Αναμενόμενη ήταν η νίκη για τον βετεράνο κεντροδεξιό υποψήφιο Μαρτσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα στις προεδρικές εκλογές της Πορτογαλίας.

Σύμφωνα με το Σύνταγμα της χώρας, ο πρόεδρος μπορεί να προβάλλει βέτο στην ψήφιση ενός νόμου, ενώ έχει το δικαίωμα να διαλύσει τη Βουλή και να προκηρύξει νέες εκλογές

Ο 67χρονος καθηγητής και πρώην υπουργός συγκεντρώνει ήδη από τον πρώτο γύρο των εκλογών -με καταμετρημένο το 99% των ψήφων- το 52% και εκλέγεται έτσι νέος πρόεδρος της ευρωπαϊκής χώρας, η οποία συνεχίζει την προσπάθεια να σταθεροποιήσει την οικονομία της. Σε γενικές γραμμές, ο ρόλος του προέδρου έχει διακοσμητικό χαρακτήρα στη διακυβέρνηση, ωστόσο υπάρχουν ορισμένες αρμοδιότητες που θα μπορούσαν -υπό όρους- να επηρεάζουν τα πολιτικά πράγματα στην Πορτογαλία.

Η εκλογή Σόουζα έρχεται σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία στην εξουσία βρίσκεται ένας συνασπισμός αριστερών κομμάτων. 

Το BBC σχολιάζει ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός στην Πορτογαλία είναι ασθενής και δεν αποκλείει να υπάρξουν πρόωρες εκλογές.

Ο… καθηγητής Μαρτσέλο

Γνωστός και ως… Καθηγητής Μαρτσέλο, ο ντε Σόουζα είχε κάνει σε νεαρή ηλικία τα πρώτα του βήματα στην πολιτική σκηνή της Πορτογαλίας, όντας ένα από τα ιδρυτικά στελέχη του κεντροδεξιού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος.

Παρά την υποστήριξη που είχε από τις παρατάξεις της Κεντροδεξιάς, ο ίδιος ανακοίνωσε ότι στόχος του είναι η διαβεβαίωση της κυβερνητικής σταθερότητας στη χώρα. Ο ντε Σόουζα παραλαμβάνει τα καθήκοντά του τον Μάρτιο από τον συντηρητικό Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα, ο οποίος παρέμεινε στο ανώτατο πολιτειακό αξίωμα για δύο διαδοχικές πενταετίες.

Συνολικά, την προεδρία διεκδίκησαν 10 υποψήφιοι (περισσότεροι από κάθε άλλη φορά). Εφόσον κάποιος από αυτούς δεν κατάφερνε να συγκεντρώσει το 50%, τότε θα ακολουθούσε δεύτερος γύρος στις 14 Φεβρουαρίου. Η επικράτηση του… Καθηγητή δεν αποτέλεσε έκπληξη, καθώς προεκλογικά ήταν το μεγάλο φαβορί. Ο κυριότερος αντίπαλός του, ο πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου της Λισαβόνας και ανεξάρτητος υποψήφιος Αντόνιο Σαμπάιο ντα Νόβοα, ήρθε δεύτερος με ποσοστό 23%. Ο νέος πρόεδρος Ρεμπέλο ντε Σόουζα ανήκει στο αποκαλούμενο «Σοσιαλδημοκρατικό» -αλλά στην πραγματικότητα κεντροδεξιό- κόμμα PSD.

Δέσμευση για στήριξη της κυβέρνησης

Κατά τη διάρκεια του προεκλογικού του αγώνα διαβεβαίωσε τους ψηφοφόρους ότι θα στηρίξει τη νέα αριστερή κυβέρνηση της χώρας υπό τον σοσιαλιστή Αντόνιο Κόστα, η οποία προέκυψε από τις βουλευτικές εκλογές του περασμένου Οκτωβρίου.

Μάλιστα, σε πρόσφατη συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο Euronews, ο πρώην καθηγητής συνταγματικού δικαίου είχε δηλώσει: «Γνωρίζω καλά τον πρωθυπουργό, ήταν κάποτε φοιτητής μου. Έχω πολύ καλή σχέση μαζί του, όπως άλλωστε και με άλλους πολιτικούς στην Πορτογαλία. Δεν πρόκειται να δημιουργήσω προβλήματα στην κυβέρνηση, χωρίς αυτό να σημαίνει βεβαίως ότι αποποιούμαι τις αρχές μου».

Η δήλωση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς στην Πορτογαλία ο πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν έχει μόνο αντιπροσωπευτικές αρμοδιότητες. Σύμφωνα με το Σύνταγμα της χώρας, μπορεί να προβάλλει βέτο στην ψήφιση ενός νόμου, ενώ έχει το δικαίωμα να διαλύσει τη Βουλή και να προκηρύξει νέες εκλογές.

Σημειώνεται ότι η νέα κυβέρνηση Κόστα, η οποία στηρίζεται από τους Κομμουνιστές και το Αριστερό Μπλοκ, έχει εξαγγείλει μισθολογικές αυξήσεις στον δημόσιο τομέα και χαλάρωση της αυστηρής εισοδηματικής πολιτικής, ενώ ο ντε Σόουζα προειδοποιούσε στη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα ότι «η χαλάρωση του προγράμματος λιτότητας δεν μπορεί να γίνεται εις βάρος της δημοσιονομικής πειθαρχίας».

Η έκπληξη από την… Αριστερά

Έκπληξη, πάντως, χαρακτηρίζεται η υποψηφιότητα της Μαρίζα Μαρία, η οποία ήρθε τρίτη με 10%. Η αριστερή ευρωβουλευτής είχε κατέβει με το μαρξιστικό Αριστερό Μπλοκ.

Την ίδια στιγμή, η υποστηριζόμενη από τους σοσιαλιστές, πρώην υπουργός Υγείας Μαρία ντε Μπελέμ, περιορίστηκε στην τέταρτη θέση με 4%. Αυτή ήταν η ένατη εκλογή προέδρου από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Πορτογαλία, το 1974. Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία, η προσέλευση στις κάλπες έφθασε το 48%, πλησιάζοντας το αρνητικό ρεκόρ του 46,5% που είχε καταγραφεί στις τελευταίες προεδρικές εκλογές, το 2011.

Ο ντε Σόουζα διαδέχεται τον Καβάκο Σίλβα, ο οποίος αποχωρεί στα 76 του χρόνια έπειτα από δύο θητείες στον προεδρικό θώκο. Ως πρωθυπουργός ο Καβάκο Σίλβα είχε συνδέσει το όνομά του με την ευρωπαϊκή πορεία της Πορτογαλίας και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας με την αποτελεσματική αξιοποίηση κοινοτικών κονδυλίων.

Πληροφορίες από BBC Deutsche Welle
Σύνταξη: Κ. Μπετινάκης

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ: #αριστερή κυβέρνηση #Καβάκο Σίλβα #Πορτογαλία #προεδρικές εκλογές #Ρεμπέλο ντε Σόουζα