Την ώρα που τα σωστικά συνεργεία σε Τουρκία και Συρία συνεχίζουν να δίνουν μάχη με τον χρόνο και το δριμύ ψύχος για να εντοπίσουν εγκλωβισμένους στα χαλάσματα, η οργή ξεχειλίζει στη θέα των ισοπεδωμένων πολυκατοικιών -πολλές εκ των οποίων ήταν νεόδμητες. Παράλληλα, ο τελευταίος απολογισμός των νεκρών από τον φονικότερο σεισμό ξεπέρασε τους 23.700, ενώ σύμφωνα με τους ειδικούς αναμένεται να αυξηθεί δραματικά ξεπερνώντας τον αριθμό των 50.000 νεκρών.
Στο στόχαστρο ο Ερντογάν και πέντε κατασκευαστικές
Το γεγονός ότι δεκάδες κτήρια κατέρρευσαν σαν τραπουλόχαρτα μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, θάβοντας χιλιάδες ανθρώπους, προκαλεί έντονες αντιδράσεις για τις ευθύνες όσων φρόντισαν για την κατασκευή τους στην Τουρκία. Για τον λόγο αυτό η κυβέρνηση Ερντογάν δέχεται σφοδρή κριτική, καθώς πέντε μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες που έχουν κατασκευάσει την πλειονότητα των κτηρίων αυτών, έχαιραν της στήριξης του Τούρκου προέδρου, σύμφωνα με τα τουρκικά ΜΜΕ και στελέχη της αντιπολίτευσης.
«Υποτίθεται ότι ήταν κτήρια ανθεκτικά με υλικά υψηλής ποιότητας. Κάποια κόστισαν ως και 3 εκατομμύρια λίρες» αναφέρει μία βουλευτής της αντιπολίτευσης. «Μπορείτε να αγοράσετε τον θάνατό σας με 2.850.000 λίρες αγαπητοί θεατές» ακούγεται να λέει σε άλλο καυστικό σχόλιο κατά των κατασκευαστικών εταιριών.
Η αντιπολίτευση, μάλιστα, κάνει λόγο για «συμμορία» του Ερντογάν, η οποία «έφαγε» τα χρήματα που είχαν αποταμιευθεί από τον φόρο σεισμού, αφήνοντας απροστάτευτους τους πολίτες.
«Έδωσαν τους φόρους του σεισμού στις συμμορίες τους. Πού είναι αυτά τα χρήματα; Δεν υπάρχουν… Οι άνθρωποι που πλήρωναν τους φόρους στο κράτος με κάθε τρόπο σε όλη τους τη ζωή, δεν βρήκαν το κράτος δίπλα τους όταν το χρειάζονταν. Χιλιάδες άνθρωποι βρίσκονται ακόμη κάτω από ερείπια. Είμαστε θυμωμένοι και λυπημένοι. Το έθνος μας είναι αλληλέγγυο. Δεν χρειάζεται να είμαι αλληλέγγυος με τον Ερντογάν και το παλάτι του» αναφέρει ο Κεμάλ Κιλιντσάρογλου.
Ο Παναγιώτης Καρύδης, καθηγητής αντισεισμικών κατασκευών, έκανε λόγο στο Open για «απαγορευτικές» κατασκευές που έγιναν αιτία να χαθούν χιλιάδες ζωές από τον καταστροφικό σεισμό.
«Η μορφή και ο τρόπος κατάρρευσης των κτιρίων είναι παρόμοιος με τον τρόπο που κατεδαφίζουμε κτίρια τοποθετώντας εκρηκτικά στα θεμέλια” λέει αρχικά και προσθέτει: “Άμμος και χαλίκι. Αυτό είναι απαγορευτικό γιατί όταν γίνει η κατάρρευση να μετατρέπεται (το κτίριο) σε σορό άμμου και χαλικιών. Είναι απαράδεκτο. Σημαίνει πολύ κακή ποιότητα βασικών υλικών δόμησης».
Από την πλευρά του ο Δημήτρης Σταθακόπουλος, καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου αναφέρει πως το λόμπι πέντε κατασκευαστικών εταιρειών, που έχει καλές σχέσεις με τον Ερντογάν, έχει κερδίσει πολλούς δημόσιους διαγωνισμούς και έχει τη στήριξη της κυβέρνησης.
«Οι εταιρείες αυτές παίρνουν μεγάλα πρότζεκτ. Όταν γίνονται δημόσιοι διαγωνισμοί, εμφανίζονται οι συγκεκριμένες εταιρείες, που είναι του ίδιου ανθρώπου ουσιαστικά, χτυπούν τις προσφορές και πάντα ο διαγωνισμός καταλήγει στον ίδιο» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Την εκτίμηση ότι οι νεκροί από τους φονικούς σεισμούς στην Τουρκία θα φτάσουν τους 50.000 εκφράζει ο καθηγητής Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθύμιος Λέκκας, ενώ βρίσκεται στη γειτονική χώρα μαζί με τα μέλη της ΕΜΑΚ που επιχειρούν για διασώσεις κάτω από τα συντρίμμια και ομάδα καθηγητών από την Ελλάδα.
Ήδη έχουν καλύψει για αυτοψία σχεδόν ολόκληρη την περιοχή που επλήγη από τον σεισμό σε Τουρκία και Συρία, προσπαθώντας να βοηθήσουν τους κατοίκους της περιοχής με όποιο τρόπο μπορούν. Όπως λέει στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο κ. Λέκκας, η περιοχή που καταστράφηκε από το σεισμό περιλαμβάνει 12 πόλεις και φτάνει περίπου σε έκταση το μέγεθος της Ελλάδας. Μιλάει επίσης για μία από τις μεγαλύτερες καταστροφές που έχει συναντήσει ποτέ.
Η ελληνική ομάδα κατάφερε να διασώσει κάποιους ανθρώπους που βρίσκονταν εγκλωβισμένοι μέσα σε ερείπια στην Αντιόχεια. Ανάμεσα τους ήταν και τρία παιδιά. «Από την πρώτη στιγμή που φτάσαμε αποδοθήκαμε στο διασωστικό έργο, διασώσαμε πέντε άτομα μέχρι τώρα και προσπαθούμε να βρούμε και άλλους για να διασώσουμε, κάτω όμως από πολύ αντίξοες συνθήκες, ο χρόνος τελειώνει», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Λέκκας εξηγώντας παράλληλα ότι «υπάρχει μια ολόκληρη μεθοδολογία σχετικά με τον εντοπισμό. Αρχικά επειδή υπάρχει αυτό το χάος ουσιαστικά στην πληροφόρηση στηριχθήκαμε σε κατοίκους που μας λέγανε ότι έχουν συγγενείς τους οποίους έχουν ακούσει μέσα στα ερείπια. Στη συνέχεια γίνεται η πολύ επικίνδυνη επιχείρηση από τους άντρες της ΕΜΑΚ διείσδυσης μέσα στα κτίρια». Ο κ. Λέκκας προσθέτει ακόμα ότι στο εξής θα είναι πολύ δύσκολη η ανεύρεση επιζώντων καθώς όπως λέει, έχει πολύ κρύο και οι εγκλωβισμένοι, πολλοί από τους οποίους είναι τραυματισμένοι, δεν μπορούν να αντέξουν για πολύ κάτω από τα ερείπια.
Οι παράγοντες που οδήγησαν στην καταστροφή
Σύμφωνα με τον καθηγητή Γεωλογίας και Φυσικών Καταστροφών του Πανεπιστημίου Αθηνών, εκτός από τον προφανή και σημαντικότερο παράγοντα, αυτόν του μεγάλου μεγέθους των σεισμών που έπληξαν τη γειτονική χώρα, μια σειρά άλλων παραγόντων συνετέλεσαν στο να καταστραφούν τόσα κτίρια και ως αποτέλεσμα να χαθούν τόσες ανθρώπινες ζωές. «Ο δεύτερος παράγοντας ήταν τα εδάφη θεμελίωσης. Σε πολλές περιοχές αλλά όχι σε όλες. Δηλαδή ήταν πολύ χαλαρά εδάφη, τα οποία ενίσχυαν τη σεισμική κίνηση. Ο τρίτος παράγοντας είναι ότι ο αντισεισμικός κανονισμός είναι υποδεέστερος από τον δικό μας. Ο τέταρτος παράγοντας ήταν τα υλικά κατασκευής. Είναι υποβαθμισμένη η κατασκευή στην περιοχή γενικότερα. Ο πέμπτος παράγοντας είναι ότι τα κτίριά τους αρχιτεκτονικά είναι μεν ωραία απ’ έξω, έχουν κάποιες ιδιομορφίες, αλλά αυτές οι αρχιτεκτονικές ιδιομορφίες ήταν ό,τι πιο επικίνδυνο για τα κτίρια. Δεν ήταν συμμετρικά κτίρια, είχαν προεκτάσεις, δεν συνδεόταν η τοιχοποιία με τον σκελετό κοκ».
«Η χώρα βυθίστηκε στο χάος. Οι νεκροί θα ξεπεράσουν τους 50.000»
Υπάρχει μία απόλυτη δυσκολία, λέει ο κ. Λέκκας «και στις διασωστικές ομάδες και σε εμάς που ήρθαμε πρώτοι και στους κατοίκους που θα χρειαστεί να υπομείνουν αυτή την κατάσταση για κάποια χρόνια ακόμα. Είναι πολύ δύσκολο από τη μια στιγμή στην άλλη, ενώ έχεις το σπίτι σου και την οικογένεια σου, ξαφνικά να μένεις εκτός. Και αυτό ισχύει για περισσότερο από ένα εκατομμύριο άτομα. Η εκτίμηση η δικιά μου με βάση επιστημονικά δεδομένα είναι ότι οι νεκροί μπορεί να ξεπεράσουν και τους 50.000. Αν υπολογίσει κανείς τα κτίρια που έχουν καταρρεύσει, τον αριθμό των ατόμων που βρίσκονταν μέσα, το γεγονός ότι η κατάρρευση ήταν άμεση και το γεγονός ότι ήταν νύχτα, όλα συνηγορούν στο ότι θα έχουμε αρκετές δεκάδες χιλιάδες θύματα». Οι επιζώντες κάτοικοι της περιοχής δεν έχουν ακόμα ξεπεράσει το σοκ λέει ο κ. Λέκκας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και εκτιμά ότι όσα σωστικά συνεργεία και να υπήρχαν δεν θα ήταν αρκετά. «Τα σημεία επεμβάσεων είναι χιλιάδες. Αυτή τη στιγμή έχουμε γύρω στις 25 ξένες αποστολές που μπορούν να αναλάβουν επιχειρησιακό ρόλο, κάτι που είναι πολύ δύσκολο. Υπάρχουν και ντόπιες αποστολές αλλά όσες και να είχαν δεν θα ήταν δυνατόν να αντιμετωπιστεί η κατάσταση», υποστηρίζει ο κ. Λέκκας.
.jpg)
«Στη Συρία είναι ακόμα χειρότερα τα πράγματα»
Με δεδομένο ότι η χώρα είναι όπως είναι σε εμπόλεμη κατάσταση, τα πράγματα εκεί είναι ακόμα πιο δύσκολα. «Επέτρεψαν μόλις την Τετάρτη στις διασωστικές ομάδες να προσεγγίσουν, είναι ακόμα πιο δύσκολα τα πράγματα, αν και ο σεισμός εκεί είχε μικρότερη ένταση και τα αποτελέσματα ήταν μικρότερης κλίμακας», εξηγεί ο κ. Λέκκας. Κάποιες από τις περιοχές που έχουν πληγεί από το σεισμό βρίσκονται υπό τον έλεγχο της Δαμασκού και άλλες βρίσκονται υπό τον έλεγχο των ανταρτών. Μετά από τους βομβαρδισμούς των 11 χρόνων του εμφυλίου πολέμου, στα όσα κτίρια είχαν απομείνει, οι καταστροφές είναι μεγάλες. «Οι νεκροί είναι λιγότεροι γιατί η περιοχή που χτυπήθηκε βρίσκεται στην άκρη του ρήγματος και είναι πιο αραιοκατοικημένη. Δεν έχει την ίδια πληθυσμιακή πυκνότητα που έχει η περιοχή που επλήγη στην Τουρκία», τονίζει.
«Δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας στην Ελλάδα εξαιτίας του σεισμού στην Τουρκία»
Αν και η ακτίνα που μπορεί να επηρεάσει ένας σεισμός φτάνει και τα 300 χιλιόμετρα, όπως επιβεβαιώνει ο κ. Λέκκας, η Ελλάδα είναι πολύ μακριά και γι’ αυτό δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. «Το ρήγμα που ενεργοποιήθηκε είναι ένα ρήγμα που έχει δώσει πολλούς σεισμούς, είναι αυτό που διευκολύνει ουσιαστικά την διεμβόλυνση της αραβικής πλάκας που πάει μέσα στην Τουρκία, σαν σφήνα δηλαδή», καταλήγει ο κ. Λέκκας.
