Γενέθλια για την Ενωμένη Ευρώπη, με εκατομμύρια ανέργους, πλήρη οικονομική ανασφάλεια και αμφισβήτηση του πολιτικού και κοινωνικού της ρόλου.
Σαν σήμερα πριν από 59 χρόνια, στις 9 Μαιου 1950, ο υπουργός Εξωτερικών και πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας Ρομπέρ Σουμάν διακήρυξε τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ).
Η Διακήρυξη Σουμάν, εμπνευσμένη από τον Ζαν Μονέ, αποτελεί την απαρχή γένεσης της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ενοποίησης, που οδήγησε στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (1957) και στη μετεξέλιξή της, τη σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 κρατών-μελών.
Μέσα από τα ερείπια που είχε αφήσει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Σουμάν πρότεινε τη σταδιακή δημιουργία μιας κοινής αγοράς για τα ευρωπαϊκά προϊόντα, αρχίζοντας από τον άνθρακα και τον χάλυβα- δύο προϊόντα στα οποία στηριζόταν η μεταπολεμική ανασυγκρότηση της ηπείρου μας.
Η ΕΚΑΧ θα λειτουργούσε στη βάση ενός υπερεθνικού ευρωπαϊκού θεσμικού Οργάνου, που θα επέτρεπε τη βαθμιαία υπέρβαση της λογικής των εθνικών κρατών και των εθνικών διαιρέσεων.
Στόχος του εγχειρήματος αυτού ήταν η εξασφάλιση της συλλογικής ασφάλειας, η συμφιλίωση και η αποφυγή ενός νέου καταστρεπτικού πολέμου στην Ευρώπη, αιτήματα τα οποία παρέμεναν πρωταρχικά ιδιαίτερα μετά από τον μακρόχρονο ανταγωνισμό μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας.
Η ΕΚΑΧ σηματοδότησε την απαρχή της μεγαλύτερης περιόδου ειρήνης που γνώρισε ποτέ η ευρωπαϊκή ήπειρος και την έναρξη ενός νέου είδους συνεργασίας μεταξύ των κρατών της Ευρώπης, της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο στη συνάντηση κορυφής των ηγετών της Ε.Ε. στο Μιλάνο το 1985 αποφασίστηκε να εορτάζεται κάθε χρόνο η 9η Μαΐου ως «Ημέρα της Ευρώπης».
Μόνο που το μεγαλόπνοο σχέδιο του Σουμάν και των άλλων “πατέρων” της ευρωπαϊκής ενοποίησης, του Ζαν Μονέ, του Κόνραντ Αντενάουερ, του Άλτσιντε ντε Γκάσπερι, του Ανρύ Σπαάκ, μοίαζει να φθίνει. Αιτία οι σαφώς άκαρπες νεοσυντηρητικές οικονομικές πολιτικές, μέσα από τις στρατιές των ανέργων από την αδυναμία πολιτικής και στρατιωτικής ενότητας.
Η ΕΕ θέσπισε την κοινή αγροτική πολιτική, τη νομισματική συνεργασία, τις άμεσες και καθολικές εκλογές για την ανάδειξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, των αγαθών, των κεφαλαίων και των υπηρεσιών, να δημιούργησε το ευρώ αλλά άφησε πολλά όνειρα ανεκπλήρωτα στους λαούς που την απαρτίζουν.
Και η σοβούσα οικονομική κρίση που την συνταράσσει συθέμελα μοιάζει να κάνει τα ανεκπλήρωτα όνειρα σχεδόν εφιάλτη.
