Η ισραηλινή κυβέρνηση κάλεσε σήμερα τον πρεσβευτή της Πολωνίας για να του εκφράσει τη «βαθιά απογοήτευσή» της με αφορμή νόμο που, σύμφωνα με τους επικριτές του, καθιστά δυσκολότερο για τους Εβραίους να ανακτήσουν περιουσιακά στοιχεία που κατασχέθηκαν από του Ναζί κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και κατόπιν παρέμειναν στην κατοχή του κομμουνιστικού καθεστώτος της χώρας.
Η Κάτω Βουλή της Πολωνίας ενέκρινε την Πέμπτη το νομοσχέδιο που καθορίζει την περίοδο παραγραφής στα αιτήματα για την επιστροφή περιουσιακών στοιχείων, προκαλώντας την έντονη αντίδραση του υπουργού Εξωτερικών του Ισραήλ, Γιάιρ Λαπίντ, που το χαρακτήρισε «ντροπή».
Στην ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών του Ισραήλ τονίζεται ότι ο νόμος αυτός μπορεί να επηρεάσει έως και το 90% των αιτημάτων που έχουν υποβάλει οι επιζώντες του Ολοκαυτώματος και οι απόγονοί τους για επιστροφή της περιουσίας τους. «Δεν πρόκειται για μια ιστορική συζήτηση γύρω από τις ευθύνες για το Ολοκαύτωμα αλλά για το ηθικό χρέος της Πολωνίας απέναντι σε εκείνους που ήταν πολίτες της και η περιουσία τους λεηλατήθηκε κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος και κατά το κομμουνιστικό καθεστώς», σημειώνεται.
Το υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ από την πλευρά του κάλεσε για αύριο τον επιτετραμμένο της ισραηλινής πρεσβείας στη Βαρσοβία, όπως έγινε γνωστό από τον υφυπουργό Εξωτερικών Πάβελ Γιαμπλόνσκι.
Σχεδόν όλοι οι Εβραίοι της Πολωνίας, περίπου 3 εκατομμύρια άνθρωποι, εξοντώθηκαν στο Ολοκαύτωμα. Οι πρώην ιδιοκτήτες περιουσιακών στοιχείων και οι απόγονοί τους αγωνίζονται να λάβουν αποζημίωση από την Πολωνία από το 1989, μετά την κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος.
Με το νομοσχέδιο θα υλοποιηθεί μια απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου του 2015 σύμφωνα με την οποία θα πρέπει να υπάρχει χρονικό όριο μετά την παρέλευση του οποίου οι ενδιαφερόμενοι δεν θα μπορούν να προσβάλουν λανθασμένες διοικητικές αποφάσεις. Ο νόμος θέτει αυτό το διάστημα παραγραφής στα 30 χρόνια.
Η κληρονομία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και η πολωνική νομοθεσία έχει και στο παρελθόν προκαλέσει εντάσεις στις σχέσεις της Πολωνίας με το Ισραήλ. Χιλιάδες Πολωνοί διακινδύνευσαν τη ζωή τους για να προστατεύσουν τους Εβραίους γείτονές τους κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ωστόσο οι ερευνητές αναφέρουν, μετά το 1989, ότι χιλιάδες ήταν και εκείνοι που σκότωσαν Εβραίους ή κατήγγειλαν όσους τους έκρυβαν στους Γερμανούς κατακτητές. Το 2018, μετά την οργή των ΗΠΑ και του Ισραήλ, η πολωνική κυβέρνηση αναγκάστηκε να υποχωρήσει και να αφαιρέσει άρθρα από έναν νόμο που απειλούσε με ποινές φυλάκισης όσους υπονοούσαν ότι η χώρα ήταν συνεργός στα ναζιστικά εγκλήματα.
