Εδώ και καιρό η Ευρώπη δεν είναι μεγάλη δύναμη οικονομικά και στρατιωτικά. Υπάρχει όμως ένας παράγοντας που εξασφαλίζει στη Γηραιά Ήπειρο τη παγκόσμια σημασία της και ο οποίος βρίσκεται σε κίνδυνο. Και αυτός είναι το γόητρό της, γράφει η Die Welt.
Σήμερα η Ευρώπη κινδυνεύει να χάσει το γόητρό της
Μπορεί τα λεγόμενα σημαντικά κριτήρια όπως είναι το ΑΕΠ να έχουν αποδυναμωθεί, αλλά η Ευρώπη είναι γνωστή κυρίως για τα άλλα δυνατά σημεία της. Τα καλά εκπαιδευτικά συστήματα, τις ισχυρές δημοκρατικές δομές της. Αλλά και πολιτιστικά και κοινωνικά η Ευρώπη διαθέτει υψηλό γόητρο, επισημαίνει η γερμανική εφημερίδα.
Και σήμερα; Σήμερα η Ευρώπη κινδυνεύει να χάσει το γόητρό της. Στη Γαλλία οι οπαδοί των ομάδων δείχνουν το κακό τους πρόσωπο. Ο κόσμος βλέπει με φρίκη τα επεισόδια στη Λιλ και τη Μασσαλία. Η ήπειρος είναι διχασμένη όσο ποτέ άλλοτε. Η προέλαση των λαϊκιστών μοιάζει αναπότρεπτη. Ιστορικοί όπως ο Τίμοθι Γκάρτον εστιάζουν την προσοχή τους στον κίνδυνο της επιστροφής σε σκοτεινές εποχές της ιστορίας της γηραιάς ηπείρου. «Πρέπει να γίνει γρήγορα συνείδηση ότι η επιστροφή της Ευρώπης στη βαρβαρότητα είναι δυνατή» ανέφερε ο ιστορικός στους Financial Times.
Πολλοί Ευρωπαίοι πολίτες εύκολα θα καθιστούσαν την Ευρώπη υπεύθυνη για όλα τα αρνητικά και θα θεωρούσαν ως αυτονόητες επιτυχίες της όπως η ελευθερία, η ειρήνη και η ανοικτή κοινωνία. Ως απόδειξη χρησιμεύει αυτές τις ημέρες μια μελέτη του ερευνητικού κέντρου «Pew Research Centers», σύμφωνα με την οποία το 1/3 των Γάλλων έχει αρνητική γνώμη για την Ευρώπη. Όσον αφορά στον ευρωσκεπτικισμό, ξεπερνούν κατά πολύ ακόμα και τους Βρετανούς, οι οποίοι ψηφίζουν την επόμενη βδομάδα για την παραμονή τους ή μη στην Ε.Ε.
Το Brexit θέτει ερωτήματα
Στους καιρούς του Brexit και ενός εξαπλούμενου λαϊκισμού η Γηραιά Ήπειρος χάνει τη λεγόμενη ήπια ισχύ (soft power), δηλαδή τη θετική ακτινοβολία και τη γοητεία της. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει η δεξαμενή σκέψης Portland, η οποία δημοσιεύει ετησίως τον δείκτη «soft-power», σύμφωνα με την Die Welt.
Την έννοια «soft-power» εισήγαγε στις αρχές της δεκαετίας του ΄90 ο Αμερικανός ιστορικός Τζόζεφ Νάι (Joseph Nye), ο οποίος περιέγραψε την ιδέα ότι τα έθνη ασκούν επιρροή πέραν των συνόρων τους, χωρίς να στείλουν τανκς ή να ασκήσουν διπλωματική πίεσηΗ Ευρώπη αλλά και η Βρετανία έπεσαν σαφώς χαμηλότερα στην κατάταξη. Οι ΗΠΑ έχουν εκτοπίσει τη Βρετανία από την κορυφή. Η Γερμανία από τη δεύτερη έπεσε στην τρίτη θέση. Ο Καναδάς έριξε τη Γαλλία, η οποία τώρα βρίσκεται μόλις στην πέμπτη θέση. Την έννοια «soft-power» εισήγαγε στις αρχές της δεκαετίας του ΄90 ο Αμερικανός ιστορικός Τζόζεφ Νάι (Joseph Nye), ο οποίος περιέγραψε την ιδέα ότι τα έθνη ασκούν επιρροή πέραν των συνόρων τους, χωρίς να στείλουν τανκς ή να ασκήσουν διπλωματική πίεση.
Η ήπια ισχύς μέσω της θετικής εικόνας έχει από μόνη της θετικά αποτελέσματα όπως είναι το υψηλό επίπεδο ζωής και η πολιτιστική γοητεία που ασκεί. Σ’ έναν κόσμο παγκόσμιου ανταγωνισμού η ήπια ισχύς παίζει έναν ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο. Δουλειές κάνει καλύτερα κάποιος με σταθερούς εταίρους, τους οποίους μπορεί να εμπιστευτεί. Ιδίως για την ανάπτυξη της Γερμανίας με τη βεβαρημένη ιστορία έπαιξε σημαντικό ρόλο η εικόνα της. Ακόμα και σήμερα ωφελείται ως εξαγωγικό έθνος από αυτήν. Ο λόγος της υποβάθμισής της στον σχετικό πίνακα μπορεί να αναζητηθεί στην προσφυγική κρίση, διότι η αυξανόμενη πολιτική υποστήριξη ακροδεξιών κινημάτων βλάπτει την ήπια ισχύ της Γερμανίας.
Η δύναμη του «soft power»
Την πρώτη θέση στον πίνακα «soft power» κατέλαβαν οι ΗΠΑ. Σε πολλά επίπεδα, όπως είναι λ.χ. οι τεχνολογικές καινοτομίες, η ψηφιακή αλλαγή, τα παγκόσμια καταναλωτικά αγαθά και τα παγκοσμίου κύρους πανεπιστήμια, δεν μπορεί κάποιος να φθάσει τους Αμερικανούς. Καμιά χώρα δεν προσελκύει τόσους ξένους φοιτητές, την ώρα που οι περισσότερες ψηφιακές πλατφόρμες και το μεγαλύτερο μέρος της ψηφιακής πρωτοπορίας έχουν αμερικανική προέλευση. Οι 10 μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται οι τιτάνες της τεχνολογίας Apple, Google, Microsoft, Amazon και το Facebook, είναι αμερικανικές.
Το αιματηρό περιστατικό του Ορλάντο πιθανόν να υπονομεύσει την ήπια ισχύ των ΗΠΑ, αφού αποκαλύπτεται διεθνώς ότι η Ουάσινγκτον προφανώς δεν μπορεί να θέσει υπό έλεγχο το θέμα της οπλοκατοχής. Αλλά και οι ΗΠΑ δεν είναι απρόσβλητες από τον λαϊκισμό, όπως αποδεικνύει η άνοδος του Ντόναλντ Τραμπ. Η Ευρώπη μπορεί όμως να σώσει ακόμα το γόητρό της, σύμφωνα με τους αναλυτές της Portland, που επικαλείται στο άρθρο της η Die Welt. «Η πιθανότητα ενός Brexit πλανάται ως ένα τεράστιο ερωτηματικό πάνω από την θέση της Βρετανίας στον κόσμο» προσθέτει η γερμανική εφημερίδα.
Το συμπέρασμα εξ αντιδιαστολής είναι ότι οι Βρετανοί με την ψήφο τους στο δημοψήφισμα της ερχόμενης εβδομάδας μπορούν να ανακτήσουν το χαμένο έδαφος. Η δύναμη της επωνυμίας «Ευρώπη» δεν έχει επομένως ακόμα σβήσει.
Πηγή: AΠΕ-ΜΠΕ
