Η δημοσκόπηση «Parlemeter» 2015 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διεξήχθη στα 28 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την εταιρεία δημοσκοπήσεων TNS opinion, στο χρονικό διάστημα 19-29 Σεπτεμβρίου 2015.
Η δημοσκόπηση αυτή απασχόλησε δύο διαφορετικές δημοσιεύσεις. Η πρώτη δημοσίευση επικεντρώνεται στην προβληματική των μεταναστεύσεων και στην οικονομική και κοινωνική κατάσταση. Δημοσιεύτηκε δε στις 14 Οκτωβρίου 2015, παραμονές του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Η δεύτερη δημοσίευση επικεντρώνεται ειδικά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σε ζητήματα σχετικά με την αφοσίωση προς την Ευρωπαϊκή Ένωση και το τι σημαίνει να ανήκεις σε αυτήν, στην ταυτότητα, στην ιθαγένεια, στις πολιτικές προτεραιότητας και στις αξίες.
Σε επίπεδο ΕΕ, η διεξαγωγή της έρευνας συμπίπτει χρονικά με το απόγειο του μεταναστευτικού κύματος, όταν άρχισαν να κλιμακώνονται οι συζητήσεις για το μέλλον της ΕΕ και δη της οικονομικής και κοινωνικής ένωσης.
Διαβάζοντας τα αποτελέσματα, ο αναγνώστης πρέπει να έχει κατά νου ότι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι αποτέλεσμα στάθμισης και ότι τα στοιχεία των έξι πολυπληθέστερων κρατών μελών βαραίνουν κατά ποσοστό περίπου 70% στη διαμόρφωση αυτού του μέσου όρου.
Κυριότερα αποτελέσματα
Μέρος Ι – Οι κύριες προκλήσεις για την ΕΕ, η μετανάστευση, και η οικονομική και
κοινωνική κατάσταση:
– Αν και η ανεργία παραμένει στην κορυφή των προς επίλυση προβλημάτων για τους Ευρωπαίους
(49%, -6 μονάδες σε σχέση με τον Ιούνιο 2013), η μετανάστευση κάνει ένα θεαματικό άλμα μέσα
σε δυο χρόνια (47%, +33) και γίνεται το δεύτερο μεγαλύτερο πρόβλημα που θα πρέπει η ΕΕ να
λύσει στο μέλλον.
– Οι Ευρωπαίοι είναι στην πλειοψηφία τους υπέρ μιας κοινής σφαιρικής προσέγγισης στο θέμα
της μεταναστευτικής πολιτικής, τόσο ως προς τη λήψη αποφάσεων ε επίπεδο ΕΕ (66%) όσο και
ως προς την κατά προτεραιότητα οικονομική στήριξη των κρατών μελών που αντιμετωπίζουν τις
μεγαλύτερες μεταναστευτικές ροές (62%), όπως επίσης είναι υπέρ μιας διαδικασίας νόμιμης
μετανάστευσης, ίδιας σε όλα τα κράτη μέλη (79%).
– Σε ό,τι αφορά την κατανομή των αιτούντων άσυλο μεταξύ των κρατών μελών, κατά μέσον όρο οι
8 απαντήσαντες στους 10 (78%) εκτιμούν πως ο αριθμός των αιτούντων άσυλο πρέπει να
κατανέμεται καλύτερα μεταξύ όλων των κρατών μελών της ΕΕ. Από αυτούς πάλι, το 75% εκτιμά πως
η κατανομή αυτή πρέπει να αποφασίζεται σε επίπεδο ΕΕ βάσει δεσμευτικών ποσοστώσεων. Όμως,
σε αρκετά κράτη μέλη, η ιδέα αυτή απέχει πολύ από το να έχει την υποστήριξη της πλειοψηφίας.
– Σε επίπεδο ΕΕ, διαπιστώνουμε ότι η απόλυτη πλειοψηφία των απαντησάντων εκτιμά πως η
χώρα τους χρειάζεται νόμιμους μετανάστες για να δουλέψουν σε ορισμένους τομείς της
οικονομίας (51%), εκτίμηση όμως που σε 11 χώρες δεν υποστηρίζεται από την πλειοψηφία.
– Ως προς την παρουσία πολιτών άλλων κρατών μελών στη χώρα τους, η πλειοψηφία των
απαντησάντων σε επίπεδο ΕΕ εκτιμά πως είναι κάτι καλό (56%), αλλά σε 11 χώρες η εκτίμηση αυτή
δεν έχει την απόλυτη πλειοψηφία.
– Στο ίδιο γενικό πνεύμα, μια μεγάλη πλειοψηφία (66%) εντός της ΕΕ εκτιμά πως η παρουσία αυτή
εμπλουτίζει την πολιτιστική ζωή της χώρας τους, εξαιρέσει τεσσάρων χωρών όπου η μειοψηφία
έχει την αίσθηση αυτή.
– Από την έρευνα αυτή προκύπτει ότι, ως προς το ρυθμό της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, οι
απαντήσαντες εκτιμούν κατά πλειοψηφία ότι πρέπει να περιμένουμε να ετοιμαστούν όλα τα κράτη
μέλη της ΕΕ προτού εντείνουμε την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής πολιτικής (48%, -1 σε σχέση με το
2014). Ελαφρά αυξημένο, ένα μικρότερο ποσοστό εκτιμά πως η ολοκλήρωση πρέπει να ενταθεί
χωρίς να περιμένουμε τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ (41%, +2).
– Ως προς την αντίδραση των κρατών μελών απέναντι στην κρίση, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, βλέπουμε
μια πολύ καθαρή αντιστροφή τάσης σε σχέση με την τελευταία έρευνα του Σεπτεμβρίου 2011.
Σήμερα, η απόλυτη πλειοψηφία των απαντησάντων (51%, +10) εκτιμά πως τα κράτη μέλη
ενήργησαν μάλλον μεμονωμένα. Εκείνοι πάλι που πιστεύουν ότι τα κράτη μέλη ενήργησαν
μάλλον συντονισμένα με τις άλλες χώρες της ΕΕ, είναι σαφώς μειωμένοι (39%, -9).
– Τι βλέπουμε στο θέμα της κρίσης; Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, διαπιστώνουμε και σε αυτό το θέμα
σημαντικές εξελίξεις: εκείνοι που εκτιμούν πως η κρίση θα διαρκέσει για πολλά χρόνια, είναι
πάντα πολλοί, αλλά σαφώς μειωμένοι σε σχέση με το 2011 (32%, -9). Αντίθετα, οι απαντήσαντες
που εκτιμούν πως έχουμε ήδη εισέλθει σε φάση ανάκαμψης είναι σαφώς αυξημένοι (20%, +12).
Μέρος ΙΙ – Η δημοσκόπηση Parlemeter του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
– Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν μια σαφή αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος των
απαντησάντων για την ευρωπαϊκή πολιτική (54%, +11 σε σχέση με το 2013). Το πρόσφατο
ευρωπαϊκό και διεθνές πλαίσιο συμβάλλει σε αυτό, όπως διαπιστώνουμε σε όλο το
ερωτηματολόγιο. Ως προς τις πολιτικές που θα πρέπει κατά προτεραιότητα να εφαρμόσει το
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η συντονισμένη σε με τις χώρες καταγωγής μεταναστευτική πολιτική
συνεχίζει την ανοδική πορεία που ξεκίνησε το 2014 (38%, +13).
-Σε αυτό το πλαίσιο, πρέπει να θυμόμαστε ότι τα ευρωπαϊκά αποτελέσματα κρύβουν σημαντικές
εθνικές αποκλίσεις.
Έτσι, η αίσθηση του συνανήκειν στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σε άνοδο (55% πιστεύουν πως
είναι « κάτι καλό », +1 σε σχέση με το 2014) αλλά με μεγάλες διακυμάνσεις μεταξύ των κρατών
μελών.
Ή ακόμη, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πάνω από επτά απαντήσαντες στους δέκα εκτιμούν πως τα όσα
ενώνουν τους Ευρωπαίους είναι σημαντικότερα από τα όσα τους χωρίζουν (72%, = σε σχέση
με το 2013), αλλά με διαφορές μεταξύ κρατών μελών, που φτάνουν στις 27 μονάδες.
-Οι Ευρωπαίοι που εκτιμούν πως η χώρα τους ωφελήθηκε ως μέλος της ΕΕ (60%, +6 σε σχέση με
τον Ιούνιο 2013), αναφέρουν κυρίως τη συμβολή της ΕΕ στην οικονομική μεγέθυνση (35%), τη
διατήρηση της ειρήνης και τη βελτίωση της ασφάλειας (32%), καθώς και τη συνεργασία της χώρας
τους με τις άλλες χώρες της ΕΕ (31%).
-Βασικά συστατικά στοιχεία της ευρωπαϊκής ταυτότητας παραμένουν, για τους απαντήσαντες, οι
αξίες της δημοκρατίας και της ελευθερίας (49%, +2 σε σχέση με το 2014).
Ως προς το τι θα μπορούσε να ενισχύσει την ευρωπαϊκή ιθαγένεια, πρώτη απάντηση που
επιλέγεται είναι το εναρμονισμένο σύστημα κοινωνικής προστασίας (45%, +13).
-Ενώ η γνώση που οι Ευρωπαίοι έχουν για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παραμένει καλή, τα
αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι η εικόνα που σχηματίζουν γι’ αυτό τείνει να υποβαθμιστεί
(24% θετική εικόνα, -6 σε σχέση με το 2014), ειδικά στα κράτη που είναι πιο εκτεθειμένα στην
επιδεινούμενη κρίση του μεταναστευτικού.
-Για τους Ευρωπαίους, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει σήμερα σημαντικό ρόλο (72%, -4 σε
σχέση με το 2013), διαπιστώνουμε όμως μεγάλες διακυμάνσεις σε εθνικό επίπεδο, σχετικά με τον
επιθυμητό μελλοντικό του ρόλο (44% των Ευρωπαίων τάσσονται υπέρ ενός « σημαντικότερου »
ρόλου, -3 σε σχέση με το 2014).
-Τέσσερις Ευρωπαίοι στους δέκα εμπιστεύονται το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (40%), κυρίως λόγω
του δημοκρατικού του ρόλου στη λειτουργία της ΕΕ.
-Για δεύτερη φορά στη δημοσκόπηση του Parlemeter, οι Ευρωπαίοι ερωτήθηκαν σχετικά με την
κατάσταση της χώρας τους εάν αυτή ευρισκόταν εκτός της ΕΕ. Τους υποβλήθηκαν ερωτήσεις
σε διάφορους τομείς προκειμένου να εκτιμήσουν εάν η χώρα τους θα ήταν « σε καλύτερη
κατάσταση», «λιγότερο καλά» ή «ούτε καλύτερα ούτε χειρότερα». Όπως και το 2014, η πλειοψηφία
των Ευρωπαίων πιστεύει ότι η χώρα τους δεν θα ήταν καλύτερα χωρίς την ΕΕ, σε όλους τους τομείς
για τους οποίους ρωτήθηκαν.
Να σημειώσουμε πάντως τα εξαιρετικά μοιρασμένα αποτελέσματα στα θέματα της γεωργίας και
του μεταναστευτικού. Διαπιστώνουμε ότι σε ορισμένα κράτη μέλη υπάρχει μια πλειοψηφία που
εκτιμά πως η χώρα τους θα τα κατάφερνε καλύτερα στα θέματα αυτά εάν ήταν έξω από την ΕΕ.
-Για τους Ευρωπαίους πολίτες, σε επίπεδο ΕΕ η φωνή της χώρας τους μετράει περισσότερο
από ό,τι η δική τους. Σε εθνικό επίπεδο, διαπιστώνουμε ότι σε 19 χώρες μειώθηκε η αίσθηση πως
η φωνή κάποιου μετράει στην ΕΕ.
Επιμέλεια: Xρήστος Μαζάνης
Πληροφορίες από το γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
