ, που ειδικεύεται σε υποθέσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και είναι επικεφαλής της μη κυβερνητικής οργάνωσης Civitas Maxima, η οποία εκπροσωπούσε τους τέσσερις από τους επτά ενάγοντες. «Είναι μια μεγάλη ημέρα για τα απίστευτα θαρραλέα θύματα από τη Λιβερία, που διέσχισαν τη θάλασσα για να βρουν δικαιοσύνη, παρά τον Έμπολα (την επιδημία στη Λιβερία) στις αρχές της εκδίκασης και την Covid-19 στο τέλος της. Είναι επίσης μια μεγάλη ημέρα για τη δικαιοσύνη και τη Λιβερία», τόνισε.
Η καταδίκη του Κόζια το 2021 ήταν η πρώτη για Λιβεριανό πολέμαρχο για εγκλήματα πολέμου, οπουδήποτε στον κόσμο. Ο 48χρονος Αλίου Κόζια εγκαταστάθηκε στην Ελβετία το 1998. Συνελήφθη και κρατείται στη χώρα αυτή από τον Νοέμβριο του 2014. Η εκδίκαση υποθέσεων για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στην Ελβετία κατέστη δυνατή μόνο μετά την τροποποίηση του νόμου στη χώρα αυτή, το 2011.
Όπως και τα εγκλήματα πολέμου, ως εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας νοούνται οι πράξεις εκείνες (φόνοι, βασανιστήρια, βιασμοί) που διαπράττονται με συστηματικό τρόπο ή σε μεγάλη κλίμακα και όχι τα μεμονωμένα ή σποραδικά αδικήματα.
Το 2021 ο Κόζια κρίθηκε ένοχος για σειρά εγκλημάτων πολέμου που διέπραξε όταν ήταν επικεφαλής της ένοπλης οργάνωσης ULIMO (Ενωμένο Απελευθερωτικό Μέτωπο της Λιβερίας για τη Δημοκρατία) που πολεμούσε εναντίον του κινήματος του Τσαρλς Τέιλορ, του Εθνικού Πατριωτικού Μετώπου της Λιβερίας (NPFL). Με βάση τη σημερινή απόφαση, κρίνεται ένοχος για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, δηλαδή για παρότρυνση δολοφονίας 13 αμάχων, για φόνο 4 αμάχων, για συνέργεια στην απόπειρα δολοφονίας ενός αμάχου και για συνέργεια στη δολοφονία ενός αμάχου.
Στη Λιβερία, ελάχιστοι άνθρωποι έχουν καταδικαστεί μέχρι σήμερα για τη συμμετοχή τους στον εμφύλιο πόλεμο ενώ οι προσπάθειες για τη σύσταση ενός δικαστηρίου που θα εξετάζει εγκλήματα πολέμου δεν έχουν καρποφορήσει. Στη Γαλλία, το Εφετείο του Παρισιού καταδίκασε τον περασμένο Νοέμβριο τον πρώην πολέμαρχο Κούντι Καμάρα σε ισόβια κάθειρξη για συνέργεια σε εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας κατά τη διάρκεια του πρώτου εμφυλίου πολέμου της Λιβερίας. Τον Ιανουάριο, ένας άλλος πρώην πολέμαρχος, ο Τζιμπρίλ Μασάκοϊ, οδηγήθηκε ενώπιον Εφετείου της Φινλανδίας, κατηγορούμενος επίσης για ωμότητες.
Ο Τσαρλς Τέιλορ, ο πρώην πολέμαρχος που έγινε πρόεδρος της Λιβερίας (1997-2003) καταδικάστηκε το 2012 από το Ειδικό Δικαστήριο της Χάγης για τη Σιέρα Λεόνε, για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εγκλήματα πολέμου που διέπραξε σε αυτήν τη γειτονική χώρα. Δεν του ασκήθηκε όμως δίωξη για εγκλήματα στη χώρα του.
