Σύνταξη-επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Όταν ο πρώην εργαζόμενος της Amazon, Chris Smalls οργάνωσε μια μικρή διαμαρτυρία έξω από μια τεράστια αποθήκη της Amazon στη Νέα Υόρκη πριν από δύο χρόνια, δεν σκόπευε να ξεκινήσει μια μακροχρόνια μάχη με μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου. Ήθελε απλώς η ομάδα του να μπορεί να κάνει τη δουλειά της, με ασφάλεια. «Όταν ξεκίνησε η πανδημία, οι υπάλληλοι από κάτω μου άρχισαν να αρρωσταίνουν», λέει. «Συνειδητοποίησα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά».
Η Amazon τον απέλυσε, επικαλούμενη παραβιάσεις κανόνων της καραντίνας, όμως οι ανησυχίες του τράβηξαν την προσοχή του κόσμου – ένα πρώιμο σημάδι μιας πολύ μεγαλύτερης μάχης που άρχισε να κυοφορείται στον γίγαντα του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Τους επόμενους μήνες, καθώς οι δραστηριότητές της αυξήθηκαν χάρη στην πανδημία, η Amazon αντιμετώπισε κατηγορίες σε όλο τον κόσμο, ότι παραμελούσε την ευημερία του προσωπικού της – ισχυρισμούς που αρνήθηκε.
Στις ΗΠΑ, η εταιρεία βρίσκεται τώρα αντιμέτωπη με τις πιο σοβαρές εργατικές αναταραχές των τελευταίων δεκαετιών. Έπειτα από απεργίες και διαμαρτυρίες σε όλη τη χώρα, οι εργαζόμενοι σε τρεις αποθήκες στη Νέα Υόρκη και την Αλαμπάμα αποφασίζουν σύντομα αν θα γίνουν μέλη σε ένα εργατικό σωματείο – το οποίο θα ήταν το πρώτο στον χώρο της Amazon στις ΗΠΑ.
Ο Chris Smalls είναι ένας από τους ηγέτες στον αγώνα. Ισχυρίζεται ότι ενστερνίζεται έναν ρόλο που ο κολοσσός των αγορών είχε προσδιορίσει σε ένα σημείωμα που διέρρευσε το 2020, το οποίο τον περιέγραφε ως «μη έξυπνο ή άρτιο» και υποστήριζε ότι αν γινόταν «το πρόσωπο ολόκληρου του συνδικαλιστικού / οργανωτικού κινήματος» θα βοηθούσε να το υπονομεύσει.
Ο Smalls, ο οποίος εργάστηκε στην Amazon για περισσότερο από τέσσερα χρόνια, ξεκινώντας ως βασικός εργαζόμενος πριν προαχθεί, είπε ότι αιφνιδιάστηκε από το σημείωμα, το οποίο ορισμένοι θεώρησαν ρατσιστικό, αν και η Amazon δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι ο συντάκτης του σημειώματος δεν γνώριζε πως ο Smalls είναι μαύρος. «Όλη μου η ζωή άλλαξε σε ένα λεπτό», λέει ο πατέρας δύο παιδιών. «Από τότε, άρχισα την προσπάθεια μου να τους κάνω να φάνε τα λόγια τους» συνεχίζει.
Για 11 μήνες, ο 33χρονος και η ομάδα του εγκαταστάθηκαν σε ένα μικρό χώρο απέναντι από τον πρώην εργασιακό του περιβάλλον, την αποθήκη JFK8 στο Staten Island, υποδεχόμενοι το προσωπικό που πηγαίνει στη δουλειά με μια έκκληση που υποστηρίζει την ανάγκη δημιουργίας σωματείου που θα πολεμήσει για τους εργαζόμενους στις διαπραγματεύσεις με τον κολοσσό του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Η ομάδα του επιδιώκει υψηλότερους μισθούς, μεγαλύτερα διαλείμματα, μεγαλύτερες διακοπές μετ’ αποδοχών καθώς και ιατρική άδεια μετ’ αποδοχών – μεταξύ άλλων αλλαγών. Θέλουν να πείσουν τους εργαζόμενους πως το σωματείο θα είναι ένας πιο αποτελεσματικός τρόπος για να υποβάλει ενστάσεις για κανόνες όπως αυτός που απαιτεί από το προσωπικό να εργάζεται σε μη προγραμματισμένες υπερωρίες.
Η ψηφοφορία για το ερώτημα ξεκίνησε στις 25 Μαρτίου και το αποτέλεσμα θα ανακοινωθεί τις επόμενες ημέρες. Η Amazon αντιμετωπίζει μια δεύτερη εκλογή σε μια μικρότερη αποθήκη στο ίδιο βιομηχανικό πάρκο, τον επόμενο μήνα. Οι διοργανωτές λένε ότι το διακύβευμα δεν είναι τίποτα λιγότερο από το μέλλον του Αμερικανού εργάτη, υπογραμμίζοντας την κατάταξη της Amazon ως τον δεύτερο μεγαλύτερο εργοδότη στις ΗΠΑ. «Πρέπει να νικήσουμε την Amazon. Χρειαζόμαστε αυτούς τους εργάτες οργανωμένους», λέει ο Derrick Palmer, ο οποίος βοήθησε τον Smalls να οργανώσει τη διαμαρτυρία του το 2020 και τιμωρήθηκε (αλλά δεν απολύθηκε) από την Amazon, η οποία επικαλέστηκε παραβιάσεις κανόνων κοινωνικής απόστασης. «Πρέπει να μάθουν ότι έχουμε τη δύναμη», προσθέτει.
Αναγέννηση του συνδικαλισμού στις ΗΠΑ;
Η Amazon απέκρουσε μια παρόμοια προσπάθεια συνδικαλιστικής κίνησης στην Αλαμπάμα πέρυσι, πείθοντας τους εργαζόμενους να ψηφίσουν 2-1 κατά της ιδέας. Η ψηφοφορία – η πρώτη που αντιμετώπισε η εταιρεία στις ΗΠΑ από την ίδρυσή της το 1994 – φαινόταν να είναι αποφασιστική. Όμως, οι ρυθμιστικές αρχές ζήτησαν αργότερα επανάληψη, λέγοντας ότι η Amazon είχε παραβιάσει κανόνες που προστατεύουν το δικαίωμα οργάνωσης, κατά τη διάρκεια της εκστρατείας. Οι αξιωματούχοι ξεκίνησαν την καταμέτρηση των αποτελεσμάτων αυτής της ψηφοφορίας στις 28 Μαρτίου.
Ο John Logan, καθηγητής σπουδών εργασίας και απασχόλησης στο κρατικό πανεπιστήμιο του Σαν Φρανσίσκο, λέει ότι είναι αξιοσημείωτο το γεγονός πως οι ακτιβιστές κατάφεραν να φτάσουν ακόμη και στο στάδιο των εκλογών, δεδομένου του πόσο ευνοούν τους εργοδότες οι αμερικανικοί νόμοι.
Πέρυσι, ο αριθμός των μελών των συνδικαλιστικών οργανώσεων στις ΗΠΑ βυθίστηκε ξανά, συνεχίζοντας την παρακμή που παρατηρείται εδώ και δεκαετίες, παρά το κύμα ακτιβισμού που οδήγησε σε επιτυχημένες καμπάνιες στα Starbucks, σε ορισμένα μέσα ενημέρωσης και σε μερικά μικρότερα καταστήματα λιανικής. «Κάτι έχει σίγουρα αλλάξει τα τελευταία δύο χρόνια, όσον αφορά το εργασιακό τοπίο στις Ηνωμένες Πολιτείες, και οι ψήφοι του συνδικάτου της Amazon αντικατοπτρίζουν αυτή την αλλαγή», λέει ο καθηγητής Logan. «Θα ήταν ένα μνημειώδες γεγονός εάν κάποιο από τα συνδικάτα (στη Νέα Υόρκη) κέρδιζε. Αλλά, ακόμα κι αν έχανε, αν τα αποτελέσματα είναι πολύ κοντα, εξακολουθώ να πιστεύω ότι θα συνέβαλε στην ενίσχυση της δραστηριότητας των συνδικάτων στις αποθήκες της Amazon σε όλη τη χώρα», προσθέτει.
«Ο καλύτερος εργοδότης στον πλανητη;»
Πέρυσι, στον απόηχο των εκλογών στην Αλαμπάμα, ο ιδρυτής της Amazon, Jeff Bezos, υποσχέθηκε ότι η εταιρεία θα τα πήγαινε καλύτερα με τους εργαζομένους της, συμπεριλαμβανομένης της αντιμετώπισης του υψηλού ποσοστού τραυματισμών της εταιρείας.
«Παρά τα όσα έχουμε καταφέρει, είναι ξεκάθαρο για μένα ότι χρειαζόμαστε ένα καλύτερο όραμα για την επιτυχία των εργαζομένων μας», έγραψε στην τελευταία του επιστολή προς τους μετόχους, πριν παραιτηθεί από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου.
Η Amazon – την οποία οι ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ έχουν κατηγορήσει ότι αντεπιτίθεται παράνομα κατά όσων προσπαθούν να οργανώσουν τους εργαζομενους της – παραμένει σθεναρά αντισυνδικαλιστική. Η εταιρεία λέει ότι προσφέρει ανταγωνιστικές αμοιβές και προνόμια και το μόνο που θα πρόσθετε ενα συνδικάτο είναι ένα νέο στρώμα γραφειοκρατίας, και οτι οι συνδρομές των μελών θα ροκάνιζαν τους μισθούς των εργαζομένων.
Για την καταπολέμηση των εκστρατειών, η εταιρεία έχει κατακλύσει το προσωπικό με κείμενα, φυλλάδια και άλλο υλικό και πραγματοποίησε επανειλημμένες υποχρεωτικές εκπαιδευτικές συναντήσεις σχετικά με το θέμα, όπου αμφισβήτησε την ικανότητα του σωματείου να εξασφαλίσει βελτιώσεις στις συνθηκες εργασιας των μελών του. «Οι υπάλληλοί μας έχουν την δυνατότητα επιλογής για το αν θα γίνουν μέλη ενός συνδικάτου ή όχι», λέει η εκπρόσωπος επικοινωνίας της Amazon, Kelly Nantel. «Ως εταιρεία δεν πιστεύουμε ότι τα συνδικάτα είναι η καλύτερη απάντηση για τους υπαλλήλους μας. Ο εστιασμός μας παραμένει η απευθείας συνεργασία με την ομάδα μας για να συνεχίσουμε να κάνουμε την Amazon ένα εξαιρετικό μέρος για εργασία».
Η Amazon προτρέπει τους εργαζόμενους να ψηφίσουν, προειδοποιώντας ότι εάν οι εκλογές κυριαρχηθούν από δυνάμεις υπέρ των συνδικάτων και το συνδικάτο βγει νικητής, θα εκπροσωπήσει τους πάντες στις εν λόγω αποθήκες. «Οι διαπραγματεύσεις είναι ενα πάρε – δώσε», προειδοποίησε εκπρόσωπος της Amazon. «Αυτό που είναι σημαντικό για το (Εργατικό Σωματείο της Amazon) μπορεί να μην είναι σημαντικό για τον καθένα από εσας. Θα είναι πάντα πρόθυμοι να ανταλλάξουν τις προτεραιότητές σας με μία από τις δικές τους», κατέληξε.
Μια συνδικαλιστική νίκη στη Νέα Υόρκη δεν είναι καθόλου εξασφαλισμένη.
Ο Leroy Hairston, 22 ετών, που έχει εργαστεί στην αποθήκη JFK8 στη Νέα Υόρκη για περίπου δύο μήνες – όχι ασυνήθιστο σε ένα μέρος με υψηλό κύκλο εργασιών – λέει ότι κλίνει ενάντια στο συνδικάτο. Πιστεύει ότι είναι άπειρο και θα δυσκολευτεί να κάνει αλλαγές, καθιστώντας την επίλυση ζητημάτων του προσωπικού πιο περίπλοκη, «Δεν βλέπω το νόημα», λέει. «Όλα περιπλέκονται αντί να πηγαίνουμε απλώς στο Γραφείο Προσωπικού», προσθέτει.
Ο Smalls, όμως, δηλώνει αισιόδοξος για την Νέα Υόρκη – όπου ένας στους πέντε εργαζόμενους ανήκει σε ένα συνδικάτο – που προσφέρει καλύτερες συνθήκες για νίκη από την Αλαμπάμα – μια πολιτεία περιβόητη για την στάση κατά των συνδικάτων. Έχει επίσης επαφές σε περισσότερες από δώδεκα άλλες αποθήκες σε όλη τη χώρα, τις οποίες ελπίζει να οργανώσε -ι αν αποδειχθεί νικητής. «Μόλις εγκατασταθούμε εδώ, θέλουμε να εξαπλωθούμε σαν πυρκαγιά», λέει ο Smalls. Τον τελευταίο μήνα, οι εθελοντές του Εργατικού Σωματείου της Amazon έκαναν μια συντονισμένη τελική ώθηση για να πείσουν τους αναποφάσιστους εργαζόμενους. Ο Julian Mitchell-Israel, ένας 22χρονος ακτιβιστής της κοινότητας που έπιασε δουλειά στην Amazon για να ενταχθεί στην προσπάθεια του συνδικάτου, εκτιμά ότι οι πιθανότητες να κερδίσουν είναι λίγο πάνω από 50%.
Σε ένα τρομερό ράλι στο βιομηχανικό πάρκο Staten Island αυτόν τον μήνα, ο Smalls, φορώντας κόκκινο φούτερ, φαινόταν απτόητος. Περιτριγυρισμένος από εργαζόμενους, συνδικαλιστές και πολιτικούς οδήγησε το μικρό πλήθος στην ιαχή : «Θα νικήσουμε! Θα νικήσουμε!» Η Mickie Garson, 50 ετών, που εργάστηκε στην Amazon για τρία χρόνια και παρευρέθηκε στη συγκέντρωση την ημέρα του ρεπό της, προκειμένου να ακούσει το συνδικάτο να παραθέτει τις προτάσεις του, παρακολούθησε τη σκηνή από απόσταση – στο πάρκινγκ της Amazon. Δηλώνει ότι παραμένει αναποφάσιστη – παρά την εμπειρία της σε προηγούμενες δουλειές, που την έκαναν να είναι σίγουρη πως ένας εργασιακός χώρος με συνδικάτα θα ήταν καλύτερος. «Είναι η πίεση του να γνωρίζουμε ότι μπορούμε να γράψουμε ιστορία», λέει. «Είμαστε ενθουσιασμένοι με το γεγονός ότι θα μπορούσε να συμβεί, αλλά επίσης, και με το τι θα ήταν δυνατό να συμβεί μετά από αυτό», προσθέτει.
Πηγη: BBC News
