Ανταπόκριση από Στρασβούργο -Νίκος Ρούσσης
Με πολύ πρόσφατη γραπτή της απάντηση, στον Γάλλο ευρωβουλευτή των Χριστιανοδημοκρατών GeoffroyDidier, η αρμόδια κοινοτική Επίτροπος Jourová, αποκάλυψε ότι ήδη υπάρχει σε εξέλιξη στην ΕΕ, σχέδιο δράσης για την εφαρμογή ηλεκτρονικής δικαιοσύνης, στην ερχόμενη τετραετία 2019-2023.
Στην ερώτηση του προς την Κομισιόν, ο Γάλλος ευρωβουλευτής είχε, με ανησυχία, επισημάνει ότι, στις Ηνωμένες Πολιτείες αναδύεται μια νέα και ανησυχητική πρακτική: το δικαστικό σύστημα χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο την τεχνητή νοημοσύνη (AI).
Διευκρίνιζε, μάλιστα, ότι ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι οι κρίσεις των νέων ρομπότ, οι οποίες αναλύουν εκατοντάδες χιλιάδες δικαστικών αποφάσεων για την πρόβλεψη μελλοντικών δικαστικών αποφάσεων, είναι αρκετά αξιόπιστες.
Ωστόσο, υπογράμμιζε ο Γάλλος ευρωβουλευτής, η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στο δικαστικό σύστημα εγείρει πολλά ερωτήματα σχετικά με τα θεμελιώδη δικαιώματα.
«Για παράδειγμα, το σχετικό λογισμικό λέγεται ότι είναι σε θέση να εκτιμήσει τον κίνδυνο ενός ατόμου που διαπράττει έγκλημα ή ενός φυλακισμένου που επαναλαμβάνεται μετά από απελευθέρωση. Αυτή η χρήση εγείρει ερωτήματα σχετικά με το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη.»
Με την απάντηση της η κυρία Επίτροπος, δεν αφήνει καμία αμφιβολία ότι κάτι τέτοιο μελετάται και μάλιστα σοβαρά από την ΕΕ και τις Επιτροπές Εμπειρογνωμόνων που έχει ήδη συστήσει, αποκαλύπτοντας μάλιστα ότι, υπάρχει ήδη σε εξέλιξη Σχέδιο Δράσης, για απονομή Δικαιοσύνης μέσω της Τεχνητής Νοημοσύνης, για την επόμενη τετραετία.
Ακολουθεί η πλήρης απάντηση της Επιτρόπου, σε ελεύθερη μετάφραση στα ελληνικά:
«Απάντηση της κ. Jourová
εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
(18.4.2019)
Η Επιτροπή αναπτύσσει μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση στην Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), η οποία απευθύνεται όχι μόνο στις τεχνολογικές πτυχές του, αλλά και τις κοινωνικοοικονομικές, δεοντολογικές και νομικές επιπτώσεις του.
Τον Απρίλιο του 2018, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση για την Τεχνητή Νοημοσύνη για την Ευρώπη και
υπογράμμισε τη σημασία των επενδύσεων σε βασικούς τομείς εφαρμογής όπως η δημόσια διοίκηση,
συμπεριλαμβανομένης της δικαιοσύνης.
Τον Δεκέμβριο του 2018, η Επιτροπή δημοσίευσε ένα συντονισμένο σχέδιο, αναγνωρίζοντας ότι οι λύσεις που βασίζονται σε AI θα μπορούσαν ενδεχομένως να ωφελήσουν τη δικαιοσύνη και τη νομοθεσία
επιβολής.
Στο πλαίσιο αυτό, είναι ουσιώδης η τήρηση της αρχής της αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας και των δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, ιδίως το δικαίωμα προστασίας των δεδομένων και δίκαιης
δοκιμή.
Το δίκαιο της ΕΕ παρέχει ένα στέρεο νομικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση των ανησυχιών που σχετίζονται με την AI στη δικαιοσύνη αλλά απαιτείται περαιτέρω σκέψη για τους κανόνες δεοντολογίας.
Η Επιτροπή δημιούργησε μια ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου (HLEG) για την Τεχνητή Νοημοσύνη η οποία περιλαμβάνει εκπροσώπους των ενδιαφερομένων μερών που παρουσίασε κατευθυντήριες γραμμές δεοντολογίας στις 8 Απριλίου 2019.
Άλλη Ομάδα Εμπειρογνωμόνων ασχολείται επίσης με την μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη πολιτική και τις επενδύσεις που σχετίζονται με την Τεχνητή Νοημοσύνη και οι σχετικές συστάσεις της αναμένονται στα μέσα του 2019.
Στο πλαίσιο της εφαρμογής του σχεδίου δράσης για την ηλεκτρονική δικαιοσύνη 2019-2023, οι υπηρεσίες θα καταγράψουν τις ήδη υπάρχουσες καλές εθνικές πρακτικές για τη χρήση της “νομικής τεχνολογίας”, αναζητώντας παράλληλα εμπειρογνωμοσύνη σχετικά με την πιθανή χρήση της AI στα δικαστικά συστήματα.
Η μελέτη θα λάβει υπόψη τα αποτελέσματα των σχετικών εργασιών που πραγματοποιήθηκαν μέχρι στιγμής από το Συμβούλιο της Ευρώπης και τα αποτελέσματα περαιτέρω προς την κατεύθυνση αυτή το έργο της Επιτροπής HLEG.»
